Te vaak staan we erbij en kijken we ernaar

Toen ik me afgelopen jaar door een kroeg in Groningen wurmde met vijf bier in mijn handen en twee in mijn mond, want als onafhankelijke jonge vrouw was ik te koppig om hulp te vragen, voelde ik twee handen in mijn bh die mijn borsten omvatten. Ik draaide om, duwde de jongen weg en in mijn wilde beweging doordrenkte ik mezelf met het bier. Om hem heen stond een groep van zeven vrienden dubbel van het lachen om de aanblik van een woest meisje met een doorweekt shirt. Als er één van hen nou hém op zijn donder gegeven had, hém had gezegd dat hij een idioot was, hém een naar gevoel had gegeven in plaats van mij, dan had die jongen het verschil gemaakt. Soms kun je er zelf voor zorgen dat het niet zo is, dat het verandert; gewoon door je bek open te trekken als je ongepast gedrag ziet.

Ik kende altijd de regel: no means no, yes means yes, fuck you means no, fuck me means yes. Het klinkt zo simpel en dat zou het ook moeten zijn. Veel vrouwen en ook mannen weten wel beter, zo bleek afgelopen weekeinde ook uit onderzoek van bureau No Ties. Zij vonden dat meer dan de helft van de jonge vrouwen en ongeveer een derde van de mannen in Nederland het afgelopen jaar ongewenst betast werd. Dat zijn cijfers waar hopelijk iedereen van schrikt, het gevoel heeft dat dat niet zo zou mogen zijn en dat dat moet veranderen. Te vaak echter staan we erbij en kijken we ernaar, zoals de zeven heren die ik in Groningen trof.

Dit raakt mannen, hoewel in mindere mate, net zo goed als vrouwen, zo blijkt ook uit het onderzoek. Te veel van mijn mannelijke vrienden hebben na ongewenste betasting te horen gekregen dat dat toch 'lekker' was, ze werden veel vaker dan ik uitgelachen, weggehoond of niet geloofd. Het onbegrip dat het 'sterke' mannelijke geslacht krijgt is een stuk groter dan bij het 'zwakke' vrouwelijke geslacht. Dit is natuurlijk onzin: zowel mannen als vrouwen kunnen last krijgen van seksuele intimidatie door vrouwen of mannen, dit heeft niets met sterk of zwak te maken. Dus ook als een vriendin met haar zatte kop haar handen in de broek van een jongen duwt, terwijl die jongen daar niet op zit te wachten, trek je bek open. Laten we eerlijk zijn, dat is pas sterk.

Je zou het hele Malieveld willen volzetten met mensen die vinden dat ongewenste betasting niet kan, je zou massaal willen staken, uniseks ondergoed willen verbranden. Toch kunnen misschien juist in dit soort situaties die kleine handelingen het verschil maken. Zie je een vriend of een vriendin of een vage bekende zijn of haar handen niet thuis kunnen houden: zeg er wat van, wees niet onverschillig, kijk niet geamuseerd toe, maar doe er wat aan. No means no, yes means yes, fuck you means no, fuck me means yes. Een kind kan de was doen zou je zeggen.

_{Lieke Kuiper is voorzitter van de Jonge Socialisten in de PvdA.}

We zijn er zo aan gewend dat we er grappen over maken

Ik had eigenlijk geen zin om uit te gaan, maar ik ging toch. Voor de deur van de club rookte mijn vriendin haar sigaret. Ik wachtte zwijgend en gleed met mijn hand in mijn jaszak. Met één vinger probeerde ik mijn sleutels uit mijn voering door het gat in mijn jaszak heen te trekken. 'Wat heb je mooi haar', klonk een aardige mannenstem. Bedankt, antwoordde ik, terwijl ik opkeek en een paar donkerbruine ogen zag. De man draaide zijn gezicht naar zijn vriend toe en zei over mij: 'Over deze zou ik wel een keer heen willen pissen.' Mijn vingers strekten zich uit in mijn jaszak, de sleutels gleden weer terug in mijn voering. De jongen liep weg, zijn vriend zei sorry. De tabak uit de peuk van mijn vriendin was op, maar ze bleef roken. De geur van het brandende filter vulde de lucht tussen ons in. Het begon te regenen en ik hapte naar adem.

Het was geen uitzonderlijke avond. In het nachtleven krijg ik vaker een seksueel getinte opmerking of zelfs een grove belediging naar mijn hoofd. De inhoud van wat er gezegd wordt raakt me eigenlijk altijd minder dan de manier waarop het gezegd wordt. Dat er iets 'over' mij wordt gezegd tegen een ander terwijl ik erbij sta, neemt mijn stem weg. Ik kan alleen nog maar zwijgen. Er zijn vaker momenten waarop ik me in de buurt van mannen jolig en ongecompliceerd denk te moeten gedragen, terwijl ik me op dat moment misschien niet zo voel. En nog vaker gebeurt het dat een man mij vertelt dat ik me te goed voel.

Inmiddels is de opmerking van de jongen met de bruine ogen veranderd in een onsmakelijke grap. In plaats van het gebruikelijke 'Hoe gaat het?' vragen mijn vriendin en ik elkaar aan de telefoon: 'Is er vandaag nog lekker over je heen gepist?' Kennelijk zijn we zo gewend aan dit soort gedrag dat we er maar grappen over maken: in Nederland heeft ongeveer de helft van de vrouwen seksuele niet-fysieke grensoverschrijding meegemaakt en volgens Rutgers geeft 33,3 procent van de vrouwen aan wel eens te maken te hebben gehad met seksueel geweld.

De opmerking van die avond is schokkend en eventjes ontregelend maar verder merk ik er weinig van. Ik ben wit en hoogopgeleid. Ik woon in het centrum van Amsterdam en ben opgegroeid in het Gooi; ik krijg alle kansen die er zijn. De naam op mijn cv weerhoudt werkgevers er niet van om mij uit te nodigen op sollicitatiegesprekken. Ik heb geen geloof waarvoor ik me moet verantwoorden. Ik zal niet hoeven stoppen met werken zodra ik beslis te trouwen of als ik zwanger word, zoals van mijn oma werd verwacht. Ik ben iemand met ontzettend veel privileges. Maar ik blijf een meisje.

Een meisje dat van het nachtleven geniet. Een meisje dat voordringt in de rij. Een meisje met ook mannelijke vrienden. Een meisje dat soms niet weet wat ze moet zeggen. Een meisje dat door groepjes puberjongens op straat met 'hoer' wordt nageroepen. Een meisje dat een keer in haar gezicht is gespuugd door een vreemde man omdat ze geen gedag terugzei. Een meisje dat eens een kopstoot kreeg omdat ze boos werd toen ze werd aangeraakt terwijl ze dat niet wilde. Een meisje over wie een jongen wel heen zou willen pissen. Een meisje dat zich te goed voelt.

Ik ben een meisje, en met mij vele anderen.

_{Lune van der Meulen is masterstudent journalistiek aan de UvA.}