Pechtold kan de Grondwet wijzigen - hij mag deze kans niet laten lopen
Een extra reden voor invoering van de gekozen burgemeester vormen de vertrouwenscommissies.
Komt het er eindelijk van? Sinds de oprichting van D66 staat de gekozen burgemeester op de politieke agenda. Het begon bij Hans Gruijters en Hans van Mierlo. Inmiddels is D66-Kamerlid Gerard Schouw druk doende om de benoemde burgemeester uit de grondwet te krijgen. Een solide meerderheid van de bevolking is vanaf de jaren zeventig voorstander van het rechtstreeks kiezen van de burgemeester.
Een solide meerderheid van de bevolking is vanaf de jaren zeventig voorstander van het rechtstreeks kiezen van de burgemeester
Opmerkelijk is dat de ferventste voorstanders aanvankelijk in de progressief-liberale hoek waren te vinden, maar sinds Pim Fortuyn zijn het juist populisten die het gedachtengoed van D66 omarmen. Wanneer D66-onderhandelaar Alexander Pechtold het kiezen van de burgemeester in het regeerakkoord weet veilig te stellen, kan hij in de Tweede Kamer op steun rekenen van oppositiepartijen SP, PVV en Forum voor Democratie. Die steun is hard nodig, want voor wijziging van de grondwet is een meerderheid van tweederde in beide Kamers van de Staten-Generaal noodzakelijk.
Vanaf 1966 gaat het behalve om democratisering van het bestuur ook om het beëindigen van de achterkamertjespolitiek. De bestuurskundige Wim Derksen wees er in deze krant op dat de huidige gang van zaken extreem ondoorzichtig is. Dat komt omdat de selectieprocedure is uitbesteed aan vertrouwenscommissies uit de gemeenteraden. Lekken uit deze achterkamertjes is strafbaar.
We hadden dus nooit mogen weten dat Jack Mikkers in Den Bosch tweede keus was. En dat Ahmed Marcouch en Ronald Plasterk in beeld waren voor Den Haag, waar Pauline Krikke, die in Arnhem weinig indruk maakte, er uiteindelijk met de burgemeestersketen vandoor ging. De vertrouwenscommissies maken het onmogelijk dat er publiek debat wordt gevoerd, laat staan publieke verantwoording wordt afgelegd, over de aanstelling van de burgemeester.
Het CDA, de VVD en de PvdA hebben samen 58 van de 150 zetels in de Tweede Kamer. Ze hebben samen ook 84 procent van de burgemeesters. Ondanks de inbreng van de gemeenteraden werkt het kartel van de gevestigde partijen nog altijd gesmeerd.
Pechtold verkeert nu in de positie om daaraan een einde te maken. Die kans mag hij niet laten lopen.
De vertrouwenscommissies maken het onmogelijk dat er publiek debat wordt gevoerd over de aanstelling van de burgemeester