Leegstaande asielzoekerscentra in de regio, het pand op het terrein van GGnet in Warnsveld. Lege parkeervakken op het terrein. © Patrick van Gemert/Zutphens Pers

Gemeenten willen miljoenen zien van Rijk voor niet-gebouwde azc's

Nederlandse gemeenten hebben miljoenen euro's uitgegeven aan opvangcentra voor asielzoekers die nooit van de grond zijn gekomen. In totaal willen ze 8,6 miljoen euro terug van het ministerie van Veiligheid en Justitie.

Judah Bolink 02-09-17, 18:02

Sommige gemeenten gaven honderdduizenden euro's uit aan onderzoeken en infrastructurele aanpassingen voor een asielzoekerscentrum dat er nooit kwam. Dat blijkt uit gegevens die de Stentor bij het ministerie heeft opgevraagd door een beroep te doen op de Wet Openbaarheid van bestuur (WOB). Tot 1 mei van dit jaar konden gemeenten die kosten hadden gemaakt voor niet-gerealiseerde opvangcentra een declaratie indienen.

Uitschieters zijn onder meer Enschede en Zutphen. In Enschede was de gemeente minstens 650.000 euro kwijt voor de planvorming van een geschrapt asielzoekerscentrum en een noodopvangcentrum dat al na anderhalve maand werd gesloten. Er is onder meer grond gesaneerd en riolering aangelegd. ,,Voor een azc dat er niet komt", schrijft burgemeester Onno van Veldhuizen in de begeleidende brief.

Zutphen diende een bonnetje in van ruim 9 ton, vooral voor kosten die zijn gemaakt op het gebied van onderwijs. Ook liet Zutphen een risico-analyse opstellen voor een noodopvangcentrum in het dorp Warnsveld, waar de bedden een jaar later nog altijd leeg zijn.

Inzet

Klaas Dijkhoff, staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. © ANP

Het ministerie van Veiligheid en Justitie maakte eerder bekend dat niet alle kosten worden vergoed. Personele inzet wordt bijvoorbeeld voor twee derde betaald. Enkele gemeenten hebben aangegeven dit zelf voor hun rekening te willen nemen. De werkelijke totaalkosten zoals die door gemeenten zijn gemaakt, liggen dan ook hoger dan 8,6 miljoen euro. Temeer omdat niet alle gemeenten declaraties hebben ingediend of deze via de zogenoemde regionale regietafels hebben laten lopen.

In september 2015 ontstond er een enorme druk op gemeenten om mee te werken aan nieuwe opvangcentra vanwege de destijds hoge asielinstroom. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers, dat de opvang voor asielzoekers regelt, zocht in tientallen gemeenten naar geschikte gebouwen om de nieuwe asielzoekers dan wel vluchtelingen onder te brengen. Staatssecretaris Klaas Dijkhoff deed daar zelfs een schepje bij bovenop middels een oproep aan 'stoere burgemeester, wethouders en raadsleden' om zich te melden.

Opvanglocaties

Uiteindelijk ging de instroom fors omlaag. Waar in 2015 volgens de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) nog 58.900 mensen naar Nederland kwamen, waren dit er een jaar later 31.600. Uiteindelijk bleken daardoor zeker honderd geplande opvanglocaties, waarvan sommige al volledig ingericht waren opgeleverd, niet nodig.