Economische groei funest voor klimaatakkoord
Extra betalen voor je vliegticket is leuk, maar helpt niet echt. Stop met dat gejuich over economische groei, meent Paul Hendriksen, consulent lokale duurzaamheidsvraagstukken.
In artikelen over het compenseren van CO2-uitstoot (Trouw, 22 augustus) en de sterke groei van de Nederlandse economie (Trouw, 17 augustus) ontbrak belichting vanuit een essentieel oogpunt. Ik mis er noodzakelijke kritische noten in. Hierdoor wordt ook door deze als duurzaam bekendstaande krant bijgedragen aan het rad dat we ons collectief graag voor ogen draaien waar het gaat om onze bijdragen aan klimaatverandering. De échte pijn achter CO2-compensatie blijft onbesproken.
Pijnlijk is namelijk het feit dat het een ingesleten patroon is om het vooral niet te hebben over de consequenties van ons gedrag. Als we dat wél zouden doen, bij wijze van automatisme bij elk besluit en iedere handeling, dan zou dat het eind 2015 in Parijs opgestelde mondiale klimaatakkoord geheel overbodig maken. Maar helaas proberen we nog immer de kool en de geit te sparen.
Juichende woorden
Tekenend was de krant van 17 augustus. De voorpagina, de hele pagina 4 en het hoofdredactioneel commentaar stonden bol van juichende bewoordingen over de door het Centraal Planbureau voorspelde sterke groei van de Nederlandse economie. Zo lazen we dat er sprake is van 'klinkende', 'historisch goede' en 'spectaculaire groeicijfers', 'rooskleurige voorspellingen' en 'zonnige vooruitzichten'. Overzichtelijke grafiekjes vertelden over hoe we meer consumeren en meer exporteren.
Zolang we doorgaan met op te grote voet te leven, is al het milieubeleid dweilen met de kraan open
Maar helaas is het tot nog toe een wetmatigheid dat groei van de economie gepaard gaat met een toename in het energieverbruik. En zolang onze energievoorziening zoals nu nog voor ruim 90 procent afhankelijk is van fossiele energiebronnen, stijgt daarmee ook onze CO2-voetafdruk.
Een grafiekje over de gevolgen van de Nederlandse economische groeispurt voor onze inspanningen om het Akkoord van Parijs na te leven, had dan ook niet misstaan.
Het artikel over CO2-compensatie sluit daarbij aan. Een groeiende economie is namelijk ook goed nieuws voor de toeristische industrie. Bij economisch hoogtij hoort ook dat we vaker en verder weg op vakantie willen. Om dat met een schoon geweten te doen, kun je boven op je vliegticket een klein bedragje extra betalen om de uitgestoten CO2 te compenseren. Een vliegretour naar de Portugese zuidkust kost op die manier per persoon een luttele 6,89 euro. Doe je dat via de Fair Trade-optie, dan betaal je het dubbele, waarmee je nog steeds voor een dubbeltje op de eerste rang zit.
Middeleeuws
Waar deze moderne variant op de middeleeuwse praktijk van de verkoop van aflaten geheel aan voorbij gaat, is de noodzaak om zwaar in te zetten op het vermijden van uitstoot. Want juist op dat terrein lopen we nog hopeloos achter.
Zeker bij economische voorspoed en de daarmee gepaard gaande vergrote energieconsumptie neemt het aandeel van duurzaam opgewekte energie in de totale energiemix nauwelijks nog toe.
Dit jaar viel volgens berekening door het Global Footprint Network de zogenoemde Earth Overshoot Day op 2 augustus. Dat wil zeggen dat we als mensheid van 3 augustus tot en met 31 december meer van de aarde vragen dan verantwoord is.
Deze dag valt keer op keer vroeger in het jaar. Zolang we economische groei heilig verklaren en tegelijkertijd onze levensstijl op te grote voet willen voortzetten, is alle milieubeleid dweilen met de kraan open.
Gezien zijn goede staat van dienst mag een krant als Trouw in het laten groeien van bewustzijn hierover best wat consequenter voorop durven lopen.
Lees ook: Vliegtickets zijn absurd goedkoop