President na dood tiener: 'Agent mag niet schieten als iemand om zijn leven smeekt.'

De Filipijnse president Rodrigo Duterte voert een felle strijd tegen drugshandelaren en gebruikers en gaat daarbij nietsontziend te werk. 

Vorige week sleurden drie politieagenten in burger de tiener Kian delos Santos mee naar een donkere, met vuilnis bezaaide steeg. Daar schoten zij Kian drie keer door het hoofd en lieten hem daarna liggen, zou blijken uit beelden van een beveiligingscamera.

De politie beweert dat de agenten handelden uit zelfverdediging nadat delos Santos het vuur op hen had geopend.

De begrafenis van Kian bracht vandaag duizenden mensen op de been. In de stoet liepen veel mensen mee die ook een gezinslid  verloren in de drugsoorlog. De aanwezigen droegen zwarte rouwbanden, witte T-shirts, bloemen, kleine vlaggen en protestborden waarop stond 'stop het uitmoorden van de armen' en 'Stop de vervolging' of 'Ren Kian, ren".

De kist was met bloemen versierd en op een kleine vrachtwagen gezet. Passerende automobilisten claxonneerden om hun steun te betuigen. Onder de rouwenden waren kinderen, klasgenoten, buurtbewoners nonnen en priesters. De stoet stopte kort voor het politiebureau waar de drie betrokken agenten waren gestationeerd om te bidden. 

Het protest op de begrafenis bij de hoofdstad Manilla is de eerste betoging sinds het aantreden van Duterte, ruim een jaar geleden, die zoveel mensen op de been heeft gebracht. Saldy delos Santos, de vader van het slachtoffers zei tijdens de uitvaart dat zijn zoon onschuldig was en dat hij furieus is op het optreden van de politie. ,,Hebben die mensen geen hart? We hebben in dit land een boel kerken. Misschien kunnen ze daar eens naar toe om tot inkeer te komen,’’ snikte hij.

De dood van de tiener vestigt opnieuw de aandacht op beschuldigen dat de Filipijnse veiligheidsdiensten landgenoten zonder pardon executeren, iets wat de autoriteiten zelf ontkennen.

Maar de mensenrechtenorganisatie Amnesty International schrijft in een recent rapport dat de politie mensen zomaar neerschiet, bewijs tegen hen fabriceert, huurmoordenaars betaalt om drugsverslaafden te doden en spullen steelt van de nabestaanden van de slachtoffers. Ook zouden politiechefs geld geven aan hun agenten voor iedere drugsverdachte die zij vermoorden. De jongste slachtoffers waren net acht jaar oud.

Duterte liet vandaag weten ‘machtsmisbruik door wetshandhavers niet te tolereren.' Hij riep de bevolking op vertrouwen te blijven hebben in het justitieel apparaat. De drie agenten die betrokken waren bij de dood van Kian zijn geschorst en de president belooft dat zij zullen worden berecht.

De drugsoorlog die de politie en het leger voeren heeft volgens officiële cijfers al aan 3500 mensen het leven gekost, al ligt het werkelijke aantal volgens mensenrechtenorganisaties boven de 7000. Bijna 100.000 Filipijnen verdwenen achter de tralies.

Vorige week vielen er 90 doden in drie nachten. Dat vond zelfs Duterte wat te gortig. ,,Agenten mogen niet iemand doden die op zijn knieën zit en om zijn leven smeekt. Dat is moord,'' zei de president. ,,Alleen als hij zich verzet met geweld mag de politie zich verweren.''

Duterte trok eerder een controversiële vergelijking tussen zijn drugoorlog en het uitmoorden van joden door Adolf Hitler. Toch blijft de president populair. Nog altijd steunt een meerderheid van de Filipijnen de anti-drugsoperaties omdat het land er een stuk veiliger door is geworden.

De ouders van Kian delos Santos hebben nu aangifte gedaan tegen de drie agenten die hun zoon doodden. Mocht justitie tot vervolging overgaan, dan zou het de derde zaak worden van burgers die de politie voor de rechter sleepten vanwege de drugsoorlog. ,,Mensen hebben genoeg van de wetteloosheid die heerst binnen de Filipijnse politie,’ schrijft Renato Reyes, van de activistische groep Bayan (land) in een verklaring. ,,Agenten doden wie zij willen en hoeven zich er nauwelijks voor te verantwoorden.''