Zweden weigert 106 jaar oude vluchteling asiel
In Zweden woont de naar verluidt oudste vluchteling ter wereld, maar waarschijnlijk niet lang meer. Afgelopen week werd bekend dat de asielaanvraag van de 106-jarige Afghaanse Bibihal Uzbeki is afgewezen.
Uzbeki en haar zoon en kleinkinderen ontvluchtten in 2015 de Afghaanse stad Kunduz. De boerderij waar haar familie al generaties woonde, en waar ze hun kost hadden verdiend met het verbouwen van groenten en fruit, lieten ze achter.
De familie had hun zinnen gezet op dat mooie Zweden. Daar zorgt de staat voor haar bewoners en maken de mensen die moesten vluchten het goed.
Ze zagen geen andere optie: de Taliban waren de stad binnengevallen en niemand bleek nog veilig. De gevechten in de regio verhevigden zich, Afghaanse mannen werden gedwongen zich aan te sluiten bij het leger. Nadat de Uzbeki's hun buren hadden moeten begraven, besloten ze tot hun reis richting Europa. De mater familias was bij vertrek al slecht ter been. Om beurten hebben haar zoon en kleinkinderen haar gedragen. Eerst door Iran, later door Turkije, Griekenland en Kroatië. Ze is twee keer gevallen. Pas in Duitsland, vertelde haar zoon Muhammedhulla Uzbeki in 2015 aan de lokale Zweedse krant Skaraborgs Läns Tidning, gaven doktoren haar een rolstoel en kon de familie de reis duwend voortzetten.
Hun zinnen hadden ze gezet op Noord-Europa. Dat ze dorst leden, dat aan de grens met Turkije op mensen als zij werd gejaagd, dat ze voor hun leven vreesden op een bootje naar Griekenland, dat alles doorstonden ze met in gedachten: dat mooie Zweden. Daar, hadden ze gehoord, zorgt de staat voor haar bewoners. Daar maken de mensen die moesten vluchten het goed. Ze kregen een flatje toegewezen in Lundsbrunn. De kinderen gaan naar school. "Het is kalm en vredig hier", zei kleinzoon Mohammed Uzbeki in het interview met de Skaraborgs Läns Tidning. "We zijn geweldig dankbaar dat we hier mogen zijn, en dat Bibihal de goede zorg krijgt die ze nodig heeft."
Om beurten hebben haar zoon en kleinkinderen haar gedragen. Eerst door Iran, later door Turkije, Griekenland en Kroatië.
Einde aan het opendeurenbeleid
Maar ze moeten weg. Aan het ruimhartige asielbeleid van Zweden kwam na de grote vluchtelingenstroom van 2015 een einde. In dat jaar bereikten 163.000 vluchtenden Zweeds grondgebied. Het land liet, per hoofd van de bevolking, meer migranten binnen dan waar dan ook in Europa. Zoveel nieuwkomers opvangen bleek geen makkelijke opgave, de weerstand groeide. De winter van 2015 betekende het einde van het opendeurenbeleid. Zweden sloot zijn grenzen en liet alleen nog ruimte voor het door de EU verplichte minimum.
Zeker voor de Afghaanse vluchtelingen zijn de vooruitzichten bar. In 2015 ontving Zweden 42.000 asielzoekers uit Afghanistan, waarvan meer dan de helft alleenstaand en minderjarig. Maar Afghanistan is door de EU bestempeld als 'post-conflict'-gebied: niet onveilig genoeg om Europees asiel te rechtvaardigen.
De afgelopen weken waren vol protest. Vooral tegen de uitzetting van de Afghaanse jongens, die weinig hebben om naar terug te keren. De meesten woonden al van jongs af aan met hun families buiten Afghanistan in een vluchtelingenkamp. Straks landen zij alleen op de luchthaven van de vreemde stad Kaboel.
Het is de vraag of de 106-jarige Uzbeki de reis terug naar Afghanistan nog maakt. Na het nieuws van haar uitzetting is ze buiten bewustzijn geraakt, sindsdien is ze niet meer bij zinnen geweest.