Australië mag asielzoekers blijven verbannen
Australië mag ontheemden die het land per boot proberen te bereiken naar het vulkanische eiland Manus in buurland Papoea-Nieuw-Guinea sturen. De hoogste rechter in Australië heeft dat bepaald, ook al vindt de Papoea-Nieuw-Guineese rechter van niet.
Die laatste oordeelde vorig jaar dat de zogeheten 'offshore-asielcentra' van Australië illegaal zijn en in strijd met de grondwet. Australië en Papoea-Nieuw-Guinea hebben al beloofd het kamp op Manus in oktober te sluiten, maar het is nog onduidelijk waar de duizenden vluchtelingen vervolgens naartoe moeten.
Sinds juli 2014 heeft geen enkele bootvluchteling nog voet aan wal kunnen zetten in Australië
De rechtszaak werd aangespannen door een Iraanse vluchteling die al sinds 2013 wordt vastgehouden op Manus. De rechter oordeelde dat dat is toegestaan, onder andere omdat Australië geen rekening hoeft te houden met de grondwet van een ander land.
Geen kans
Australië krijgt al jaren kritiek op het harde asielbeleid. In het dunbevolkte land – drie mensen per vierkante kilometer – heerst een grote weerstand tegen asielzoekers.
Ontheemden die Australië per boot proberen te bereiken, worden daarom onder andere naar Manus gestuurd. Het land laat vluchtelingen namelijk alleen op uitnodiging overkomen. Sinds juli 2014 heeft geen enkele bootvluchteling er nog voet aan wal kunnen zetten. Australië neemt overigens wel vluchtelingen op die niet per boot komen - afgelopen jaar zo'n 5.000.
De VN noemen de omstandigheden op de asiel-eilanden onmenselijk en in strijd met het internationaal recht
Australië gebruikt ook het Micronesische eilandje Naura en Christmaseiland, Australisch territorium in de Indische Oceaan ten zuiden van Java, als offshore-asielcentra. De eilanden krijgen in ruil hiervoor ontwikkelingsgeld.
Eenmaal aangekomen krijgen de asielzoekers te horen dat ze Australië nooit zullen bereiken. Toch kan een verblijf- en asielprocedure daar jaren duren.
Eerder dit jaar publiceerden Human Rights Watch en Amnesty International een omvangrijk rapport over mishandelingen in het Australische detentiecentrum op Nauru. In twee jaar tijden telden zij 2.000 incidenten van seksuele mishandeling, geweld en pogingen tot zelfmutilatie. De VN noemen de omstandigheden op de asiel-eilanden al langer ‘onmenselijk’ en ‘in strijd met het internationaal recht’.
Australië zegt zelf dat de harde lijn succesvol is. Minder vluchtelingen maken de gevaarlijke oversteek, zodat minder mensen verdrinken. Bovendien verliezen mensensmokkelaars inkomsten.
Voorbeeld
Het strenge Australische asielbeleid spreekt ook Europese landen aan. Hongarije bouwt hekken langs zijn grens en tuigt detentiecentra op om vluchtelingen meteen na binnenkomst op te sluiten. Ook Tsjechië en buurland Polen weigeren asielzoekers op te nemen.
De Oostenrijkse minister van buitenlandse zaken Sebastian Kurz opperde om het Australische model ook in Europa te hanteren. Iedereen die illegaal het continent bereikt, verliest automatisch het recht op asiel. Wie het toch probeert, moet op eilanden in de Middellandse Zee worden vastgehouden.
Lees ook: Streng, strenger, en dan nog het Australische asielbeleid