Heisa over een standbeeld: waarom de burgeroorlog de Amerikanen nog steeds beroert

In Durham, North Carolina werd gisteren een standbeeld uit de Amerikaanse burgeroorlog, 150 jaar geleden, neergehaald. Het was niet het enige incident de voorbije dagen. Allen zijn ze tekenend voor het feit dat er in de zuidelijke staten nooit een structurele oplossing is gevonden voor de segregatie, aldus professor Herman Matthijs (UGent en VUB) in "De wereld vandaag" op Radio1.

De segregatie mag dan één van de belangrijkste thema's geweest zijn van de Amerikaanse burgeroorlog ruim 150 jaar geleden, ook vandaag is het nog steeds een hot item, stelt Matthijs in het Radio 1-programma. Getuige daarvan zijn de zware, dodelijke rellen in Charlottesville in de - eveneens zuidelijke - staat Virginia afgelopen weekend.

Amerika was in de jaren 60 van de 19e eeuw verdeeld in een noordelijk en zuidelijk deel. De noordelijke, federale Verenigde Staten waren hoofdzakelijk Republikeins en werden geleid door president Abraham Lincoln. De zuidelijke confederale staten, aangevoerd door president Davis waren Democratisch.

Beide regio's stonden lijnrecht tegenover elkaar, en niet alleen politiek. Het Republikeinse noorden wou de segregatie afschaffen, terwijl het Democratische zuiden voor de rassenscheiding was en fel gekant tegen een de-segregatie. Dat was niet alleen een zaak van altruïsme vanuit het noorden. Die laatsten waren toen al grotendeels industrieel georiënteerd en vertrouwden op geschoolde krachten, terwijl de zuidelijke staten vooral landbouwstaten waren die teerden op de slaven voor hun katoenpluk. En er speelden nog meer economische motieven mee, aldus Matthijs.

Geen structurele oplossing

Feit is wel dat er in het zuiden na de Burgeroorlog nooit een structurele oplossing gekomen is voor de segregatie, stelt Matthijs. Het gevolg daarvan is dat het probleem ook vandaag nog duidelijk leeft in zuidelijke staten als Georgia en North en South Carolina en Virginia dat op de grens tussen noord en zuid ligt.

De incidenten van de afgelopen weken in de zuidelijke staten zijn hiervan een uitloper.

"Wij vinden het raar dat de gemoederen hierover vandaag nog steeds verhit geraken, maar wij hebben nooit een vierjarige, bloedige burgeroorlog gekend", aldus Matthijs. "Maar de desegregatie is tot op vandaag beter geslaagd in het noorden van de VS dan in het zuiden." De standbeelden weghalen vindt hij geen goed idee. "Dat is de geschiedenis vervalsen."

Swing state

Nog volgens Matthijs valt het - de rellen in Charlottesville buiten beschouwing gelaten - al bij al nog mee wat incidenten betreft. Hij wijst erop dat men in de VS al volop bezig is met de verkiezingen van november 2018.

Volgens hem moeten de onrusten dan ook zo gekaderd worden. "Zowel het mandaat van de Democratische gouverneur Terry McAuliffe als dat van zijn partijgenoot en senator Tim Kaine (de running mate van Hillary Clinton) vervallen volgend jaar."

"Virginia is een typische swing state en het is nog nooit gebeurd dat een zittend president zich al tijdens het eerste jaar van zijn ambt in de nieuwe campagne stort. Voeg daaraan toe dat er momenteel bij de Democraten grote onenigheid heerst en dan weet je dat dat grote zenuwachtigheid veroorzaakt. Als de Republikeinen het volgend jaar heel goed doen, dan is het voor de Democraten bijna over and out voor 2020."

Meest gelezen