Direct naar artikelinhoud
Column

Het 'eigenlijk ook'-virus manifesteert zich steeds virulenter

Theodor HolmanBeeld Wolff

In Charlottesville waren het walgelijke, gewelddadige nazi's die demonstreerden. Een van die racisten gebruikte een auto als bom en reed in op een groep.

De racisten droegen vlaggen met hakenkruisen, ik hoorde dat er antisemitische teksten werden gescandeerd, ze brachten de Hitlergroet, sommigen waren openlijk lid van de KKK - er was geen misverstand mogelijk.

Nazi's en fascisten zijn er altijd trots op dat ze nazi en fascist zijn. Ze belijden hun weerzinwekkende ideologie openlijk. Bij alle extremistische ideologieën is trots een van de opvallendste eigenschappen. Juist op hun meest weerzinwekkende ideeën zijn ze mateloos fier.

De leden van IS bijvoorbeeld waren altijd weer trots dat ze hoofden voor het goede doel mochten afhakken en lieten het professioneel op film vastleggen.

De reden van hun trots is dat zij menen de beheerders van de waarheid te zijn, want zij bezitten het ware geloof, de ware ideologie. Voor twijfel is er in extremistische kringen geen plaats.

Extremisten, van welke soort ook, willen heel graag een clubje zijn waar men elkaar feliciteert met het gebruikte geweld. Tussen extremisten en de maffia zit een te verwaarlozen kier van licht.

In Nederland heerst het 'eigenlijk ook'-virus.

Hebben we aan iemand een hekel, dan duwen, trekken en trappen we hem in die extremistische hoek omdat we hem dan kunnen bestrijden. Dus zeggen we: 'Eigenlijk is Thierry Baudet ook een nazi en een racist.' 'Eigenlijk is Jan Marijnissen van de SP ook nog steeds een maoïst.' 'Zoals Rutte zich in de vluchtelingen­crisis gedraagt is hij eigenlijk ook net Hitler.' 'Trump is ­eigenlijk ook een KKK-lid.'

De polemiek van de valse beschuldiging.

Elke columnist, ook ik, raakte weleens door dit virus besmet.

Maar op dit ogenblik manifesteert dit virus zich steeds virulenter. Sterker: als het ontbreekt aan duidelijke bewijzen worden interpretaties uitgewalst en klinkt het verwijt dat iemand in feite een 'verborgen' nazi of racist is. Door het verborgen te noemen, kunnen we hem nog altijd van het meest vileine beschuldigen.

Niemand kan zich meer ongelukkig hebben uitgedrukt, of domweg een fout hebben gemaakt, of onduidelijk zijn geweest; hij is onmiddellijk een nazi. Dat doodt meteen de discussie, wat het voordeel heeft dat je dan ook niet meer in discussie hoeft.

Echte racisten of nazi's zullen op de vraag of ze dat zijn, onmiddellijk trots 'ja' schreeuwen. Zoals in Charlottesville.

Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug in het archief

Reageren? t.holman@parool.nl

Tussen extremisten en de maffia zit een te verwaarlozen ­kier van licht