'Ik heb het gevoel dat we bezig zijn met de algehele vergiftiging van het land'

Daar rijden we dan, over de nieuwe, verbrede weg buiten Gaast. Theunis Piersma: 'Overal zijn de oude landweggetjes kapot gereden door de steeds grotere melkwagens van FrieslandCampina en enorme landbouwmachines.' Dat is nog het minste probleem, zegt de bioloog, terwijl we de kilometers stukslaan langs weilanden en maisvelden. 'Zie jij ergens bloemen, zie jij kleur, behalve groen, zie je leven, zie je mensen, vogels? Maisvelden ja, dat is het nieuwste probleem, overal maisvelden.' Dan de neonicotinoïden, glyfosaat, de meststoffen, de productie van CO2, de degradatie van de grond, vervuiling van het grondwater, enzovoorts. 'Ik heb het gevoel dat we bezig zijn met de algehele vergiftiging van het land.'

Want: waar zijn de insecten? Al die onooglijke beestjes die zo belangrijk zijn in het voedselweb. Niet op de autoruit in ieder geval. Piersma wijst op recente berichten uit Duitsland: 80 procent afname van biomassa aan insecten in natuurgebiedjes in het verder agrarische landschap rond Krefeld sinds 1989. Piersma: 'Waarom wordt dat niet grootschalig onderzocht? Waarom rinkelen de alarmbellen alleen in biologenhoofden?'

Maar, zeg ik, boeren opereren binnen de grenzen van wat mag, en je kunt ze de vooruitgang toch niet onthouden? Piersma: 'Dit is toch geen vooruitgang. Dit is meer van hetzelfde. We zijn een lagelonenland geworden, hier in Workum produceren we nota bene een halffabricaat voor Japan! En vertel het maar eens aan de mensen die in deze gebieden moeten wonen. Het platteland raakt zijn scholen kwijt en wordt zo niet alleen onleefbaarder voor vogels en andere dieren, maar ook voor mensen.' Een lichtpuntje onderweg: 'Bij die boer heb ik laatst nog een bloemetje gebracht. Ik zag dat hij zijn bodems intact liet en zo veel grutto's in leven hield.'

Piersma's verhaal roept ook weerstand op. Maar, zegt hij, het is juist een verhaal voor beloning van vakmanschap van boeren. 'We moeten terug naar het gras, terug naar de bloemrijke weide als basis. We hebben nu overal tweehonderd koeien op grond die geschikt is voor honderd koeien. Daar komen eigenlijk alle problemen uit voort.'

En ja, hij is Fries, hij woont hier. 'Dus moet ik mijn stem wel laten horen.'