Al Hoceima is een surrealistische cocktail van vakantiesfeer en protest
Al Hoceima is al maanden het toneel van protest. Sinds de dood van een visverkoper in 2016, die een symbool werd voor corruptie en machtsmisbruik, demonstreren duizenden inwoners van het Rif-gebergte tegen de situatie in hun regio.
Deze zomer trekken ook Nederlandse Marokkanen naar Marokko. In principe voor familie en vakantie, maar correspondent Alex Tieleman signaleert een bijzondere mix van vakantiesfeer en protest.
Al Hoceima was vorige week donderdag een fascinerende samenkomst van werelden. In het nieuws ging het over de veldslag tussen ordetroepen en activisten, maar mij viel vooral op hoe verschillend Marokkaanse Nederlanders de afstand en nabijheid tot vaderland en thuisland beleefden, te midden van een surrealistische cocktail van vakantiesfeer en protest.
Velen, zoals activiste Nadia, zijn diep geraakt door de demonstraties. “Ik voel mij zo verbonden met de mensen hier”, zei ze geëmotioneerd toen de eerste traangascilinders door de lucht vlogen. In kraakhelder Nederlands riep een jong meisje 'succes!' door de straten.
Toen ze oog in oog met de Marokkaanse oproerpolitie stonden, ging het toch opeens weer veel over dat thuisland, Nederland.
Verschillende Marokkaanse Nederlanders vertelden me dat zij zich minder of helemaal niet meer thuis voelen in Nederland, vanwege het opkomende rechtspopulisme en de ‘minder Marokkanen’-uitspraak van Geert Wilders. Toen men in Al Hoceima gezamenlijk met de lokale bewoners optrok in de ‘strijd tegen het onrecht’, leek Nederland dan ook even heel ver weg.
Maar dit bleek schijn. Veel activisten waren weliswaar met goede moed naar Al Hoceima gekomen om, naast vakantie vieren, familie en vrienden bij te staan tijdens de protesten die zij eerder via sociale media volgden. Maar toen ze oog in oog met de Marokkaanse oproerpolitie stonden, ging het toch opeens weer veel over dat thuisland, Nederland.
Het lijkt hier wel oorlogsgebied. Dat dit kan in Marokko.
Snel naar huis
Het zomaar in de boeien slaan van demonstranten die enkel leuzen scandeerden was voor velen onbegrijpelijk. Zoals voor een man met een FC Utrecht-shirt die met zijn twee zoontjes toekeek toen de protesten in de namiddag langzaam op stoom kwamen. Hij vertelde dat hij zijn zoontjes wilde laten zien dat Al Hoceima meer is dan strand en vakantie. Maar door de grimmigheid van de protesten wilden zijn kinderen het liefst zo snel mogelijk weer naar huis.
“Het lijkt hier wel oorlogsgebied. Dat dit kan in Marokko”, vertelde de verbouwereerde Vinkeveense activist Boujama die werd opgepakt bij de protesten en een paar uur vastzat. “Wij hebben niet gekozen om naar Nederland te komen. Maar wij hebben het goed. Wij willen nu dat onze broeders en zuster dat hier ook krijgen”.
In het buitenland word je pas echt Nederlander, hoor je vaak onder mensen die langere tijd elders verblijven. Als de vertrouwde context wegvalt, krijgt het eigen handelen en denken plotseling veel meer reliëf en word je je bewust van wat eerder vanzelfsprekend was. Marokkaans Nederlandse journalisten wisten in Al Hoceima dat zij qua uiterlijk door konden voor Marokkanen. Toch werden zij op straat nagekeken, vanwege afwijkende lichaamstaal en een verwonderde blik in de ogen.
“Wij zijn kameleons”, vertelde een Marokkaans Nederlandse twintiger in Nador. “Je bent toch niet van De Telegraaf hè? Anders praat ik niet met je”, verduidelijkt ze het ongemak dat ze ondervindt van haar Marokkaanse achtergrond in Nederland. Maar een soepele omgang met ‘Marokkaanse Marokkanen’ in Marokko is volgens haar ook niet altijd even vanzelfsprekend. De oplossing ligt voor haar op het terras van Café Molen. Een op Nederlandse leest geschoeid grand café in Nador dat dienstdoet als eiland voor kameleons.
De namen van de geciteerde personen zijn bij de hoofdredactie bekend.