Het lukt president Trump en zijn partij maar niet om de beloofde nieuwe zorgwet door de Senaat krijgen. Wat is er toch zo ingewikkeld aan dat Amerikaanse zorgstelsel?
Karlijn van HouwelingenLaatste update:19-07-17, 08:21
Trumpcare is ter ziele: opnieuw is er geen meerderheid voor de wet die het zorgstelsel van zijn voorganger Barack Obama moest vervangen. Twee Republikeinse senatoren maakten deze week bekend dat ze het niet eens zijn met de plannen van hun eigen partij, waarmee het aantal tegenstanders binnen de fractie op vier staat. Er moet dus een nieuw wetsvoorstel komen.
Het is gênant: zeven jaar lang beloofden Republikeinen Obamacare af te schaffen, Trump zou het op dag één van zijn presidentschap om zeep helpen. Maar dat blijkt niet zo makkelijk. De conservatieven en gematigden in de partij worden het niet eens over een alternatief. ,,Het enige dat moeilijker is dan vrede sluiten tussen Israël en de Palestijnen, is zorg", zei Trump vorige week. De zorg in de VS is dan ook uniek in de wereld - en niet in positieve zin.
Zorgkosten
Het enige dat moeilijker is dan vrede sluiten tussen Israël en de Palestijnen, is zorg
President Donald Trump
Geen land geeft zo veel geld uit aan zorg als de VS: 7.869 euro per hoofd van de bevolking in 2014, bijna 17 procent van het Bruto Nationaal Product. In Nederland is dat 4.602 euro (11 procent van het BNP), in de meeste Europese landen nog minder. Dat betekent niet dat Amerikanen beter worden geholpen: op veel vlakken doet Europa het even goed of beter. De levensverwachting in de VS is lager.
Doordat de overheid zich niet bemoeit met de prijzen, betalen Amerikanen veel meer voor behandelingen en medicijnen. Een bypassoperatie kostte er in 2013 gemiddeld 65.700 euro (met uitschieters naar 132.000), in Nederland kon het voor 13.700 euro.
Ook gaat veel geld naar administratieve rompslomp. Zo heeft het Duke University Hospital in Raleigh, North Carolina, 900 bedden en 1.500 factureringsmedewerkers. Zij hebben te maken met een complexe mix van privépolissen, werkgeversverzekeringen, door de overheid gerunde ziekenfondsen en onverzekerde patiënten.
Premies
De Nederlandse basisverzekering kost zo'n 100 tot 120 euro per maand. In de VS is de premie 580 tot 870 euro per maand, volgens een schatting van professor Gerard Anderson van John Hopkins University in Baltimore, die wereldwijd zorgstelsels vergelijkt.
Ongeveer de helft van de Amerikanen krijgt een polis van zijn werkgever. De baas neemt zo'n 80 procent van de kosten op zich. Een stomvervelende baan houden vanwege de verzekering is daarom heel normaal.
Ongeveer een derde van de Amerikanen is verzekerd in door de overheid gerunde ziekenfondsen voor 65-plussers (Medicare) of mensen met lage inkomens (Medicaid). Dat laatste programma breidde Obama uit. De meeste Republikeinen willen het weer inkrimpen, waardoor meer mensen aangewezen zullen zijn op de private verzekeringssector.
Nu heeft slechts 7 procent van de Amerikanen een privépolis. Een deel van hen krijgt onder Obamacare subsidie om de premie te kunnen ophoesten, vergelijkbaar met de zorgtoeslag. Maar mensen die buiten alle regelingen vallen én niet verzekerd zijn via hun werk moeten de peperdure polis zelf betalen. In sommige gebieden stegen de premies de afgelopen jaren ook nog met tientallen procenten tegelijk.
Eigen bijdrage
Het eigen risico van 385 euro is in Nederland een heikel politiek thema, maar Amerikanen zouden er dolblij mee zijn. Hun eigen risico is in veel gevallen veel hoger, soms ruim 4.300 euro.
De meeste verzekeraars rekenen bovenop de premie en het eigen risico ook nog flinke eigen bijdrages; bijvoorbeeld 20 procent van het totaalbedrag. En dat is niet niks bij een nieuwe heup à 50.000 euro. Nu is er een limiet van ruim 6.200 euro voor eigen bijdragen, maar de top van de Republikeinse Partij wilde dat verzekeraars die makkelijker kunnen omzeilen.
Verplichting
Koop je liever een nieuwe auto dan een zorgverzekering? In Nederland mag dat niet. Iedereen moet zich verzekeren. Want alleen als gezonde, jonge mensen meebetalen aan de zorgpot, kunnen we gezamenlijk de medische kosten voor zieken en ouderen opbrengen. Zodra je zelf ziek of oud wordt, is die pot er ook voor jou.
In Amerika maakte Obama in 2014 de zorgpolis ook verplicht. De Republikeinen willen daar vanaf. Wil je geen verzekering? Prima, dat is jouw keuze, vinden zij. Maar dat kan het hele systeem in elkaar doen storten. ,,We weten dat 50 procent van de zorgkosten worden gemaakt voor 5 procent van de bevolking'', legt Anderson uit. ,,Om dat te compenseren, hebben we iedereen nodig.''
Onverzekerd
In Nederland waren in 2015 slechts 22.432 mensen onverzekerd, minder dan 1 procent van de bevolking. In Amerika had in dat jaar meer dan 9 procent geen polis: 28,5 miljoen mensen. Vóór Obamacare was dat ruim 41 miljoen in 2013. Met Trumpcare raken volgens de meest recente schatting in de komende tien jaar zo'n 22 miljoen mensen hun verzekering kwijt, omdat ze hun polis niet willen of kunnen betalen.
Wie ziek is, betaalt meer
Medische zorg is hier je persoonlijke verantwoordelijkheid, geen collectieve, zoals bij jullie
Professor Gerard Anderson
In Nederland betaalt tante Toos met haar trombosebenen hetzelfde voor een basisverzekering als haar kerngezonde buurmeisje, ook al moet ze vaker naar de dokter.
Obama besloot dat verzekeraars in de VS ook geen onderscheid mogen maken. Sommige Republikeinen stellen voor verzekeraars toe te staan voor weinig geld uitgeklede polissen voor gezonde mensen aan te bieden, zolang ze ook een complete polis voor iedereen verkopen. De vrees is dat daarmee een tweedeling ontstaat. Als gezonde landgenoten minder meebetalen, waarschuwen onder meer zorgverzekeraars, schieten de premies voor mensen met bestaande aandoeningen juist omhoog.
Het is uiteindelijk een kwestie van cultuur. Gezondheidszorg is zó belangrijk, denken Nederlanders, dat de overheid het voor iedereen goed moet regelen. Amerikanen vinden zorg zó belangrijk, dat je het vooral níet aan de overheid moet overlaten.
,,Medische zorg is hier je persoonlijke verantwoordelijkheid, geen collectieve, zoals bij jullie'', zegt Anderson. ,,In Amerika draait alles om onafhankelijkheid, zelfvoorziening en keuzevrijheid. Precies wat je krijgt in dit systeem.''
