Indonesië pakt radicale islamisten aan

Indonesië gaat radicale, islamistische organisaties verbieden. De Indonesische regering heeft een decreet uitgevaardigd dat haar de bevoegdheid geeft groeperingen op te doeken als die in strijd zijn met de seculiere, pluralistische beginselen van het land. Voortaan hoeft de regering voor zo'n verbod niet meer langs de rechtbank of het parlement. "Dit decreet is niet bedoeld om islamitische organisaties of de islamitische meerderheid van de bevolking in diskrediet te brengen", verzekerde veiligheidsminister Wiranto vorige week, om kritiek alvast voor te zijn. "We doen dit in het nationaal belang."

Aanleiding voor de ingrijpende maatregel is de opkomst van conservatief-islamitische groeperingen in Indonesië. Zo speelden islamistische groepen een hoofdrol in de recente verkiezingen voor het gouverneurschap van Jakarta. Radicale islamisten organiseerden grote demonstraties tegen de christelijke gouverneur Basuki Tjahaja Purnama, bijgenaamd 'Ahok', en drongen aan op zijn vervolging voor het beledigen van de islam. De gouverneur verloor mede daardoor de verkiezingen van zijn moslimtegenstander Anies Baswedan en zit inmiddels een celstraf van twee jaar uit voor godslastering.

Ook houden strijders van terreurbeweging Islamitische Staat in buurland de Filippijnen al twee maanden een deel van de zuidelijke stad Marawi bezet. Er zouden ook Indonesiërs meevechten en de autoriteiten in Jakarta vrezen dat sommige IS-strijders, als ze worden verdreven, naar Indonesië komen. "De strijders vluchten misschien weg uit de Filippijnen en kunnen dan gedwongen zijn de grens met Indonesië over te steken", aldus een legerfunctionaris onlangs tegen het Indonesische persbureau Antara.

Repressief en autoritair

Een van de eerste radicale organisaties die op grond van het nieuwe decreet naar verwachting verboden zal worden, is de lokale tak van Hizbut Tahrir ('Partij van de bevrijding'). Deze internationale beweging, die in Indonesië naar schatting 40.000 aanhangers heeft, wil alle moslimlanden verenigen in één kalifaat, waarin dan de sharia, het islamitisch recht, moet gelden. Hizbut Tahrir is tegen democratie en kapitalisme, en fel anti-Israëlisch, maar probeert zijn doelen langs vreedzame weg te bereiken. De groepering reageerde dan ook fel op het besluit van de Indonesische regering. "Dit decreet bewijst dat dit regime repressief en autoritair is", aldus woordvoerder Ismail Yusanto.

Ook mensenrechtenorganisaties reageren zeer kritisch. "Dit is draconische wetgeving", zegt Andreas Harsono, Indonesië-onderzoeker van Human Rights Watch. "Het is heel, heel zorgwekkend, ook omdat op deelname aan een verboden organisatie een maximumstraf staat van levenslang. De autoriteiten kunnen dit decreet in de toekomst ook gebruiken om de mond te snoeren van andere groepen, zoals religieuze minderheden, linkse organisaties of Papoea-groeperingen."

Tekst loopt door onder de afbeelding

Maar de Indonesische autoriteiten lijken zich van dit soort kritiek voorlopig weinig aan te trekken. De regering in Jakarta nam de afgelopen dagen ook strenge maatregelen tegen de versleutelde chat-app Telegram, die door Indonesische aanhangers van Islamitische Staat zou worden gebruikt. De overheid blokkeerde een deel van de app, omdat sommige kanalen 'vol radicale en terroristische propaganda' zouden staan. Daarop besloten de Russen Pavel en Nikolai Doerov, de twee broers achter Telegram, een aantal kanalen van de app te sluiten. Ook beloofden ze meer toezicht te gaan houden op het Indonesische berichtenverkeer. "Telegram is sterk versleuteld en gericht op privacy", verklaarde Pavel Doerov op zijn eigen chat-kanaal. "Maar we zijn geen vrienden van terroristen."

Australië wil leger sneller inzetten tegen terreur

Ook Indonesië's zuiderbuur scherpt zijn terrorismebestrijding aan. Zo kondigde de regering in Canberra gisteren aan dat het leger sneller moet kunnen worden ingezet bij terreuraanslagen. Premier Malcolm Turnbull gaat daarvoor binnenkort een wetsvoorstel indienen bij het het parlement. Nu is het nog zo dat het Australische leger pas te hulp mag schieten als de politie het niet meer aan kan. De premier vindt ook dat legercommando's politiemensen moeten gaan trainen.

Verder wil de Australische regering techbedrijven als Apple en Facebook gaan dwingen om bij urgente antiterreuroperaties ontsleutelde berichten van verdachten te overhandigen aan de autoriteiten. "We kunnen niet toestaan dat er geen toezicht kan worden gehouden op wat er gebeurt op internet", aldus premier Turnbull vrijdag.