‘Een Europees exportverbod voor rubberboten is schijnoplossing’
Rubberboten en buitenboordmotoren mogen niet meer van Europa naar Libië worden geëxporteerd. Met die maatregel, die gisteren werd aangekondigd, willen de Europese ministers van Buitenlandse Zaken het lastiger maken voor smokkelaars om vluchtelingen per boot naar Europa te brengen. "We proberen zo het businessmodel van de smokkelaars te kraken", zei Federica Mogherini, buitenlandchef van de EU.
"Dit is een schijnoplossing", zei Jan Kooy van Human Rights Watch vanochtend op het NOS Radio 1 Journaal. "Smokkelaars kunnen echt wel op andere manieren aan rubberboten komen. Moeilijker wordt het zeker niet, hoogstens wat duurder."
Schande voor Europa
Kooy: "Dit is typisch iets waar de EU-ministers mee komen omdat ze het niet eens kunnen worden over de meest simpele dingen. Ze moeten zorgen voor veilige en legale manieren voor migranten om naar Europa te komen en niet alle opvang overlaten aan Italië en Griekenland."
De manier waarop wordt omgegaan met bootvluchtelingen vanuit Libië is volgens Kooy een schande voor Europa. "Nu zien mensen zich gedwongen om deze route via Libië te kiezen. Het is levensgevaarlijk en mensonterend. De omstandigheden in Libië zijn zo slecht, die zijn met geen pen te beschrijven."
Mensen die in de Libische detentiecentra hebben gezeten, vertelden gruwelverhalen tegen Afrika-correspondent Bram Vermeulen. Er wordt verkracht en gemarteld. Een man zei: "Ze sloegen ons. Iemand die had geprobeerd te ontsnappen, hingen ze ondersteboven aan het plafond. Ze sloegen hem alsof hij een beest was."
Made in China
De rubberboten lijken vooral uit China te komen. De krant MaltaToday schrijft in april dat er tussen 2012 en 2016 5092 rubberboten met een waarde van 1,3 miljoen euro uit China zijn geëxporteerd naar Malta. Die boten worden daarna, soms via Turkije, naar Libië verzonden.
In mei vroeg de Europese Commissie aan China om de export van rubberboten die door mensensmokkelaars worden gebruikt aan banden te leggen. Een reactie daarop is uitgebleven.
Het blijkt nog steeds erg gemakkelijk om zo'n rubberboot in China te kopen. Zoek op refugee boat bij de grootste Chinese onlinewinkel en je krijgt tientallen opties. Zo is er een model voor 950 euro waarin 25 tot 30 personen passen. Vijftien dagen na betaling wordt de boot verzonden in een kartonnen doos 'via zee, lucht of via snelservice van deur tot deur.'
WikiLeaks
Vorig jaar moest een container met twintig rubberboten via Malta nog gewoon worden doorgelaten naar Libië. Dit staat in een EU-rapport over Operatie Sophia dat klokkenluidersite WikiLeaks vorig jaar online zette. Met Operatie Sophia probeert Europa de mensensmokkel op de Middellandse Zee tegen te gaan.
In het rapport staat dat de douane op Malta de container met twintig Chinese rubberboten aanvankelijk tegenhield. Maar in beslag nemen kon toen niet. Met het exportverbod voor rubberboten van Europa naar Libië is die mogelijkheid er nu wel.
