Nabestaanden: Rusland doet alles om proces te frustreren
Vijf vragen over MH17Exact drie jaar geleden werd vlucht MH17 door een raket uit de lucht geschoten. Hoe staat het er voor met de nabestaanden, de juridische procedures en de klopjacht op de daders? Vijf vragen en antwoorden.
Koen VoskuilLaatste update:06-09-17, 12:03
1 Hoe wordt dit jaar de MH17-ramp herdacht?
Het Nationaal Monument MH17 wordt vandaag onthuld. Het is een groen lint van bomen nabij Vijfhuizen in de Haarlemmermeer, niet ver van de plek waar de slachtoffers voor het laatst Nederlandse grond onder hun voeten voelden. Alle 298 bomen dragen een naamplaatje van één van de slachtoffers. Willem Alexander en Máxima wonen de herdenking bij.
2 Wat gebeurt er momenteel op juridisch gebied?
Hoewel vrijwel alle Nederlandse nabestaanden een overeenkomst met Malaysian Airlines hebben gesloten over schadevergoeding, loopt er nog een aantal procedures. Een team van advocaten onderzoekt welke andere partijen verantwoordelijk zijn voor de tragedie. ,,Als de Oekraïense geheime dienst wist dat er een BUK-raket aanwezig was, had de overheid dan het luchtruim niet moeten sluiten?", zegt letselschadeadvocaat Sander de Lang.
Het belangrijkste is het strafrechtelijk onderzoek. Vijf landen vormen onder leiding van Nederland het Joint Investigative Team (JIT), dat bewijs verzamelt. De daders zullen worden vervolgd in Nederland.
3 Wat weten we over de daders?
Het JIT zei vorig jaar een groep van ongeveer 100 personen 'in het vizier' te hebben. Dit aantal is nog steeds actueel, aldus het Openbaar Ministerie. Wie deze personen zijn, wil het JIT niet zeggen. Er is nog geen enkele officiële verdachte. Via spitwerk van onderzoeksgroepen als Bellingcat en Correctiv kwam wel de mogelijke afzender van de raket in beeld: de 53ste luchtafweerbrigade van het Russische leger uit Koersk. Speciale aandacht gaat uit naar de Russische kolonel Sergej Doebinsky. In tapgesprekken zou hij hebben losgelaten dat MH17 is neergehaald door 'die beesten uit Moskou'.
4 Hoe groot is de kans op een proces?
Niemand weet hoe lang het gaat duren, maar dat er een proces komt, is nog steeds waarschijnlijk. Onderzoeksleider Fred Westerbeke zei vorig jaar: ,,Het gaat ons lukken." Of verdachten zich in Nederland laten vervolgen, is een tweede. De kans is klein dat Rusland onderdanen uitlevert. Dat het proces in Nederland wordt gehouden, helpt niet mee. Rusland kan zeggen dat Nederland, als land met de meeste slachtoffers, bevooroordeeld is.
5 Hoe kijken nabestaanden tegen de zaak aan?
Sommigen willen de zaak laten rusten. Anderen lezen nog elk krantenbericht. Silene Fredriksz, die haar zoon Bryce verloor, behoort tot die laatste categorie. ,,Ik heb vertrouwen in het werk van het OM, maar het is frustrerend zo lang te moeten wachten. Vooral de rol van Rusland stoort me. Ze doen alles om het proces te frustreren."
