Hassan Bahara: Met de schoolfoto's kon mijn moeder meer dan met onze schoolrapporten

Ik geloof dat het als volgt ging: mijn moeder, die ons - haar kinderen - schrobt, kamt en ons in onze mooiste kloffies hijst, zodat we zo onberispelijk mogelijk gekiekt kunnen worden voor de schoolfoto's. Op onze schoolcarrières heeft mijn moeder nauwelijks vat, ze snapt het niet. Maar ons piekfijn voor de schoolfoto's krijgen, dat is haar een eer, daar begrijpt ze het belang van.

Het is daarnaast een schoolevenement dat haar eindelijk wat dichter bij de docenten brengt. De rest van het schooljaar staan ze op afstand van elkaar, ze verstaan elkaar niet. Maar op de dag van de schoolfoto's delen ze elkaars wereld en zorgen er gezamenlijk voor dat onze smoeltjes fraai op beeld komen. Geen enkel praktisch probleem - zoals een ongelukkig geplande fotoshoot op een feestdag - kan deze wederzijdse toenadering dwarsbomen.

Is het een geïdealiseerde herinnering? Mooier en warmer gemaakt zodat het des te scherper afsteekt tegen het schrille nieuwsbericht en de spuuglelijke nationale woede die erop volgde?

Misschien. Maar ik had die opgepoetste herinnering nodig. Want ik was best misselijk deze week over de Haagse school die door een kantonrechter tot 500 euro schadevergoeding werd veroordeeld omdat ze een schoolfotoshoot lieten samenvallen met het islamitische Offerfeest. En best misselijk was ik ook over het daaropvolgende getier, alsof met deze rechterlijke beslissing het kalifaat aanstaande was.

Geloof me, vroeger was de wil om elkaar te vinden groter dan nu. Zie mijn moeder en de docenten. Er heerste toen nog niet die onbarmhartige mentaliteit van nu, zo van: jij hebt daar of daar een steekje laten vallen, dus jij deugt fundamenteel niet.

'Nederland islamiseert waar je bij staat!' 'Nederland is door en door racistisch!' Dit geroeptoeter over en weer werkt op elkaar in, doet sommige mensen bij de kantonrechter belanden om op hoge toon een geschil uit te vechten dat ook in een middagje uitgepraat had kunnen worden.

We zitten tot aan onze wenkbrauwen in wrok en onbegrip over anderen. Een vergissing is geen vergissing meer maar een opzettelijk onrecht.

U merkt, ik snak naar wat meer vergevingsgezindheid. Dat komt: een vriend die onderzoek doet naar het humanisme van Martin Luther King stuurt mij teksten van de Amerikaanse burgerrechtenactivist. Deze uitspraak blijft hangen: 'Along the way of life, someone must have sense enough and morality enough to cut off the chain of hate.'

Weke tekst misschien, en in zijn algemeenheid tot niets verplichtend. Maar het is de enige respons die ik kan bedenken op de onfrisse kantonrechterlijke kwestie van afgelopen week en het woeste gestamp dat erna kwam. Volgende week valt er weer iets anders voor en dan begint die cyclus van onbegrip, misverstand en woede opnieuw.

Nog een MLK-tekstje dan om dat pantser van cynisme rondom sommige harten af te breken: 'To retaliate in kind would do nothing but intensify the existence of hate in the universe.'

Met de schoolfoto's kon mijn moeder meer dan met onze schoolrapporten. We kregen ze mee in enveloppen. Mijn moeder keurde ze streng. Lachten we wel mooi genoeg? Kwamen onze outfitjes wel goed tot hun recht? Kritische vrouw. Ze had - en heeft - altijd wel iets aan te merken. Dat kraagje had net wat strakker getrokken kunnen worden. En die blik had net wat vrolijker gekund.

Ik zag haar ervoor aan om de vinger op de knip te houden. Geen rooie cent voor deze imperfectie. Maar altijd kwam ze over de brug en drukte het geld voor de schoolfoto's dankbaar in de handen van mijn docenten. Ik koester die harmonie, ingebeeld of niet.