Het Lekke Huis: hoe kwamen Trump jr.'s mails bij The New York Times?

Opnieuw lekt het Witte Huis als een mandje. Met hulp van bronnen in het Witte Huis wist The New York Times dinsdag de hand te leggen op een vernietigende reeks e-mails waarin Donald Trump jr., de zoon van de Amerikaanse president, gretig ingaat op een aanbod hem informatie van de Russische regering te geven die schadelijk zou zijn voor Hillary Clinton.

Na de onthulling van The New York Times zag Trump jr. zich gedwongen de hele e-mailwisseling vrij te geven. De vraag is: hoe kwamen de mails bij de krant terecht? Wie zit er, nota bene in het hoofdkwartier van de president, achter die lekken naar de pers of, zoals Trump het zou noemen: de 'fake media'?

'Het kunnen allerlei mensen zijn; het Witte Huis staat onder enorme druk', zegt hoogleraar Frederic Lemieux, specialist op het gebied van de veiligheidsdiensten aan de Georgetown University in Washington. 'Het Witte Huis zit heel krap in zijn personeel. Er zijn allerlei vacatures die nog moeten worden vervuld. Daardoor hebben veel medewerkers meerdere petten op, met als gevolg dat het heel moeilijk is de informatie in afgescheiden hokjes te houden. Ze zien informatie die eigenlijk niet voor hun ogen bestemd is.'

Van de medewerkers die het Witte Huis onder president Obama bevolkten zijn er niet veel meer over, maar ook al is het gros van het personeel door Trumps vertrouwelingen aangenomen, niet iedereen is volgens Lemieux even loyaal. 'Sommige medewerkers zijn vooral loyaal aan het instituut, niet noodzakelijk aan president Trump zelf. Zij zijn niet heel erg gemotiveerd om Trump in bescherming te nemen.'

Sfeer van wantrouwen

Aanvankelijk zaten de lekken vooral bij de FBI en de inlichtingendiensten die Trump tegen zich in het harnas had gejaagd met zijn neerbuigende opmerkingen over hun 'nep-rapporten' over de Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen. De laatste tijd is het Witte Huis steeds vaker de bron van de onthullingen.

'Er heerst een sfeer van wantrouwen', zegt Lemieux. 'Veel medewerkers zijn bezig advocaten in te huren, omdat ze de bui al zien hangen: zo meteen worden zij ook aan de tand gevoeld door speciaal aanklager Robert Müller. Dan ontstaat een klimaat waarin mensen zichzelf proberen te beschermen en misschien beginnen te lekken naar de pers. Ze zijn bang dat ze erop worden betrapt dat ze dingen zitten te verdoezelen.'

Daardoor wordt het volgens Lemieux ook steeds moeilijker personeel aan te trekken voor de openstaande posities. 'Veel mensen zijn bang dat zij worden meegesleept door alles wat er gebeurt en in de netten van Müller terecht zullen komen.'

Machtsstrijd

De hoeveelheid lekken waarmee Trump te kampen heeft, is volgens Lemieux niet te vergelijken met voorgaande presidenten. 'Zelfs onder president Bush jr. was het veel minder, hoewel zijn beleid heel omstreden was - zoals de Patriot Act die de inlichtingendiensten uitgebreide bevoegdheden gaf mensen in de gaten te houden'.

Trump en zijn vertrouwelingen klagen dat de lekken het werk zijn van wat zij de 'Deep State' noemen, de traditionele machtsstructuren van de elite die zich verzetten tegen de pogingen van Trump 'het corrupte moeras van Washington' droog te leggen. Maar volgens Lemieux zijn er ook in het Witte Huis mensen die verontrust zijn over de manier waarop Trump op alle bedreigingen reageert. Vooral de botte manier waarop hij FBI-chef James Comey aan de kant zette, heeft veel onrust veroorzaakt. 'Als de normale kanalen om je ongenoegen te uiten zijn geblokkeerd, neemt het gevaar toe dat iemand naar de pers stapt'.

De voortdurende lekken zijn volgens Lemieux mede het gevolg van de machtsstrijd in het Witte Huis tussen verschillende clans, zoals de uiterst rechtse vleugel onder leiding van Steve Bannon, de Trump-familieclan en de meer traditionele groep rondom nationale veiligheidsadviseur Herbert Raymond McMaster. 'Die gebruiken de pers om elkaars positie te ondermijnen.'

Trumps medewerkers doen hun uiterste best de lekken te dichten. Af en toe worden de mobiele telefoons van medewerkers gecontroleerd om te zien of ze met de pers hebben gepraat of apps hebben waarmee je boodschappen kunt wissen. Trump is inmiddels zo achterdochtig dat alleen minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson bij zijn recente onderhoud met de Russische president Vladimir Poetin mocht zijn.

Trump kiest ook de aanval. Als een verhaal op anonieme bronnen is gebaseerd, kun je er vergif op innemen dat het 'fake' is, verzekerde hij in een tweet. Dat bleek nu toch niet het geval: uit vrees te worden beschuldigd van het belemmeren van de rechtsgang gaf Trump jr zijn e-mails vrij.