Ook vrouwen blazen zich op in de eindstrijd van IS

Vrouwen spelen een rol in de eindstrijd van terreurgroep Islamitische Staat in de Iraakse stad Mosul. Ondanks een eerder verbod van de groep op de deelname van vrouwen in de strijd, hebben zich de afgelopen dagen zeker veertien IS-aanhangsters bij zelfmoordmissies opgeblazen, zo melden Iraakse officieren in Mosul.

Terwijl de strijd gaat om de laatste hectares van de oude stad van West-Mosul, waar Iraakse militairen in de smalle straten van huis naar huis gaan, stuiten zij in de woningen op vrouwen die zichzelf opblazen. Van een van hen staat vast dat ze Tunesisch was, wat de indruk voedt dat buitenlandse vrouwen die zijn achtergebleven bij hun echtgenoten nu meedoen in de strijd.

De meeste IS-vrouwen zijn voor de strijd West-Mosul bereikte overgebracht naar Raqqa, de hoofdstad van IS in Syrië. Die stad ligt nu ook onder vuur van Koerdische en Arabische troepen en de coalitie.

Geschat wordt dat er nog hooguit driehonderd IS-strijders in West-Mosul zitten, die zich verschanst hebben in kelders. Aangezien zij geheel omsingeld zijn, rest hen niets dan zich dood te vechten. Datzelfde geldt voor hun vrouwen, tenzij die zich uitgeven voor burgers en zo proberen te ontkomen. Het Iraakse leger verwacht de stad met een paar dagen helemaal in handen te hebben.

Schietles

Veel vrouwen die zich uit het Westen lieten rekruteren wilden vanaf het begin meevechten, maar dat stond IS niet toe. Vrouwen mochten alleen voor hun mannen en kinderen zorgen. Buitenlandse vrouwen hebben wel schietles gehad, bleek uit tweets en foto's die ze op internet plaatsten, maar pas na een speciale fatwa zouden ze kunnen worden ingezet in de strijd - als de redding van het kalifaat dat noodzakelijk maakte, aldus een document dat IS in 2014 publiceerde. Of er zo'n fatwa is geweest is onduidelijk, maar onwaarschijnlijk, aangezien belangrijke geestelijke leiders bij coalitie-bombardementen zijn omgebracht. Het lijkt erop dat vrouwen zelf het heft in handen hebben genomen.

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Burgers en Iraakse soldaten maken ook melding van vrouwelijke strijders die meevechten, maar journalisten hebben daar ter plekke geen bewijzen van gezien, ook niet in de vorm van hun lijken. Wel melden ze een vrouw te hebben gezien die een gewonde IS-scherpschutter in veiligheid sleepte.

Militairen ondervinden bovendien veel hinder van IS-vrouwen die zich tussen de vluchtelingen mengen, en zich opblazen als die de soldaten bereiken of als ze ontdekt worden. Enkele incidenten waarbij Iraakse elitesoldaten van de Golden Brigade zijn omgekomen, hebben de verhoudingen met de vluchtende burgers onder druk gezet. Het leger ziet alle burgers die nu nog uit de oude stad opduiken als gelieerd aan IS en behandelt hen met grote waakzaamheid. Het zijn vooral vrouwen, kinderen en ouderen. De laatste weken zijn ook kinderen ingezet als zelfmoorddader, sommigen niet ouder dan tien jaar.

Soldaten houden de burgers daarom op afstand, en dragen mannen op zich tot op hun ondergoed uit te kleden voor ze voor ondervraging worden meegenomen. Jongens van negen worden al beschouwd als mogelijke zelfmoorddaders omdat IS jongeren heeft getraind als 'welpen van het kalifaat'. Mannen en jongens worden uitgebreid gescreend; zit hun naam in de computer of hebben ze identiteitspapieren van buiten Mosul, dan worden ze vastgehouden voor nader verhoor. Voor vrouwen is het probleem dat soldaten in het conservatieve Irak hen niet mogen aanraken, dus ook niet fouilleren. Daarom geven de militairen een vrouw in een groepje ontheemden de opdracht de andere vrouwen te betasten om te zien of er explosieven onder hun kleding zitten, terwijl zij van veilige afstand toekijken. Wordt er niets gevonden, dan kunnen de vrouwen door naar de ontheemdenkampen. Een deel van de IS-vrouwen kan zo ontkomen.

Met medewerking van Jana Andert in Mosul.

Lees ook: De moordvrouwen van IS

Lees ook: 'Islamitische Staat vermoordt doelbewust kinderen in Mosul'