VS weten zich geen raad met Kim en zijn raketten

De internationale gemeenschap was woensdag nog steeds op zoek naar een antwoord, na de geslaagde test van een Noord-Koreaanse intercontinentale raket een dag eerder. Ook de supermachten weten niet wat ze met hun macht aanmoeten.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties kwam 's middags in New York in spoedzitting bijeen, maar het was nog onduidelijk of het daarin tot harde afspraken zou komen - los van een veroordeling van de lancering. De Veiligheidraad heeft het nucleaire raketprogramma al veel vaker veroordeeld en bestraft, middels een reeks resoluties sinds 2006.

Zorgen gegroeid

De zorgen zijn met name in de Verenigde Staten sterk gegroeid. De veiligheidsadviseurs van de regering-Trump erkenden gisteren dat de Noord-Koreaanse lancering 'een escalatie van de dreiging' is. Hoewel de raket niet zo heel ver kwam, 900 kilometer, was zijn hoogte (2.700 kilometer) wel indrukwekkend. Voor het eerst bleek een Noord-Koreaanse raket krachtig genoeg om het tipje van Alaska te halen.

De regering-Trump lijkt het probleem enigszins te hebben onderschat. 'Gaat niet gebeuren!', twitterde de president in januari over de mogelijkheid dat Noord-Korea een intercontinentale ballistische raket zou testen. Of hij daarmee bedoelde dat de Noord-Koreanen nog lang niet zover waren, of dat de Amerikanen zo'n poging zouden verijdelen, of dat de tweet als dreigement moest worden opgevat - wat hij ook impliceerde, dat is niet bewaarheid.

Het lijkt erop dat Kim Jong-un de bluf van zijn tegenstander heeft doorzien. Triomfantelijk was hij woensdag te zien op de Noord-Koreaanse televisie, om aan zijn volk te vertellen dat de lancering 'een cadeautje' aan Trump was, ter gelegenheid van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsdag.

De vraag is hoe Amerika en andere landen zullen reageren. Sancties, sabotage, militaire actie, druk op de partners van Noord-Korea of diplomatieke onderhandelingen zijn grofweg de vijf opties. Geen daarvan is een garantie voor succes.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson riep dinsdag op tot 'mondiale actie'. Volgens hem moeten de Verenigde Naties 'strengere maatregelen' nemen.

In juni besloot de Veiligheidsraad al tot sancties, met instemming van China. Maar China is nog steeds verantwoordelijk voor 90 procent van de handel met Noord-Korea; essentiële onderdelen van de raketten zijn Chinese import. Rusland is een van de landen die gastarbeiders afnemen, waardoor het land aan internationale valuta komt.

China en Rusland werken niet zomaar mee. Ze riepen dinsdag gezamenlijk op tot een stop op het ballistische en nucleaire programma's van Noord-Korea, maar stelden daar wel iets tegenover. De Chinese ambassadeur riep de VS op om te stoppen met het Thaad-antiraketsysteem in Zuid-Korea. De Russische vice-ambassadeur liet weten dat 'we allemaal moeten toegeven dat sancties niet de oplossing zijn'. Hij voegde daaraan toe dat militair ingrijpen geen optie is.

Beide landen willen dat de VS en Zuid-Korea ophouden met hun oefeningen rond het schiereiland. Daarmee hebben ook zij belang bij de destabiliserende acties van Noord-Korea: voor hen kan dat een hefboom zijn om de Amerikaanse positie in de regio te verzwakken.

Militaire spierballen

Amerika kan proberen het raketprogramma te saboteren. Na een mislukte lancering in april waren er geruchten dat de Amerikanen daarachter zaten, door de besturingsprogramma's te hacken. Het kan: zo'n 88 procent van de lanceringen is mislukt. Dat is een zo hoog percentage, dat er meer aan de hand lijkt dan onkunde.

Militaire spierballen dan? 'Een van onze capaciteiten ligt in onze behoorlijke militaire krachten. Die zullen we gebruiken als dat moet, maar we geven er de voorkeur aan niet die kant op te gaan', zei de Amerikaanse VN-ambassadeur Nikki Haley. Na de lancering reageerden de Amerikanen en Zuid-Korea door raketten op de Koreaanse kustwateren af te vuren. Maar een echte militaire reactie zou een escalerende werking hebben. Noord-Korea heeft krachtige artillerie aan de grens met Zuid-Korea staan, die Seoul kan raken.

Een eenvoudige oplossing is er niet. Terwijl Trump in Syrië direct reageerde op een aanval met gifgas door een vliegveld te bombarderen, moet hij in Korea voorzichtiger opereren. Er is voorlopig geen grens die Noord-Korea niet kan overschrijden.