Even terugvliegen of zelfs op vakantie gaan naar het land van herkomst, het lijkt onschuldig. Maar voor erkende vluchtelingen hangen er zware gevolgen aan vast. De redenering is simpel: ons land erkent de vluchtelingen net omdat ze ernstig persoonlijk gevaar lopen in hun thuisland. Als ze dan op eigen houtje beslissen om toch terug te reizen, kan hun vluchtelingenstatus onmiddellijk ingetrokken worden.

Tot voor kort was de aanpak van die “vakantiegangers” niet meteen een prioriteit voor de regering, maar staatssecretaris Francken bracht daar verandering in. In amper twee jaar tijd zijn intussen al meer dan 100 dossiers over “vakantiefraudeurs” overgemaakt aan het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen. Een persoonlijke triomf voor Francken. “De vluchtelingenstatus is geen vodje papier”, zegt hij. “Het is de hoogste internationale bescherming die een individu kan krijgen. Terugkeren is logischerwijs totaal uit den boze, laat staan vakantie nemen.”

Volgens de meest recente cijfers gaat het voornamelijk om Afghanen en Irakezen. Van het overgrote merendeel van de doorgestuurde dossiers wordt de vluchtelingenstatus ook meteen ingetrokken. Alleen voor erkende vluchtelingen die hier al een vrouw en kinderen hebben, ligt de procedure voor intrekking wat moeilijker.

Met dank aan buurlanden

De regering stuurde in april al een instructie naar alle Belgische consulaten en ambassades om waakzamer te zijn voor de problematiek. Maar een van de grote redenen voor de opvallende cijfers zijn de samenwerkingsakkoorden die ons land afgelopen jaar met Nederland en Duitsland kon sluiten. Veel vakantiegangers proberen de regels te omzeilen door af te reizen via een luchthaven in onze buurlanden. Nu België de info gemakkelijker kan uitwisselen, worden ze toch nog onderschept. Van de 105 betrapte vakantiegangers vertrokken er 60 vanuit het buitenland en voornamelijk vanuit de luchthavens van Schiphol en Düsseldorf.

Francken werkt nu naar eigen zeggen nog aan een samenwerkingsakkoord met Frankrijk. Door de Franse verkiezingen bleven die onderhandelingen even liggen. België stuurde overigens zelf ook 26 dossiers door naar andere EU-lidstaten over vluchtelingen die naar hun land van herkomst terugkeerden.