Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

NRC checkt: ‘Elektrische auto’s belasten het klimaat’

Dat schrijft Der Nordschleswiger, op basis van onderzoek in Zweden.

Foto Reuters

De aanleiding

Volgens de Noord-Duitse regionale krant Der Nordschleswiger blijkt het steeds meer een illusie te zijn dat elektrische auto’s een klimaatvriendelijk alternatief vormen voor traditionele wagens. Duidelijk was al dat elektrische auto’s door hun „honger naar grondstoffen” allesbehalve milieuvriendelijk zijn. Volgens de krant zou nu ook nog eens blijken dat de productie van accu’s zo slecht is voor het klimaat, dat elektrisch rijden pas na jaren voordeliger wordt voor het milieu.

Er zijn veel reacties gekomen op deze factcheck. Lees hier de reactie op die ophef van Paul Luttikhuis, de auteur. En discussieer mee: We moeten niet doen of elektrisch rijden gratis is

Waar is het op gebaseerd?

De journalist las een artikel in het Deense vaktijdschrift Ingeniøren over een studie van het Zweedse milieu onderzoeksinstituut IVL, waarin bestaande literatuur over elektrische auto’s is vergeleken en samengevat.

En, klopt het?

Zeker is dat accu’s een grote belasting vormen voor het milieu. De Zweden concluderen in hun literatuurstudie dat elk kilowattuur (kWh) aan capaciteit leidt tot 150 tot 200 kilo uitstoot van broeikasgassen. Voor een kleine elektrische auto als de Nissan Leaf, met een accu van 30 kWh, betekent dit volgens hen dat al 5,3 ton extra CO2 is uitgestoten voordat er een kilometer mee is gereden. Daarvoor kun je ongeveer 2,7 jaar in een vergelijkbare benzineauto rijden, zeggen ze.

Voor een Tesla S loopt de uitstoot nog verder op, zeggen de onderzoekers. Die heeft een accu van maximaal 100 kWh. Pas als je hier ruim acht jaar mee hebt gereden, heeft het klimaat er baat bij, vergeleken met rijden in een benzineauto.

In beide gevallen gingen de onderzoekers uit van een nieuwe auto met een uitstoot van 130 gram CO2 per kilometer, een automobilist die 12.240 kilometer per jaar rijdt en die benzine gebruikt die voor 18 procent bestaat uit biobrandstof. De uitkomst verbaasde de onderzoekers en leidde tot hun aanbeveling niet te rijden met een onnodig zware accu.

Ruud Verbeek van TNO, die in 2015 mede-auteur was van een vergelijkbare studie, vindt de Zweedse cijfers aan de hoge kant. Voor de ‘kleine’ Nissan zitten ze er volgens hem niet ver naast. Toch ziet hij geen aanleiding in het onderzoek om elektrisch rijden te ontmoedigen: 2,7 jaar op een levensduur van een moderne auto van 15 tot 20 jaar, is niet zo veel, zegt hij.

Lees ook: Wat te doen met afgedankte elektrische-autoaccu’s?

Daar komt bij dat accu’s snel beter worden. Verbeek verwacht dat de energiebehoefte voor het produceren van de accu’s over een jaar of tien een factor twee tot drie lager ligt. Bij hetzelfde gewicht zal de energie-inhoud en dus de actieradius van de auto toenemen.

Er bestaan volgens Verbeek bovendien een aantal manieren om die terugverdientijd vóórdat klimaatwinst ontstaat te verkorten. „Wij kwamen in ons onderzoek bij een accu van 24 kWh uit op een terugverdientijd van ongeveer 2,5 jaar, als je rijdt op grijze stroom. Maar als je alleen groene stroom gebruikt, is die terugverdientijd anderhalf jaar.”

Wat volgens Verbeek ook helpt is volledige recycling van accu’s, wat nu nog maar met de helft van de accu’s gebeurt. Verder valt veel winst te behalen door het aantal gereden kilometers te verhogen. Het Zweedse onderzoek ging uit van ruim 12.000 kilometer per jaar, ook voor de veel zwaardere Tesla S. Maar volgens Verbeek biedt een grote accu juist de mogelijkheid om meer kilometers per jaar te rijden. Dan begint de klimaatwinst al na twee tot drie jaar te tellen. Impliciet is dit ook een pleidooi voor deelauto’s.

Conclusie

Elektrische auto’s belasten het klimaat – zoals elke vorm van vervoer, behalve lopen en fietsen, gepaard gaat met CO2-uitstoot. In vergelijking met benzineauto’s zorgt de productie van de accu voor extra uitstoot van broeikasgassen. Dus klopt de stelling. Maar in de gebruiksfase zijn de emissies van elektrische auto’s aanzienlijk lager, zeker ook omdat de technologie snel beter wordt. Daarom beoordelen we de stelling hooguit als grotendeels waar.

Ook een bewering zien langskomen die je gecheckt wilt zien? Mail nrccheckt@nrc.nl of tip via Twitter met de hashtag #nrccheckt