Van consumenten kun je niet verwachten dat ze zich verdiepen in de situatie bij Ryanair

Dan kan het wel wat minder met de arbeidsvoorwaarden, kijk maar naar het uitzendcontract voor Ryanair-cabinewerkers dat deze krant inzag. Je kunt je het bijvoorbeeld veroorloven om mensen maandelijks een aantal standby-diensten te laten draaien. Ze moeten dan binnen een uur op het vliegveld zijn, zonder extra betaling. Of zelfs op het vliegveld, voor een paar tientjes. Dat zit allemaal verwerkt in het uurloon voor de ingeroosterde vlieguren. De meter stopt met tellen zodra de wielen de grond raken, zogezegd, maar de cabinewerkers zijn dan nog lang niet klaar.

FNV Luchtvaart betwijfelt daarom of de Ryanair-cabinewerkers zelfs het minimumloon wel halen. De bond kan het niet precies overzien, want die heeft part noch deel aan de onderhandelingen over lonen en arbeidsvoorwaarden. Dat doet Ryanair liever met geselecteerde personeelsleden. Terecht vraagt FNV Luchtvaart zich af of die wel in de positie zijn om stevig met hun werkgever te onderhandelen.

En niet voor niets vreest de bond dat de betaling van de uitzendkrachten onder het uurloon duikt. Zeker als zij ook nog eens hun eigen opleiding tot cabinemedewerker moeten financieren, vooraf of via de loonstrook. En ziekengeld is een luxe die misschien wel voor andere medewerkers geldt, maar - opnieuw blijkens genoemd ingezien contract - niet voor de uitzendkrachten die werken via Crewlink. Dat uitzendbureau is Iers, net als Ryanair, en dat is geen onbelangrijk gegeven. Ryanair meent dat de cabinemedewerkers onder het Ierse arbeidsrecht vallen. FNV Luchtvaart gaat niet onlogisch uit van de Nederlandse regels. Dat is een kwestie voor het Europese Hof van Justitie, dat zich daar momenteel over buigt. Maar dat hierover schimmigheid kan bestaan, en dat werkgevers allerlei slimmigheden kunnen uithalen om de loonkosten te drukken, is hoe dan ook zeer onwenselijk.

Dergelijke sluipwegen kunnen alleen op Europees niveau worden geblokkeerd. Dat is noodzakelijk, maar ook bijzonder ingewikkeld en tijdrovend. Van consumenten kun je niet verwachten dat ze zich intussen precies verdiepen in de vliegmaatschappijen, of wat voor bedrijven dan ook, waarvan ze diensten afnemen, en of die wel fatsoenlijk betalen. Ze stuiten dan, net als FNV bij Ryanair, op een op zichzelf al veelzeggend gebrek aan transparantie. Maar ze kunnen zich er minstens rekenschap van geven dat de prijs van het goedkoopste ticket vooral door anderen wordt betaald.

De mening van de krant, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.

Lees ook: We zijn allemaal medeplichtig aan de onderbetaling van het Ryanair-personeel.