'Máxima, maak niet dezelfde fout in Argentinië'

Aan Hare Majesteit Koningin Máxima,

Deze week bent u in Argentinië als onze koningin en in de rol van speciaal afgevaardigde van de Verenigde Naties secretaris Ban Ki-moon. U heeft voor de tweede keer in minder dan een jaar een officiële ontmoeting met president Macri en zijn regering. In 1976 gaf Nederland steun aan de verkeerde regering. Laat de geschiedenis zich niet herhalen. Wij verzoeken u met klem om niet nogmaals dezelfde fout te begaan en niet namens Nederland uw steun aan president Macri te geven zolang hij een beleid van mensenrechtenschendingen en fysieke, sociale, economische en politieke repressie blijft voeren.

Sinds de verkiezing van president Macri en zijn kabinet zijn het geweld, de honger en de mensenrechtenschendingen in Argentinië straffeloos toegenomen. Naast schaamteloze corruptie zijn het levens van voornamelijk kinderen, vrouwen en de meest kwetsbaren in de samenleving die de rekening van het beleid betalen. Macri en zijn volgers hinderen politieke opponenten in hun deelname aan het publieke debat. Tot op heden lopen aanklachten tegen hen nergens op uit; het lijkt een tactiek te zijn. Demonstraties slaat hij met kracht neer. Majesteit, herinner president Macri eraan dat de rechtsstaat beschermd moet worden met democratie en dialoog, niet met kogels.

Geen inspraak

De onafhankelijke media staan onder druk, in de eerste dagen na het aantreden van Macri annuleerde hij de mediawet die de monopolyvorming door privémagnaten moet tegengaan. Vervolgens sloot hij het nationale toezichtsorgaan op tv en radio. Media die nieuws brengen over de wantoestanden ervaren intimidatie, bedreiging of zelfs sluiting. Ik houd u daarom graag voor wat er de afgelopen tijd in Argentinië heeft plaatsgevonden.

In de eerste 100 dagen van Macri's presidentschap zijn er 774 wetten per decreet aangenomen. Dat betekent dat het parlement geen inspraak heeft gehad. 704 van hen zijn er gepubliceerd, de andere niet. Er zijn rechters en aanklagers ontslagen. Zo ontvangen de rechters Rafecas en Rozanski, die zich sterk hebben gemaakt voor het berechten van schuldigen aan misdaden tegen de mensheid tijdens de laatste dictatuur, ernstige doodsbedreigingen en dreigt er een ontslag voor hen. Macri heeft inmiddels persoonlijk nieuwe rechters benoemd en gebruikt de rechterlijke macht als politiek machtsmiddel. Zo beval hij één van de 'Dwaze Moeders' te arresteren en zijn in hoog tempo meer dan 50 gevangenisstraffen van veroordeelden voor gruweldaden tijdens de laatste dictatuur omgezet in luxueus huisarrest.

Demonstraties

Eén van de per decreet aangenomen wetten impliceert dat autoriteiten publieke manifestaties met geweld uit elkaar mogen slaan. De politie maakt veelvuldig gebruik van rubber kogels, traangas en knuppels; in september toen duizenden ontslagen mensen demonstreerden, in augustus toen bejaarden demonstreerden tegen het afschaffen van de subsidies op hun medicijnen, in januari toen er doden vielen tijdens protest van ontslagen mensen. Deze week nog jaagde de politie inwoners weg die demonstreerden tegen het slopen van hun huizen. Zij slapen nu in plastic hutjes buiten. Geweld, intimidatie en misdaden door politie en ambtenaren zijn inmiddels exorbitant toegenomen.

Dat heeft zijn invloed op het land. Toegenomen onveiligheid is niet langer een gevoel maar een feit. De regering heeft het nationale politiekorps ingezet om de criminaliteit in arme wijken onder controle te krijgen. Zij treden op met harde hand en wanen zich als in een oorlog. Meer dan eens toont de televisie beelden van jonge dieven, soms slechts tien jaar oud, die door buren gelyncht worden. President Macri spreekt op tv begrip uit voor de daders. Op die manier draagt hij nog verder bij aan de stigmatisering van deze kansarme jongeren en legitimeert hij straffeloos gebruik van geweld en gewelddadige eigenrichting.

Razzia's gelegaliseerd

Met een ander per decreet aangenomen wet (228/16) zijn gewelddadige razzia's in de arme wijken gelegaliseerd. Het is nagenoeg zinloos om aangifte te doen van misdragingen door de politie. Jongeren zoals Ivan Navarro uit een arme sloppenwijk die aangifte durfde te doen van foltering van één van zijn vrienden door de politie krijgen te maken met intimidatie. Zo zijn er talloze gevallen die de media niet halen en wij vrezen dat met de gecreëerde en aangemoedigde cultuur van het optreden met harde hand dit steeds meer zal voorkomen.

Ondertussen leidt Macri's beleid er allerminst toe dat er minder arme wijken en kansarme jongeren zullen zijn. Na 8 maanden Macri leven 5 miljoen mensen meer dan voor zijn presidentschap onder de armoedegrens. Na 8 maanden Macri zijn volgens het onderzoeksinstituut CEPA meer dan 179.000 mensen ontslagen zonder enig sociaal vangnet. Subsidies op gas, water, licht, transport en medicijnen voor chronisch zieken zijn abrupt geannuleerd. Duizenden gezinnen zijn in de problemen gekomen, psychiatrische patiënten zijn op straat beland. Verschillende straten in Buenos Aires zijn het thuis geworden van kinderen, vrouwen, zieken en ouderen die in kartonnen of plastic huisjes wonen.

Kartonnen huisjes

Afgelopen winter (juli) telden wij 200 mensen die in kartonnen huisjes op het Plaza Congreso woonden. Bedelaars slapen overal waar ze kunnen en de gangen van de ondergrondse metro liggen vol. U zult ze niet zien. In plaats van verantwoordelijkheid te nemen en de armen brood te geven, kiest de regering van Macri ervoor ze te verjagen met dezelfde harde hand die wij bij het neerslaan van demonstraties zien.

Het is hartverscheurend om te zien hoe Macri's beleid niet alleen de meest kwetsbare mensen van de samenleving treft maar ook het fundament van het land. De plotseling gestopte subsidies hebben veel midden- en kleinbedrijven gedwongen te stoppen. Buitenlandse multinationals nemen winkels over. Fruit en groenten worden geïmporteerd uit bijvoorbeeld Polen en de Argentijnse producenten verliezen de concurrentiestrijd. Scholen sluiten of stevenen daarop af nu ook de subsidies voor schoolgaande kinderen opgeheven zijn.

Mensen die deze wantoestanden in Argentinië aankaarten, zijn hun leven niet zeker. Milagro Salas zit maandenlang vast zonder enig proces of bewijs. Haar detentie staat inmiddels symbool voor de repressie waaronder het land gebukt gaat. Zoals zij zijn er tientallen andere mensenrechtenverdedigers wier mond gesnoerd wordt. De betrokkenheid van Macri en zijn vicepresident die voorkwamen in de Panama Papers en de beschuldigingen met betrekkingen tot het witwassen van geld leidt daarentegen vooralsnog niet tot onderzoek of vervolging.

Boegbeeld

Daarom vragen we u om u namens het Nederlandse volk niet met dit beleid te associëren en in plaats daarvan op te komen voor hen die werkelijk uw steun nodig hebben; met name de armsten, de vrouwen en kinderen die door dit beleid (weer) op straat moeten leven.  

Kies alstublieft voor hen, kies voor mensenrechten boven handel. Wees een boegbeeld om trots op te zijn. Niet omdat u mooi bent of goed kunt onderhandelen over zaken maar om uw mededogen en mens-zijn, waarden welke een ware koningin toekomen. Laat de fout van toen zich niet herhalen en steun niet de huidige Argentijnse autoritaire en ondemocratische president.

_{Alejandra Slutzky, Juan Alonso, Marieke van Lubeck namens ApV (Argentinos para la Victoria. Kring van Argentijnen in solidariteit met Argentinië) en H.I.J.O.S. Nederland.}