Nieuw wapen in strijd tegen groeiend lerarentekort
Het moet makkelijker worden om les te gaan geven. Docenten die nu onbevoegd voor de klas staan of ervaren mensen in het bedrijfsleven, moeten ruim baan krijgen.
Vanaf het nieuwe studiejaar kunnen deze kandidaten een versnelde opleiding doen. Het is een nieuw wapen in de strijd tegen het groeiende lerarentekort. Wie niet de juiste papieren heeft, moet nu in het slechtste geval vier jaar terug naar de schoolbanken om een lerarenbevoegdheid te halen.
De opleidingen kijken nu te weinig naar opgedane werk- en doceerervaring. Alleen met diploma's die precies aansluiten bij een schoolvak, kunnen leraren in spe vrij snel een lerarengraad halen. ,,Maar ja, er zijn honderden masteropleidingen. Die sluiten lang niet allemaal aan op de middelbare schoolvakken'', stelt onderwijsadviseur Pieter Hettema.
De consequentie is dat mensen met veel kennis en een enorme berg aan ervaring in het bedrijfsleven tóch een bachelor moeten halen en ook nog een lerarenopleiding moeten volgen om voor de klas te mogen staan.
Die drempel is veel te hoog, constateert de VO-raad. ,,Het systeem is nu vrij star. Mensen die interesse hebben om leraar te worden, krijgen nauwelijks vrijstellingen'', merkt woordvoerder Stan Termeer.
Weerbarstig
Als die opleiding wordt gezien als barrière, moeten we daar iets aan doen
Theo Wubbels :
Hoewel het ministerie van Onderwijs zegt dat er voldoende ruimte is voor aangepaste opleidingen, blijkt de praktijk weerbarstig. In een officiële tabel staat precies welke vooropleiding is vereist voor welke lerarenopleiding. Achter de schermen werken lerarenopleidingen, middelbare scholen en onderwijsadviseurs aan flexibeler studies. De lerarenopleidingen maken toetsen om de kennis en geschiktheid te testen. Op basis van die uitslagen kan een onbevoegde docent of student vrijstellingen krijgen voor de lerarenopleiding en de studie sneller doorlopen.
Na de zomer kunnen leraren in spe die een vreemde taal of economie willen doceren, waarschijnlijk de nieuwe route aan de universitaire lerarenopleidingen doorlopen. Voor andere vakken werken de universiteiten nog aan speciale studieprogramma's. ,,Als die opleiding als barrière wordt gezien, moeten wij daar iets aan doen'', vindt Theo Wubbels, programmamanager bij de Vereniging van Universiteiten. ,,Het is onze verantwoordelijkheid om te zorgen dat er zoveel mogelijk leraren komen.''
Ook de hogescholen zijn druk bezig om de opleidingen te flexibiliseren. Tijdens een intake bepalen opleiders wat een nieuwe student al kan en wat die nog moet leren. ,,Zo proberen we meer recht te doen aan wat een student al meeneemt, anders dan eerdere opleidingen, en hopen we ook nieuwe doelgroepen aan te spreken'', zegt Yvonne Visser, voorzitter van de ADEF (overleg van lerarenopleidingen in het hbo). Het verschilt per hbo-instelling hoe snel en voor welke vakken ze de flexibelere opleiding aanbieden.
Flexibeler
Want de wens om les te geven, lijkt bij veel meer mensen aanwezig dan die nu voor de klas staan. Uit onderzoek van de Hybride Docent, een organisatie die een duobaan van bedrijfsleven en lesgeven stimuleert, blijkt dat een op de vijf hoogopgeleide Nederlanders best een paar dagen voor de klas wil staan. Juist die docenten hopen de lerarenopleidingen met een flexibeler studie over de streep te trekken. Zo'n duobaan zou een deel van het lerarentekort kunnen oplossen. ,,Er werken nu al duizenden docenten hybride'', weet Floor Eizema van de Hybride Docent.
