Leenangst weerhoudt mbo'er van doorleren
Een op de vijf mbo-studenten die niet doorgaat naar het hbo noemt als reden het nieuwe leenstelsel.
Mbo’ers hebben meer last van het nieuwe leenstelsel dan havisten en vwo’ers. Omdat zij niet durven te lenen gaan ze minder vaak dan voorheen studeren, concludeert onderzoeksbureau ResearchNed in de gisteren verschenen Monitor Beleidsmaatregelen.
Studentenorganisaties ISO en LSVb en de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs zijn geschrokken van die conclusie. “Er is een groep jongeren die nu definitief buiten de boot lijkt te vallen”, zegt Jarmo Berkhout van de LSVb. “Je ziet de tweedeling in het onderwijs voor je ogen groter worden.”
Ook de Vereniging Hogescholen vreest voor de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. De emancipatiefunctie van het hbo staat volgens de hogescholen onder druk sinds de basisbeurs is afgeschaft. Vorig jaar bleek al dat met het verdwijnen van de basisbeurs in 2015 minder jongeren gingen studeren ten opzichte van het jaar daarvoor. Dat komt vanzelf weer goed, zei onderwijsminister Jet Bussemaker toen.
Probleem
Wat betreft de havisten en vwo’ers krijgt ze gelijk, die zijn amper onder de indruk van een studielening. Maar voor mbo’ers blijkt studeren zonder basisbeurs een probleem.
De instroom van mbo’ers in het hoger onderwijs trekt minder aan dan we hadden verwacht.
In 2011, voor het leenstelsel werd aangekondigd, ging 46 procent van de afgestudeerde mbo’ers meteen studeren aan een hogeschool. In 2016 was dat 41 procent. “De instroom van mbo’ers in het hoger onderwijs trekt minder aan dan we hadden verwacht”, zegt ResearchNed-onderzoeker Anja van den Broek.
Een op de vijf mbo-studenten die niet gaat studeren noemt als reden het nieuwe leenstelsel. “Ook studenten die graag willen doorstuderen worden weerhouden door het vooruitzicht om te lenen”, schrijft ResearchNed.
Daarmee wordt die reden vaker genoemd dan ‘geen motivatie’, ‘tevreden met diploma’ of ‘tussenjaar’.
Leen-aversie
Dat mbo’ers, meer dan havisten en vwo’ers, pertinent niet willen lenen komt onder meer door het lagere opleidingsniveau van hun ouders. “Leen-aversie zien we steeds minder worden naarmate ouders van leerlingen hoger zijn opgeleid”, zegt Van den Broek. Wat daar dan weer de verklaring voor is, heeft ResearchNed niet onderzocht.
Minister Bussemaker deelt de zorgen van hogescholen en studenten, schreef ze gisteren in een brief aan de Tweede Kamer. Ze wijst er wel op dat nu de economie aantrekt vakmensen makkelijker een baan vinden.
Een kwart van de mbo’ers die niet doorstudeert geeft aan liever te willen werken.
De betere baankansen verklaren deels waarom minder jongeren de collegebanken in willen. Het ministerie wil in het najaar bekijken hoe zij de leenangst van mbo’ers kan wegnemen.