Sorry Tom, ik was de eerste

De vraag ligt bij Marianne Vos: wie is de eerste Nederlander die het roze van de Giro mee naar huis nam? ,,Dat ben ik", antwoordt ze. In 2011 won de Vos de wielerkoers voor het eerst. Ook in 2012 en 2014 was ze de beste. Toch prijkt haar naam niet in het bekende rijtje Jan, Joop en Tom; Nederlanders die een grote wielerronde hebben gewonnen. Waarom staan Vos, Van Moorsel en Van der Breggen daar niet bij? ,,Er is een fysiek verschil tussen mannen en vrouwen, daarom is er ook een aparte koers", zegt Vos. ,,Maar dat betekent niet dat het niet om topsport gaat. Mensen die dat zeggen, weten niet waar ze het over hebben. Die zouden eens een dagje moeten meelopen met een vrouwelijke wielrenner. Helaas wordt vrouwensport nog steeds vaak als een ondergeschoven kindje gezien."

In 2015 ging Anna van der Breggen als tweede Nederlander er met de eindzege in de Giro vandoor. Overwinningen genoeg dus, maar ze worden snel vergeten als er bij de heren een Nederlandse winnaar opduikt. Het is helaas niet nieuw, verzucht hoogleraar sportgeschiedenis Marjet Derks. ,,Het viel mij al gelijk op dat het wielrennen weer zo makkelijk wordt teruggebracht tot de prestaties van de mannen. Alles wat mannen doen, wordt nu eenmaal als groter, belangrijker en historischer gezien."

Ook Van der Breggen zag dat Tom Dumoulin de 'eerste Nederlandse winnaar van de Giro d'Italia' werd genoemd, terwijl ze zelf toch echt eerder was. ,,Feitelijk gezien klopt dat inderdaad niet", constateert ze nuchter. Maar ze ligt er niet wakker van. ,,We zijn er eigenlijk wel aan gewend. Het is natuurlijk leuk als er aandacht wordt geschonken aan het vrouwenwielrennen, maar dat is meestal niet het geval. Ik snap ook wel dat er niet gelijk aan vrouwenwielrennen wordt gedacht als Tom de Giro wint."

Maar hoe komt het dat die aandacht zo oneerlijk verdeeld is? Daarvoor moeten we terug naar de beginperiode van de sport zoals we die nu kennen, zegt Derks. ,,Sport is begonnen als iets wat alleen voor mannen was. Als vrouwen ook wilden sporten, kregen die te maken met allerlei vooroordelen en beperkingen. Het paste niet in het traditionele beeld."

Anno 2017 is de deelname van vrouwen aan sport nauwelijks nog punt van discussie, maar bij bepaalde sporten blijft de aandacht nog steeds achter bij die voor mannen. ,,Vooral bij sporten die fysiek veel van je vragen, waar zweet en snot bij komt kijken, hebben vrouwen het lastig. Dat voelt toch wat ongemakkelijker. Het wielrennen is daar een goed voorbeeld van. Leuk dat vrouwen daar ook aan meedoen, maar ze krijgen lang niet dezelfde waardering als mannen.

In het licht van de geschiedenis doet de prestatie van Marianne Vos in 2011 niet onder voor die van Tom Dumoulin, vindt Giro-winnaar Van der Breggen. ,,Maar bij Tom merk je dat heel Nederland meeleeft. Dat element ontbreekt nog bij het vrouwenwielrennen." Ook Derks wil niets afdoen aan de prestaties van Dumoulin. ,,Maar wat mij irriteert, is dat het vrouwenwielrennen helemaal niet genoemd wordt." De sporthistorica ziet voorlopig ook geen verbetering. ,,Nederlandse vrouwen zijn al decennia enorm goed op de fiets, maar de waardering blijft nog steeds achter bij die voor de mannen." Van der Breggen is hoopvoller. ,,Ik hoop dat de aandacht de komende jaren wat eerlijker verdeeld wordt. Om te beginnen moeten de koersen op televisie worden getoond. Dan kan iedereen meegenieten van de prestaties van de vrouwen."