Zo’n 800.000 moslims zijn dit weekend met de ramadan gestart. Tot 24 juni mogen ze van zons­opgang tot zonsondergang niet eten en drinken. En dat heeft zijn impact op de werkvloer, zegt het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen, dat 462 bazen van ­kleinere bedrijven bevroeg. “Waar moslims in dienst zijn, volgen ­zeven op de tien de ramadan”, ­aldus Christine Mattheeuws van het NSZ. “Dat merken bedrijfsleiders. Zeven op de tien zeggen dat moslimmedewerkers in die vasten­periode minder alert en fit zijn.”

Dat leidt tot ­onbegrip en frustratie. “51 procent krijgt van zijn personeel negatieve reacties over collega’s die de ramadan volgen.”

Niet erg inschikkelijk

Erg inschikkelijk zijn bedrijven nochtans niet: amper 6 procent staat extra pauzes toe. 22 procent laat moslims hun lunchpauze overslaan (omdat ze toch niet mogen eten) en laat hen vroeger naar huis gaan. “Het jaar voordien was dat respectievelijk 11 en 35 procent”, zegt Mattheeuws. “We merken dat het gevoeliger ligt, door de aanslagen. Het heeft het ­begrip fel doen slinken.”

“Ik denk niet dat dit rechtstreeks te linken is aan de aanslagen”, zegt filosoof Maarten ­Boudry. “Ik vind het een begrijpelijke frustratie, als een collega meer pauzes krijgt dan jij omdat hij zelf beslist heeft om een dag niet te eten. Ik begrijp ook de ­bazen die niet te ver willen gaan in die flexibiliteit. Je kan redelijke concessies doen, zoals ­halalmaaltijden in de kantine als er veel moslims werken. Maar lichter werk afdwingen op basis van je religieuze keuze, kan niet. Dan kan ik zeggen dat ik voor mijn eigen religie elke dag moet roken aan mijn bureau.”

Ondernemersorganisatie Unizo zegt dat de werkgever wettelijk niet verplicht is om rekening te houden met de ramadan. “Maar het is niet onverstandig om dat wél te doen”, zegt Anton Van Assche. “Wat redelijkheid van beide kanten maakt compromissen mogelijk, en vergroot de motivatie om flexibel te zijn op andere ­momenten.”

Unizo raadt aan om praktiserende moslims lichter werk aan te bieden, om niet-dringend zwaar werk uit te stellen, om toe te laten dat diensten met niet-vastende collega’s geruild worden. “Maar de deelname aan de ramadan mag de veiligheid van de werknemer en de collega’s niet in ­gevaar brengen.”