Vluchtelingen doen in februari 2016 in het restaurant van een zorgcentrum spelletjes met bewoners. © anp

Vluchteling moet Nederlandse waarden leren kennen

Vluchtelingen met een verblijfsvergunning moeten de Nederlandse normen en waarden beter leren kennen door bezoeken aan bijvoorbeeld het Verzetsmuseum of homobelangenclub COC. Het kabinet gaat hiermee vanaf dit najaar experimenteren.

Deborah Jongejan 12-10-16, 03:00 Laatste update: 13-10-16, 00:01

Zo krijgen vluchtelingen een emotionele binding met Nederland
PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch

Door de bezoeken en gesprekken leren vluchtelingen bijvoorbeeld dat homoseksuelen worden behandeld als ieder ander en waarom antisemitisme hier gevoeliger ligt dan in de Arabische wereld. Dit moet uiteindelijk onderdeel worden van het verplichte inburgeringsexamen.

Praktische invulling
Vluchtelingen moeten vanaf 1 juli 2017 een participatieverklaring ondertekenen, met daarin de rechten, plichten en waarden van de Nederlandse samenleving. Maar PvdA en CDA vroegen het kabinet voor de zomer om naast dit theoretische verhaal ook een praktische invulling te geven aan de Nederlandse waarden.

Zo zou een bezoek aan de Deltawerken een gevoel van trots kunnen geven aan nieuwkomers. Een gesprek met feministen van het eerste uur zou vluchtelingen meer inzicht kunnen bieden in de hier heersende gelijkheid tussen mannen en vrouwen.

,,Je hoort premier Rutte nu alleen maar zeggen wat nieuwkomers allemaal moeten doen. Maar als je trots bent op wat ons in Nederland bindt, moet je dat ook zelf actiever uitdragen. Zo krijgen vluchtelingen een emotionele binding met Nederland'', zegt PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch, die het idee bedacht.

Proefproject
Dat gaat nu dus gebeuren in de vorm van een proefproject. Het kabinet vraagt een taalaanbieder en vier gemeenten om met nieuwkomers op bezoek te gaan bij organisaties of instellingen, die Nederlandse waarden kunnen overdragen. Daarnaast wordt aan een taalaanbieder en vier gemeenten gevraagd om in de directe omgeving van de vluchteling te laten zien hoe Nederland in elkaar zit. Eenzelfde aantal wordt benaderd om gesprekken te organiseren tussen nieuwkomers en mensenrechtenambassadeurs.

Ook wordt een groep vluchtelingen onderzocht die niet zulke bezoeken zullen afleggen, om te kijken wat het effect is van het proefproject. Het doel is dat vluchtelingen meer leren over 'de Nederlandse kernwaarden, zoals vrijheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en participatie', schrijft minister Lodewijk Asscher (Integratie) aan de Tweede Kamer. Volgend jaar zomer wordt de balans opgemaakt.

Inburgeringsplicht
Uit de nieuwste cijfers blijkt dat veel mensen nog niet voldoen aan de inburgeringsplicht, waardoor ze de taal leren en zich verdiepen in werk. De helft heeft het examen nu gehaald, in april was dat slechts 32 procent. Vooral vrouwen uit Somalië en Eritrea blijven achter. In totaal heeft 9 procent van de vluchtelingen een boete gekregen, omdat ze verwijtbaar niet voldoen aan de plicht. Mensen die echt niet willen, kunnen meerdere boetes krijgen en geen bijstand. Ze het land uitzetten zoals in het regeerakkoord staat, kan meestal niet, geeft Asscher toe.

Voor veel nieuwkomers blijkt het lastig om op eigen houtje een taalcursus te vinden. Asscher wil dat gemeenten ze daar beter bij gaan helpen. Hij gaat ze daarom meer inzicht geven in wie er moeten inburgeren. Ook moet informatie over inburgeren in verschillende talen worden aangeboden en zal Asscher strenger toezien op de kwaliteit van de lessen.

De Tweede Kamer debatteert woensdagmiddag over integratie.