"Het was geen valpartij", aldus Ten Dam dinsdag na de finish van de koninginnenrit in Bormio. "Het peloton wacht ook niet als je moet plassen en ik denk dat dit ongeveer hetzelfde was. Ik verwachtte niet dat ze zouden wachten."
Dumoulin raakte halverwege de klim naar de Umbrailpas achterop bij zijn concurrenten omdat hij in de berm zijn behoefte moest doen. De klassementsrenners keken elkaar heel even aan, maar reden daarna in strak tempo door.
"Ik denk dat we dat allemaal liever gezien hadden dat de concurrenten gewacht hadden, ook een groot deel van de niet-Nederlandse fans", stelde ploegleider Aike Visbeek van Team Sunweb.
"Maar het is niet anders. Een paar renners hadden hun ploeg al laten rijden en die wilden hun plan afmaken en ervoor gaan. Dat was nu heel vervelend voor Tom."
Diarreeremmer
De rozetruidrager uit Limburg, die zondag in de vijftiende etappe de koers even stillegde toen Nairo Quintana viel, reed al snel op anderhalve minuut van zijn concurrenten, hoewel Ten Dam zijn ploegmaat Dumoulin nog wel heel even kon steunen.
"Gelukkig vond Tom zijn benen terug. Toen hij in mijn wiel zat, zei hij alleen maar dat ik sneller en sneller moest rijden", zei de 36-jarige Groninger. "En ik kon echt niet sneller meer."
Ten Dam was op de Mortirolo, de eerste van drie zware cols in de etappe van dinsdag, meegesprongen met een kopgroep, waardoor hij op de slotklim kon wachten op Dumoulin en nog even van waarde kon zijn voor zijn kopman.
"Toen ik terugviel uit de kopgroep, zag ik direct dat het niet de normale Tom was", stelde Ten Dam. "Hij vertelde me dat hij maag-darmproblemen had. We probeerden het eerst te stoppen met een diarreeremmer, maar dat werkte niet, dus toen moest hij echt stoppen. Ik dacht: fuck, hoe is dit nu mogelijk?"
"We probeerden het juiste moment te vinden, maar er is nooit een goed moment voor zoiets. Het was een andere verhaal geweest bij een makkelijke sprintetappe, maar vandaag was misschien wel de zwaarste rit die ik ooit gereden heb in een grote ronde."
Quintana
Dumoulin kwam uiteindelijk als dertiende over de streep, ruim twee minuten achter zijn grootste concurrent Quintana. Zijn voorsprong op de Colombiaan in het klassement is nu nog maar 31 seconden.
"De Giro is flink spannender geworden", zei Ten Dam met een flauwe glimlach. "Ik ben blij dat Tom tot de streep is blijven vechten, maar er komen nog vier heel lastige dagen aan."
De Ronde van Italië gaat woensdag verder met een bergrit van 219 kilometer. Onderweg zijn 'slechts' drie gecategoriseerde cols, maar in de laatste 65 kilometer gaat het bijna constant omhoog.