Dat heeft informateur Edith Schippers maandag bekendgemaakt. "Er is ontzettend hard gewerkt, maar de inhoudelijke verschillen zijn te groot gebleken", aldus Schippers in een persconferentie.
Volgens haar waren de standpunten over asiel en migratie onverenigbaar. "We hebben echt alles geprobeerd om die kloof kleiner te maken, maar uiteindelijk was dat kleine stukje niet te overbruggen."
Turkijedeal
Bronnen die betrokken waren bij het formatieproces zeggen dat de deal met Turkije over de opvang van vluchtelingen het belangrijkste struikelblok was in de onderhandelingen.
De eerste drie partijen overwegen deze afspraak over de opvang van vluchtelingen ook toe te passen op andere gebieden van waaruit een vluchtelingenstroom is te verwachten, zoals het Afrikaanse continent. Maar GroenLinks had daar geen oren naar.
"De drie wilden als dat nodig zou zijn kunnen praten over een uitbreiding van de Turkijedeal, maar voor GroenLinks was dat niet bespreekbaar", aldus de bronnen.
Dat het vluchtelingenbeleid moeilijk lag bij de onderhandelingen was al geruime tijd duidelijk. Volgens een betrokkene gingen de gesprekken daarover stroever dan over het klimaatbeleid. Daarover waren de gesprekken weliswaar ingewikkeld, maar er was hoop op een uitkomst, zegt een ingewijde.
Eindverslag
Schippers zal haar eindverslag zo snel mogelijk aanbieden aan de voorzitter van de Tweede Kamer. De Kamer vergadert vrijwel zeker nog deze week over het eindverslag van Schippers en stelt een nieuwe opdracht vast waarna er direct een nieuwe informateur wordt benoemd.
Aan de inzet heeft het volgens Schippers niet gelegen. "Van tevoren wisten we dat het moeilijk zou worden. Maar iedereen heeft echt oprecht geprobeerd om het onwaarschijnlijke mogelijk te maken. Er was onderling vertrouwen en de sfeer was goed. We hebben echt geprobeerd zo ver mogelijk te komen."
Waar de partijen elkaar dan wel wisten te vinden kon ze echter niet zeggen. "Er zijn geen deelakkoorden."
Jammer
VVD-leider Mark Rutte noemde het klappen van de gesprekken in een eerste reactie "jammer". De VVD had deze coalitie niet bedacht voor de verkiezingen, aldus Rutte. Maar volgens hem is er serieus naar gekeken door alle partijen. Migratie bleek het struikelblok, maar hij wilde niet zeggen waar het precies op stukliep.
GroenLinks-leider Jesse Klaver: "We hebben geprobeerd compromissen te sluiten. Soms lukte dat, maar helaas zijn we niet ver genoeg gekomen", stelde hij na afloop van de onderhandelingen.
"De verschillen waren te groot. Op het gebied van klimaat, op het gebied van inkomensverschillen en vandaag op het gebied van migratie", aldus Klaver, die op korte termijn een meetup met zijn achterban wil organiseren.
Niet één schuldige
Volgens D66-leider Alexander Pechtold is er "niet één schuldige" die de formatie heeft laten mislukken. "We zochten naar de overeenkomsten. Met het ene onderwerp waren we al verder dan het andere", aldus Pechtold.
Net als Rutte en Pechtold toonde ook CDA-leider Sybrand Buma zich "zeer teleurgesteld" dat de formatiepoging is mislukt. "Het is een conclusie van alle vier partijen geweest", aldus Buma. Hij herhaalde de woorden van Rutte en Schippers dat de verschillen op migratie te groot waren.
Vervolg
Nu de gesprekken tussen deze vier partijen zijn mislukt is het de vraag hoe het verder moet. Gesprekken tussen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie lijken het meest logisch, maar deze constructie haalt slechts de krapst mogelijke meerderheid van 76 zetels.
Pechtold liet maandagavond al weten hier weinig voor te voelen. Hij wil een coalitie met "een ruime meerderheid" in Eerste en Tweede Kamer.
Mogelijk denkt hij daarbij aan SP en PvdA. De PvdA van Lodewijk Asscher zal na de enorme nederlaag bij de verkiezingen weinig zin hebben in opnieuw regeringsverantwoordelijkheid dragen.
Beschikbaar
De partijleider van de ChristenUnie, Gert-Jan Segers, liet direct na het klappen van de gesprekken weten eerst een debat te willen.
"De onderhandelingen zijn mislukt. Het verslag van de informateur en een debat daarover zullen nodig zijn om te weten te komen waarom", aldus Segers.
PVV-leider Geert Wilders liet weten beschikbaar te zijn om de gesprekken aan te gaan voor een nieuw kabinet. "Zeer goed nieuws. Geen GroenLinks", twitterde hij.
Om tafel
De onderhandelaars gingen na de verkiezingsuitslag in maart met elkaar om tafel in een poging om samen tot een regeerakkoord te komen. De VVD won de verkiezingen en CDA, D66 en GroenLinks behoorden tot de grote winnaars.
Informateur Schippers kreeg daarom de opdracht van de Kamer een coalitie met deze vier partijen als eerst te onderzoeken. Alleen Pechtold toonde zich verheugd over deze coalitie.
Vanaf de eerste gesprekken benadrukten de partijleiders al dat de verschillen onderling groot zijn, maar benadrukten dat een serieuze poging moest worden ondernomen om nader tot elkaar te komen.