Het ‘Straatsburg-circus’. Zo staat de maandelijkse verhuizing van het Europees Parlement van Brussel naar Straatsburg bekend. De parlementsleden, hun diverse medewerkers, Europese Commissarissen en hun gevolg trekken voor 72 uur met de wagen, de trein of het vliegtuig naar de Franse grensstad, voorafgegaan door verhuiswagens vol groene dozen vol dossiers. Tientallen journalisten volgen de stroom.
‘Het is en blijft een vlek op het imago van de Europese Unie’, schrijft Ivo Belet (CD&V) in zijn jongste boek ‘De kloof’. ‘Bij alle bezoekers die we ontvangen of in alle zaaltjes waar we spreken komt het thema - terecht - aan bod... Het is verspild belastinggeld, een nodeloze belasting voor het milieu en het kost ons elke maand weer onevenredig veel tijd en energie om in Straatsburg te komen.’
Al jaren keurt het Europees Parlement resoluties goed waarin het aandringt op de beëindiging van dit ‘circus’, dat jaarlijks 114 miljoen euro kost. Nog op 27 april schaarden 425 van de 751 parlementsleden zich achter zo’n oproep - er waren 141 tegenstemmen.
In een protocol bij het Europees Verdrag staat echter dat het Europees Parlement twaalf keer per jaar in Straatsburg moet vergaderen, en dat kan alleen veranderd worden als alle EU-lidstaten hiermee instemmen. Daardoor kan Frankrijk alles blokkeren.
Gegeerde bruid
De voorstanders hopen dat de Brexit voor een doorbraak kan zorgen in het dossier. Zowel het Europees Geneesmiddelenagentschap als de Europese Bankenautoriteit moeten weg uit Londen. Vooral die eerste instelling is een gegeerde bruid. Als de twee instellingen permanent naar Straatsburg verhuizen, moet de stad in de Elzas niet bang zijn voor economisch verlies, is de redenering.
‘Het idee kan onrealistisch klinken maar is het niet’, zegt Bart Staes (Groen), die als lid van de begrotingscommissie cijfers verzamelde en in een brief goot die hij naar de Europese leiders stuurde.
‘Het Geneesmiddelenagentschap heeft een jaarlijks budget van 322 miljoen euro en telt 890 stafleden. Elke dag komen er 400 personen ingevlogen om de dossiers en beslissingen voor te bereiden. De toekomstige thuisbasis van het agentschap is goed voor minstens 350 hotelkamers per dag, maar moet ook goede gezondheidszorg, scholen, infrastructuur en een aangename leefomgeving kunnen aanbieden. Straatsburg beantwoordt aan al die criteria.’
Een snelle beslissing kan ook voorkomen dat het gevecht ontspoort over welke lidstaat het Geneesmiddelenagentschap krijgt. ‘Er zijn al twintig landen die zich kandidaat hebben gesteld, inclusief België’, zegt Staes. ‘In dat geval moet men nieuwe gebouwen huren.’
Frans verzet
Ivo Belet, die het idee al in zijn boek lanceerde, bevestigt dat het idee op tafel ligt bij de top van de christendemocratische EVP-fractie, de grootste in het Europees Parlement. ‘Mogelijk draait het voor de economie van Straatsburg interessanter uit dan nu. Maar de Fransen zien het nog niet zitten, al kan dat ook te maken hebben met de parlementsverkiezingen in juni.’
Twee Franse fractiegenoten van Belet, Anne Sander en Françoise Grossetête, hebben er een zwaar hoofd in. ‘Deze oplichtingspraktijk maakt geen kans: de zetel van het parlement is geen simpel agentschap dat men als een tapijt omwisselt’, lieten ze donderdag in een persbericht weten. ‘Straatsburg symboliseert ook de vrede tussen Frankrijk en Duitsland en de verzoening van ons continent. Dit is de stad waar de stem van de Europese volkeren uitgedrukt wordt.’
Goudmijn
‘Er is natuurlijk de symboliek’, erkent Staes. ‘Maar het grootste probleem is natuurlijk dat het Europees Parlement een goudmijn is voor Straatsburg.’ Een studie uit 2011 raamde de toenmalige opbrengst op 20 miljoen euro - vooral de hotel- en horecasector.
Ivo Belet hoopt dat de discussie rationeler gevoerd zal kunnen worden na de Franse verkiezingen. En hij sluit niet uit dat de ‘korf’ nog wat voller zal moeten worden om Parijs over de streep te krijgen. Hij verwijst naar het voorstel van zijn Britse socialistische collega Richard Corbett om de Europese toppen (normaal vier per jaar) ook in Straatsburg te laten plaatsvinden.
Ook een andere bron in het Europees Parlement erkent dat de wissel een piste is die vorm krijgt. Het feit dat de nieuwe Franse president Emmanuel Macron zweert bij efficiënt bestuur, versterkt de hoop. ‘Maar dit zal heel traag en voorzichtig aangepakt moeten worden. Dit nu proberen door te duwen, is de beste manier om het te laten mislukken’, klinkt het.
