MEE trekt in het rapport de conclusie dat veel mensen met een beperking knelpunten ervaren met de Wmo, Wlz, Jeugdwet, Zvw, Participatiewet en de Wet passend onderwijs. Er zijn knelpunten die alleen worden ervaren door cliënten in een bepaald stelsel, maar er zijn ook obstakels die cliënten uit alle verschillende stelsels ervaren. Zo kwamen er bijvoorbeeld uit alle stelsels klachten over professionals met een gebrek aan kennis over en vaardigheden van het benaderen van de doelgroep en over financiële drempels, waardoor cliënten te laat ondersteuning kregen, of helemaal niet. Ook kregen die cliënten in alle stelsels te maken met bureaucratie, knellende regels en vertraging en vonden ze dat een onafhankelijke levensbrede cliëntondersteuning niet altijd werd gewaarborgd door de instantie waarmee ze te maken kregen.

Tussen wal en schip in zorgwetten
Daarnaast lieten cliënten in de Wlz, Wmo en Jeugdwet weten dat ze vaak tussen wal en schip vallen. Dat komt volgens MEE doordat ondersteuningsvragen niet integraal, maar per domein worden opgepakt. De betrokken instanties focussen zich op één probleem, maar denken er niet aan dat andere problemen misschien ook opgelost kunnen worden, in samenwerking met andere domeinen. Cliënten uit de Wlz, Wmo en Jeudgwet hebben bovendien vaak het gevoel van het kastje naar de muur te worden gestuurd, blijkt uit het rapport. Het zorglandschap is voor hen te ingewikkeld geworden na de decentralisatie, waardoor ze niet altijd weten waar ze heen moeten met hun ondersteuningsvraag. Maar niet alleen de cliënten weten het niet altijd, ook voor professionals en instanties is het niet duidelijk welke cliënt waar thuishoort. Ze denken vaak zelf niet de goede zorg te kunnen bieden of verwijzen cliënten om financiële redenen door naar een ander stelsel, schrijft MEE.

Verbeteringen van zorgwetten
Er valt dus nog een hoop te winnen, stelt MEE in het rapport. De organisatie hoopt dat er meer duidelijkheid komt voor cliënten over waar ze terecht kunnen met welke vraag, welke mogelijkheden er allemaal zijn en wat dit hen kost. ‘Laat niet het juridisch kader leidend zijn in de communicatie, maar ga uit van de leefwereld van de lezer. Gebruik ervaringsdeskundigen om teksten begrijpelijk te maken en te laten aansluiten bij de vragen van de lezer’, adviseert MEE. Dat vereenvoudigen geldt ook voor de procedures rondom de wetgeving. ‘De toegangsprocedures lijken bedoeld om het gebruik van de regeling te ontmoedigen. Wantrouwen lijkt soms de grondhouding. Een andere, meer klantgerichte visie is nodig.’ Daarnaast hoopt de organisatie dat instanties de hulp beter op elkaar gaan aansluiten, zodat de bureaucratie voor zorggebruikers kan worden verminderd.

Transitie langdurige zorg
De AWBZ gaat in delen over naar de Wmo en de Zorgverzekeringswet. Ook de Participatiewet en de Wet jeugdzorg worden gedecentraliseerd. Hoe verloopt deze enorme stelselwijziging?
Bekijk het dossier