Teruglezen - Trump stopt bloeden met beheerst optreden, Clinton buit schandaal niet uit

09:04 maandag 10 oktober 2016

De eerste Bush-president, George H.W. Bush, keek in 1992 teveel op zijn horloge in het debat met Bill Clinton. Al Gore liep in 2000 intimiderend af op George W. Bush, die de tweede Bush-president zou worden. En Donald P. Trump zal de geschiedenis ingaan als de kandidaat die voortdurend achter zijn tegenstander sloop en haar in de gaten hield.

Trump kon het in het debat niet opbrengen om op een plek te blijven als hij niet aan het woord was. Steeds als Clinton een vraag kreeg, begon hij te lopen. Hij leunde tegen een stoel toen Clinton een vraag van een moslimkiezer moest beantwoorden. Bij een andere vraag, sloop hij achter Clinton alsof hij bezig was aan een commando-aanval. Trump stopte, keek om zich heen met de kin omhoog, waarna hij iemand in het publiek gedag zei.

Voor zover bekend, is dit geloop van een kandidaat tijdens een presidentieel debat niet eerder voorgekomen. Op internet was de kritiek niet van de lucht. 'Het was beangstigend voor mij', schrijft een twitteraar. 'Het gedrag van een bullebak.' Anderen vroegen zich af of het allemaal bedoeld was om Clinton te intimideren.

'Donald Trump loopt rond alsof hij een battle moet doen in 8 Mile', twitterde Dane Cook, doelend op de film waarin rappers zoals Eminem muzikaal met elkaar in gevecht gaan. Een andere kijker was bang dat hij haar wat ging aandoen. 'Hij loopt achter haar alsof hij op het punt staat om haar in de rug te slaan, in de stijl van een showworstelaar', aldus Tim.

07:57 maandag 10 oktober 2016

Uit een tweede peiling blijkt dat het verschil tussen Clinton en Trump over wie het debat won, minder groot is dan in de CNN/ORC-peiling. Volgens een peiling van bureau YouGov ziet 47 procent van de kijkers Clinton als de winnaar en 42 procent wijst Trump aan.

In de CNN-peiling is het 57 procent voor Clinton en 34 procent voor Trump. Het manco van de CNN-peiling is dat veel meer Democraten zich bevonden onder de ondervraagde kijkers van het debat. Deze peiling trok na het eerste debat ook de meeste aandacht.

Onder zwevende kiezers, die de race zullen gaan beslissen, is het verschil in de YouGov-peiling nog kleiner: 44-41 procent in het voordeel van Clinton. Zoals werd verwacht, is er een genderkloof. Een meerderheid van de mannen beschouwt Trump als de winnaar: 46-43 procent in het voordeel van Trump. Onder vrouwen is het verschil groter: 50-38 procent in het voordeel van de Democraat Clinton.

06:32 maandag 10 oktober 2016

Direct na het debat, vertrokken zowel Trump als Clinton vrij snel. In haar vliegtuig zei Clinton dat Trump tijdens het debat grossierde in feitelijke onjuistheden. 'Ik was verrast door de lawine van onjuistheden', aldus Clinton. 'Hij overtrof de zeventig procent.' Na het eerste debat, bleek uit onderzoek van Politifact dat Trump veel meer onwaarheden verkocht dan Clinton.

Trumps campagne-manager Kellyanne Conway vond dat Clinton niet goed voorbereid was. 'Dat heeft mij verrast. We hoorden de hele week dat townhall-bijeenkomsten zo goed zijn voor haar. Maar ze was niet voorbereid. Trump wilde in het debat laten zien waar het in deze verkiezingen om gaat. Tussen het verleden en de toekomst.'

Opsluiten Clinton
Direct na het debat werd de opmerking van Trump dat hij Clinton zou laten opsluiten, na een onderzoek naar haar e-mailschandaal, breed uitgemeten in de Amerikaanse media. 'Het was weer zo'n overdreven opmerking van hem', aldus John Podesta, Clintons campagnevoorzitter. 'Hij noemde haar ook de duivel. Gelukkig zal hij nooit de controle krijgen over de wetgeving in dit land. Zij was positief. Hij verdeelde.'

'Pundit' David Gergen, voormalig adviseur van de presidenten Ronald Reagan en Bill Clinton, was niet positief over beide kemphanen. Gergen: 'Trump verpestte het in de eerste twintig minuten. Hij ontweek vragen. Clinton was niet zo goed als in het eerste debat. Trump had ook geen enkel moment dat hij contact had met een van de aanwezige kiezers.'

05:57 maandag 10 oktober 2016

Wie heeft het debat gewonnen? Uit een eerste peiling van CNN onder kiezers die het debat hebben gezien, blijkt dat Clinton als de winnaar wordt gezien. Een meerderheid, 57 procent, zegt dat Clinton won en 34 procent vond Trump de winnaar. Dit is een betere score voor Trump vergeleken met het eerste debat.

Maar: onder de ondervraagden waren meer Democraten dan Republikeinen. Peilingen in de komende dagen moeten duidelijk maken of Clinton écht de winnaar is. Uit deze peiling blijkt dat 63 procent van deze meer Democratische groep debatvolgers vindt dat Trump het beter deed dan verwacht. Zo'n twintig procent vindt dat hij het slechter deed dan ze van tevoren hadden verwacht. Als het om Clintons optreden gaat, zegt 39 procent dat ze het slechter deed dan was verwacht.

04:29 maandag 10 oktober 2016

Opvallend is de beheerste houding van Trump. Hij ontploft niet, zoals in het eerste debat. Hij laat zich ook niet provoceren. Als Clinton aan het woord is, loopt hij langs de kiezers in de zaal. Clinton wordt af en toe in de verdediging gedrukt. Ze houdt zich in om niet al te fel over te komen. Ze slaat op sommige momenten niet effectief terug.

Een kiezer vraagt of ze één positief ding kunnen noemen wat ze in elkaar bewonderen en respecteren. Clinton noemt Trumps kinderen. Trump noemt haar een vechter. 'Ze vecht hard en ze geeft nooit op.' Het debat is afgelopen. Ze schudden elkaar voor het eerst de hand. Het debat wordt toch met een positieve noot afgesloten. De kandidaten lopen naar hun familie.

04:15 maandag 10 oktober 2016

Trump krijgt een vraag van een zwarte kiezer of hij voor iedereen in het land een toegewijde president zal zijn. Trump richt zich tot Clinton, kijkt haar aan en zegt dat ze in haar loopbaan zo weinig heeft bereikt voor zwarte Amerikanen en latino's. Hij wijst op het slechte onderwijs in de zwarte delen van New York, waar zij als senator voor New York niets aan zou hebben gedaan.

Clinton wordt geconfronteerd met haar uitspraak dat Trumps aanhangers 'arme stakkers' zijn die zich te buiten gaan aan seksisme en racisme. Clinton zegt dat ze niet alle aanhangers van de Republikein op één hoop wilde gooien. Clinton: 'Mijn meningsverschil is niet met zijn aanhangers maar met hem.' Ze wijst ook op Trumps vele 'beledigende' uitlatingen over bepaalde groepen in de VS. Trump: 'We zijn een verdeeld land. En dat hebben we aan haar te danken. Ze heeft zoveel haat in zich.'

04:06 maandag 10 oktober 2016

Syrië komt ter sprake. De vraag is wat ze zullen doen aan de humanitaire crisis in het land. Clinton valt Rusland aan vanwege de bombardementen op Aleppo. Trump maakt er gebruik van om opnieuw te benadrukken dat Clinton alleen maar praat en niets doet. Ook zegt hij dat Syrië, Rusland en Iran terecht Islamitische Staat aanpakken. Trump over de aanpak van de crisis: 'We moeten eerst IS bestrijden.'

Hij bekritiseert Obama omdat het leiderschap van IS nog steeds vrij rondloopt. Clinton: 'Ik zal ook Al-Baghdadi uitschakelen. Als minister was ik betrokken bij veel van dit soort acties tegen Al Qaida.' Trump laat veel wenkbrauwen fronzen door te zeggen dat hij van mening verschilt met zijn running mate Mike Pence over de Syrië-crisis. Pence zei tijdens zijn vicepresidentsdebat dat de VS mogelijk moeten overgaan tot bombardementen op het Assad-regime.

'Ik heb niet met hem gesproken hierover en ik ben het niet hem eens', zegt de miljardair opvallend kortaf. Zo'n groot meningsverschil tussen Trump en Pence is tot nu toe nog niet naar buiten gekomen.

03:50 maandag 10 oktober 2016

Clinton wordt voor het eerst gevraagd naar de vrijdag uitgelekte WikiLeaks-stukken over de peperdure toespraken die ze hield voor Wall Street-bankiers. Clinton ontwijkt de vraag door erop te wijzen dat Rusland achter de hack zat. En dat president Poetin Trump zo wil helpen om president te worden. Ook vraagt ze waarom Trump zijn belastingaangiftes nog steeds niet wil openbaar maken. De vraag, waarom ze tegen bankiers iets anders beweert dan in het openbaar, beantwoordt ze niet.

Cliinton betoogt dat Trump alleen maar de rijken wil helpen als hij president wordt. Een van de kiezers in de zaal heeft gevraagd wat ze zullen veranderen aan de belastingwetgeving zodat rijken hun juiste aandeel leveren als het gaat om het betalen van belastingen. Trump: 'Natuurlijk heb ik gebruik gemaakt van de regels', zegt hij over het niet betalen van federale inkomstenbelasting vanwege een verlies van zo'n 900 miljoen dollar.

Trump: 'Net zoals haar donors ook hebben gedaan. Ik ken de belastingwetten beter dan wie dan ook. Waarom heeft zij er als senator niets aan gedaan? Omdat haar donors, zoals George Soros, er ook gebruik van maakten. Zij was geen effectieve senator. Alleen maar gepraat.'

03:39 maandag 10 oktober 2016

Trump bekritiseert Obama en Clinton omdat zij niet willen praten over 'radicale islam' als het gaat om terreuraanvallen van jihadisten. Clinton bekritiseert hem vanwege zijn vele aanvallen op moslims. Beiden stellen dat ze Islamitische Staat zullen vernietigen. Trump bekritiseert de plannen van Clinton om 65 duizend Syriërs tot de VS toe te laten. Clinton verdedigt het plan. 'Trump wil mensen niet toelaten op basis van hun geloof', zegt ze.

Trump: 'We hebben zoveel criminele illegalen hier. We laten mensen binnen die zoveel problemen zullen veroorzaken. Ze wil amnestie voor iederen. Ze heeft zo'n slecht beoordelingsvermogen. Ze mag nooit president worden.' Clinton glimlacht alleen maar.

03:32 maandag 10 oktober 2016

Trump krijgt applaus als hij Clinton bekritiseert vanwege haar e-mailschandaal. Clinton zegt opnieuw dat het een fout was, maar dat ze niets crimineels heeft gedaan. 'Het was fout, ik zou het niet opnieuw zo doen', zegt ze. 'Je moet je schamen', reageert Trump. Clinton lacht en wil duidelijk niet verder over de kwestie praten. Clinton is in de verdediging. 'Donald, je wil duidelijk de aandacht afleiden en niet praten over je campagne die op het punt staat uiteen te klappen.'

Trump: 'We zullen zien, we zullen zien.' Hij belooft een speciale aanklager te benoemen die haar e-mailschandaal zal onderzoeken zodra hij president is. 'Je zal in de gevangenis zijn tegen die tijd', als het onderwerp wordt afgesloten. Dit is ongehoord in de VS: dat de ene kandidaat de ander dreigt op te laten sluiten als hij wordt gekozen tot president.

Trump is opvallend rustig en minder geagiteerd dan in het eerste debat. Ook is hij inhoudelijk beter dan in het eerste debat. Het tweetal botst over Obamacare. Clinton wordt geconfronteerd met de uitspraak onlangs van haar man die het gezondheidsplan van Obama 'een grote grap' noemde.

03:21 maandag 10 oktober 2016

De eerste vraag is van een kiezer: of Clinton en Trump een goed voorbeeld geven met hun gedrag? Clinton houdt een positief getinte boodschap om Amerika weer vooruit te helpen. Trump reageert en zegt dat hij het eens is met alles wat Clinton zegt. Maar hij gaat meteen in de aanval. Hij haalt het beleid van president Obama onderuit van de afgelopn acht jaar.

Trump wordt meteen gevraagd over zijn omstreden uitspraken. 'Het waren uitspraken die thuishoorden in de kleedkamer', zegt hij. 'Ik heb mijn excuses aangeboden', aldus de miljardair op rustige toon. 'Ik respecteer vrouwen.' Clinton gaat volop in de aanval. 'Het laat zien wie hij is. Hoe hij oordeelt over vrouwen. Dit is wie Donald Trump is. En het laat zien waarom hij niet geschikt is voor het presidentschap. Het gaat niet alleen om vrouwen. Hij praat ook zo over minderheden. We moeten elkaar respecteren.'

Gênant
Trump reageert. 'Het zijn alleen maar woorden', zegt hij over zijn omstreden uitspraken. 'Ik ben er niet trots op, ik heb mijn excuses aangeboden. Het was gênant.' Hij valt hierop Bill Clinton aan. 'Bill Clinton misbruikte vrouwen en Hillary hielp hem bij de aanvallen op zijn slachtoffers. Vertel mij niet over woorden. Wat president Clinton deed, was veel erger. Het was schandelijk.'

Er klinkt applaus in de zaal. Clinton zegt dat veel niet klopt van wat Trump zegt. Ze gaat niet in op zijn uitspraken. Ook verdedigt ze Bill niet openlijk. Ze refereert aan een uitspraak van Michelle Obama. Clinton: 'Als ze zo laag gaan, gaan wij zo hoog. Hij moet zijn verontschuldigingen aanbieden. Dit is niet wie wij zijn. Wij zijn niet alleen groot maar ook goed.'

Trump: 'Als er iemand is die zijn verontschuldigingen moet aanbieden, dan ben jij het. Jij hebt 33 duizend e-mails vernietigd.'

02:57 maandag 10 oktober 2016

Het debat begint over een paar minuten. Bill Clinton en Melania Trump schudden elkaar de hand en nemen plaats op het podium. Ook de vrouwen die Clinton beschuldigden van aanranding en verkrachting, zijn in de zaal; op de voorste rij. De kinderen van Trump en de enige dochter van de Clintons, Chelsea, hebben ook plaatsgenomen.

Iedereen wacht af hoe Trump en Clinton op elkaar zullen reageren als ze de zaal binnenkomen. Schudden ze elkaar de hand? De twee presentators beginnen aan hun introductie. Clinton en Trump wachten achter de coulissen. Ze schudden elkaar niet de hand, een ongewoon gezicht voor een presidentieel debat,

02:42 maandag 10 oktober 2016

Hillary Clinton heeft met een tweet gereageerd op de opzienbarende actie van Donald Trump om vlak voor het debat te verschijnen met sommige vrouwen die Bill Clinton beschuldigden van aanranding en verkrachting. In de tweet is een uitspraak te zien van Michelle Obama waarin ze zegt: ‘Als zij zo laag gaan, reiken wij zo hoog’. De First Lady deed de uitspraak in juli op de Democratische conventie. Volgens Clinton is de actie van Trump duidelijk een 'stunt' en een ‘wanhoopsdaad’ om zijn campagne te redden.

Trump neemt een grote gok door zo kort voor het debat te verschijnen met de vrouwen die oud-president Clinton in het verleden hebben beschuldigd. Het duidt erop dat hij volop in de aanval wil gaan om Hillary’s karakter in twijfel te trekken. De vraag is echter hoe de Republikeinse partij zal reageren op deze actie. Veel Congresleden en de top van de partij hoopten dat Trump berouw zou tonen over zijn omstreden uitspraken over vrouwen. De vraag is ook hoe deze actie zal vallen bij kiezers in de swing states zoals Ohio en Florida.

01:42 maandag 10 oktober 2016

Donald Trump heeft vlak voor het debat een persconferentie gehouden met de vrouwen die oud-president Bill Clinton in het verleden hebben beschuldigd van seksuele intimidatie en verkrachting. Trump verscheen met de vrouwen in een hotel in St. Louis. ‘Zie jullie bij het debat’, zei de miljardair. De vrouwen zullen in de debatzaal zitting nemen waar ook Bill Clinton zal zijn met zijn dochter Chelsea.

De actie van Trump is duidelijk bedoeld om Clinton te onregelen, zo vlak voor het debat. De Republikein dreigt de seksaffaires van Bill Clinton tot onderwerp van het debat te maken, nu hij zo flink onder vuur ligt vanwege zijn omstreden opmerkingen over vrouwen die vrijdag uitlekten.

Onder de vrouwen was Juanita Broaddrick, die president Bill Clinton in 1999 beschuldigde van verkrachting. Deze beschuldiging is nooit bewezen. Ook Kathleen Willey, een vrijwilliger indertijd in het Witte Huis, verscheen op de persconferentie. Zij beschuldigde de president ervan haar eind 1993 te hebben aangerand. Trump noemde de vrouwen 'moedig'. Het is de vraag of dit alleen maar een politieke stunt is of dat Trump echt in de aanval zal gaan met het verleden van de oud-president. De Clinton-campagne zei 'niet verrast te zijn dat Donald Trump doorgaat met zijn vernietigende strijd'.

01:00 maandag 10 oktober 2016

Het debat begint over twee uur en nu al doet Donald Trump het af als ‘doorgestoken kaart’. De miljardair reageerde op het bericht dat Clinton de eerste vraag zal krijgen. Het onderwerp: de vulgaire opmerkingen van Trump over vrouwen die vrijdag uitlekten. Clinton mag als eerste beginnen omdat ze aan het langste eind trok bij het opgooien van een munt.

Bronnen in het Clinton-kamp zeiden zondag dat Clinton liever wilde wachten voordat ze zou reageren op de opmerkingen van Trump. Ze zal nu meteen in de aanval moeten gaan. Trump reageerde direct verbolgen. ‘Clinton News Network toont hun anti-Trumpstrategie voor het gesaboteerde presidentiële debat’, liet de miljardair op Facebook weten. De leiding van het debat is in handen van Anderson Cooper van CNN en Martha Raddatz van ABC News. Trump is geen fan van CNN en hij roept steeds dat de omroep pro-Clinton is.

24:18 maandag 10 oktober 2016

Hoe gaat Hillary Clinton zich verdedigen als Donald Trump de seksaffaires van Bill Clinton gebruikt in het debat om haar aan te vallen? Dat is de grote vraag. Clinton zit in een moeilijke positie. De kwestie ligt gevoelig, zeker als haar man, net als in het eerste debat, vooraan plaats gaat nemen met hun dochter Chelsea naast zich. Volop in de aanval gaan en wijzen op het overspel van Trump tijdens zijn eerste huwelijk, kan ook niet. Hiermee zou Clinton zich op hetzelfde niveau begeven als Trump.

Een probleem voor Clinton is ook dat ze dit townhall-debat, met zwevende kiezers, wilde gebruiken om haar ‘zachte, begrijpende’ kant te laten zien. Op deze manier wilde ze de twijfels wegnemen bij vooral de zwevende kiezers over haar karakter en haar betrouwbaarheid. Tenminste, dat was tot vrijdag de bedoeling. Het uitlekken van Trumps vulgaire opmerkingen over vrouwen heeft dat flink veranderd.

Ordinair
Clinton zal, zo is de inschatting van haar aanhangers, het niet op een ordinair gevecht met Trump laten uitkomen. ‘Ze zal Trump niet direct antwoorden’, aldus Patti Solis Doyle, campagnemanager van Clinton in 2008. ‘Bills acties waren aanstootgevend. Maar zij was het slachtoffer. Het is seksisme om haar de schuld te geven.’ Clintons running mate Mike Pence zei zondag ook dat Clinton zich niet in de val zal laten lokken. ‘Onze campagne gaat niet over het huwelijk van onze kandidaat’, aldus Pence. ‘Het gaat over de economie, over ons land veilig maken. Deze vragen hebben de kiezers.’

‘Ze zal er niet veel woorden aan vuil maken’, aldus de Democratische senator Claire McCaskill. Beide kandidaten moeten rekening houden met de kiezers in de zaal. Hebben zij wel trek in een kwestie van twintig jaar terug? Trump moet ook oppassen dat veel vrouwelijke kiezers in het land de kant zullen kiezen van Clinton. Want zij probeerde toch, in moeilijke tijden, haar huwelijk te redden? En zonder de steun van de vrouwelijke kiezers kan Trump het wel schudden. Uit een recente peiling blijkt dat Clinton nu een voorsprong op hem heeft onder deze cruciale groep kiezers: 53 procent tegen 33 procent voor Trump.

23:13 zondag 9 oktober 2016

Al dagen stellen Republikeinen die Trump haten voor dat de miljardair gedumpt moet worden en dat zijn running mate Mike Pence de presidentskandidatuur moet overnemen. Pence voedde zaterdag dit soort geruchten door niet te verschijnen, namens Trump, op een bijeenkomst in Wisconsin met de belangrijkste Republikein in het Congres, Paul Ryan.

Ook hield Pence zich muisstil in de media, op een kritische verklaring na over het schandaal dat de Trump-campagne al sinds vrijdag in zijn greep houdt. Het was een bizar beeld, vooral omdat zijn tegenstander bij de Democraten, Tim Kaine, wel uitvoerig was te zien in de Amerikaanse nieuwsshows op zondag om Hillary Clinton volop te steunen. Pence maakte aan de onzekerheid een einde door zaterdag op een bijeenkomst van Republikeinse geldschieters zijn steun uit te spreken voor Trump.

Stoppen
Ook benadrukte hij dat hij er niet over peinst om te stoppen. ‘Gouverneur Pence sprak enthousiast over Trump en de beweging die hij is begonnen’, aldus Marty Obst, naaste medewerker van Pence. Dit meldt The Wall Street Journal.

Maar volgens CNN ligt het toch een beetje anders. Pence zou Trump in een telefoongesprek duidelijk hebben gemaakt dat hij er voorlopig alleen voor staat en zijn leven moet verbeteren, om te beginnen in het debat. Trumps campagne twitterde een foto zondag waarop te zien dat de miljardair zijn running mate belt in het vliegtuig op weg naar St. Louis. 'Hij heeft zich niet teruggetrokken', aldus senator Jeff Sessions, die Trump steunt, over Pence.

Trump dumpen en Pence zijn plaats laten innemen, is vrijwel onmogelijk. In alle staten staat Trump al op het verkiezingsbiljet als presidentskandidaat. Bovendien wordt er al gestemd in sommige staten. Ook brengen militairen in het buitenland hun stem uit. ‘Het is ingewikkeld’, zei Kaine zondag. ‘Er zijn al honderdduizenden stemmen uitgebracht.’

22:29 zondag 9 oktober 2016

Donald Trump zwijgt in de media zoveel mogelijk over zijn vrouwonvriendelijke uitspraken die vrijdag uitlekten. Maar niet op Twitter. Hield hij zich vrijdag en zaterdag nog in met tweetaanvallen, hoogstwaarschijnlijk op advies van zijn campagneleiding, op zondag trok hij fel van leer tegen de Clintons en de Republikeinen die hem nu afvallen.

'Zoveel zelfgenoegzame hypocrieten', schreef hij over de vele Republikeinse politici die hem veroordeelden. ‘Kijk hoe hun populariteit keldert in de peilingen, evenals hun verkiezing’. Ook retweette hij berichten van aanhangers waarin zijn Republikeinse critici worden uitgemaakt voor ‘verraders’. ‘Politici tellen niet mee, het gaat om het volk’, schrijft een van hen op Twitter.

Trump over de steun die hij krijgt: ‘Geweldige steun (maar niet voor een deel van het Republikeinse ‘leiderschap’). Bedankt.’ Het kan een aanwijzing zijn dat Trump zich in het debat zoveel mogelijk als een ‘outsider’ zal presenteren en zowel Clinton als het Republikeinse establishment flink op de korrel zal nemen.

Peiling
Trump, die zich vrijdag en zaterdag terugtrok in Trump Tower voor hij zondag naar St. Louis vertrok, retweette ook een steunbetuiging van vrouwen die hem wél steunen. Een van de prominente vrouwen die al lange tijd achter hem staat, is voormalig Cheers-actrice Kirstie Alley. Ook wees hij zijn 12,2 miljoen volgers op Twitter op een interview dat het hem welgezinde Breitbart News had met Juanita Broaddrick, de vrouw uit Arkansas die in 1999 president Bill Clinton ervan beschuldigde haar in 1978 te hebben verkracht.

Verder maakte de miljardair dankbaar gebruik van een opiniepeiling van The Los Angeles Times van zondag waaruit blijkt dat hij een voorsprong op Clinton heeft van twee procent: 45,5 procent voor hem en 43,3 procent voor Clinton.

19:32 zondag 9 oktober 2016

De kans is toegenomen dat Donald Trump het overspel en de seksaffaires van Bill Clinton vandaag in het tweede debat ter sprake zal brengen. Trump wees zondag voor de tweede achtereenvolgende dag op de zaak van Juanita Broaddrick, de vrouw die president Clinton in 1999 beschuldigde van verkrachting. De Clinton-campagne houdt er ernstig rekening mee dat Trump, in een ‘alles of niets-strategie’, Hillary Clinton zal aanvallen vanwege de rol die zij speelde bij al deze affaires.

Het is overigens de vraag of Trump écht zo ver zal gaan. Hij staat juist onder grote druk om rustig, presidentieel en vooral berouwvol over te komen na het uitlekken van zijn vrouwonvriendelijke uitspraken vrijdag. Met een frontale aanval zou de Republikein kunnen proberen om het imago van Hillary als de kandidaat die opkomt voor vrouwenrechten, te beschadigen.

Trump wees tot twee keer toe in een tweet, uren voor het debat in St. Louis, op een interview dat Broaddrick zondag gaf aan Breitbart News, de conservatieve nieuwssite die achter de miljardair staat. Hierin beschrijft ze hoe Clinton haar in 1978 zou hebben verkracht. Ze was toen 35 jaar. Volgens de toenmalige medewerkster van een verpleeghuis zou Clinton in 1978, toen hij gouverneurskandidaat was in Arkansas, zich aan haar hebben vergrepen in een hotelkamer. Clinton was toen, pikant, baas van het OM.

Schijnheilig
Op zaterdag retweette Trump twee berichten van Broaddrick waarin ze Hillary beschuldigde van schijnheiligheid. ‘Hillary noemt Trumps uitlatingen weerzinwekkend’, twitterde Broaddrick. ‘Terwijl ze leeft met een verkrachter, die ze beschermt. Haar acties zijn weerzinwekkend.’

Broaddrick kwam met haar beschuldiging toen de affaire van Bill Clinton naar buiten was gekomen met Witte Huis-stagiare Monica Lewinsky. Onder ede gaf de president toen ook een eerdere verhouding toe met Jennifer Flowers. In 1992 had Clinton, met Hillary naast zich, deze affaire nog glashard ontkend. Een andere sekszaak, aangespannen door Paula Jones, schikte hij in 1998 voor 850 duizend dollar.

Trump staat vandaag onder verleiding om Hillary, die een meerderheid van de vrouwelijke kiezers achter zich heeft staan, aan te vallen vanwege haar houding in deze affaires. Zo probeerde ze Flowers geloofwaardigheid indertijd onderuit te halen door haar een ‘mislukte cabaretdanser’ te noemen.

Trump heeft Hillary dit jaar diverse keren een ‘enabler’ genoemd die het overspel van Bill zou hebben gefaciliteerd. ‘Zij was toen de leider van de aanvallen op al deze vrouwen die door Bill zijn misbruikt’, zei oud-burgemeester Rudy Giuliani van New York zondag, een van Trumps adviseurs. Hij sloot niet uit dat Trump de seksaffaires van Bill Clinton ter sprake zal brengen in het debat.

03:47 zondag 9 oktober 2016

Wat u moet weten over het debat:

Waar en hoe laat? Het tweede presidentiële debat wordt gehouden in St Louis in de staat Missouri op de Washington Universiteit. Het begint om 03.00 Nederlandse tijd en het duurt 90 minuten.

Wat is het verschil met het eerste debat? Dit debat is een townhall. Beide kandidaten zullen oog in oog staan met een klein groepje zwevende kiezers. De vragen zullen voor de helft van hen komen, voor de andere helft van kiezers op sociale media. In zo'n intieme setting is het moeilijk om snoeiharde persoonlijke aanvallen te lanceren op de tegenstander.

Clinton en Trump moeten laten zien dat ze oog hebben voor de problemen van de aanwezigen, dat ze begaan zijn met hun lot. Grote vraag is dan ook: wie van hen heeft de beste 'klik' met de kiezers in de zaal.

Wie zijn de presentators? De leiding van het debat is in handen van CNN's Anderson Cooper en Martha Raddatz van ABC News. Het debat is in Nederland rechtstreeks te volgen via CNN. Trump, die alle belangrijke tv-programma's volgt, is kritisch over Anderson en CNN. Het liefst noemt hij de kabelzender 'Clintons News Network' omdat CNN op de hand zou zijn van Clinton.

Hoeveel mensen zullen kijken? Het eerste debat trok zo'n 84 miljoen kijkers. Het is hiermee het best bekeken presidentiële debat ooit. De vraag is of meer Amerikanen dit debat zullen volgen nu Trump zo in problemen is. Kiezers zijn ook benieuwd of Trump de seksaffaires van Bill Clinton ter sprake zal brengen om Hillary te beschadigen. Als dit gebeurt, kan het voor vuurwerk zorgen.

03:00 zondag 9 oktober 2016

Donald Trump staat vandaag onder grote druk om in het tweede presidentiële debat met een beheerst en sterk optreden zijn campagne te redden. Het debat is vrijwel zeker zijn laatste kans om de race te keren. Vanaf komende week mag al in sommige staten worden gestemd. Zijn tijd raakt snel op, met precies nog een maand te gaan voor de presidentsverkiezingen.

Zeker nu hij opnieuw in opspraak is vanwege het vrijdag gelekte filmpje waarin hij zich vulgair uitlaat over vrouwen. Veel kiezers zullen het tweede debat aangrijpen om definitief te bepalen op wie ze gaan stemmen.

Wat Trumps adviseurs van hem willen zien in die anderhalf uur, gaat eigenlijk tegen zijn natuur in. Hij moet rustig blijven, terwijl Clinton hem zal provoceren en zal confonteren met zijn uitspraken over vrouwen.

Hij moet in grote lijnen uiteen zetten wat hij wil met Amerika, terwijl hij vaak de neiging heeft zijwegen te bewandelen. In de afgelopen weken slaagde Trump er goed in zijn toespraken voor te lezen met behulp van de autocue. Maar toch week Trump soms hiervan af en verviel hij weer in 'Trumpiaanse' persoonlijke aanvallen die slecht vielen bij de vele zwevende kiezers.

Lees in dit artikel van Volkskrant-verslaggever Stieven Ramdharie waarom Trump het zich niet kan veroorloven om er met een gestrekt been in te gaan in het tweede debat.

02:43 zondag 9 oktober 2016

Net als bij de vorige drie verkiezingen kan de uitslag in Florida, over precies een maand, beslissend zijn. Latino's hebben een sleutelrol en dat lijkt goed nieuws voor Clinton. Zij vormen een kwart van het electoraat in Florida. Vier jaar geleden koos 60 procent van hen voor Obama.

Maar dit jaar is het minder vanzelfsprekend dat zij voor Clinton zullen kiezen. Het wantrouwen is ook onder hen groot als het om de twee kandidaten gaat.

Ontmoet in deze reportage (+) van Amerika-correspondent Michael Persson verpleegster Neyvis Mendez (32) 'Ik weet het echt niet', zegt ze in Tampa. 'Trump is een racist, maar Hillary is een leugenaar. Trump zal nooit een groot leider worden, maar Hillary is nooit een groot leider geweest. Trump beledigt mensen, of is dat misschien de manier waarop hij praat? Hillary komt op voor de mensen, maar is dat ook gemeend? Ik ben... in verwarring.'

02:30 zondag 9 oktober 2016

Donald Trump en Hillary Clinton zullen ook bij hun tweede debat weer hun afkeer van vrijhandelsverdragen belijden. Dat is uniek in de Amerikaanse verkiezingsrace. Terwijl Clinton ooit vrijhandelsakkoorden steunde. Vraag het aan Trump en hij claimt dat het zijn verdienste is. Toen Clinton het Trans-Pacific Partnership (TPP) vorig jaar oktober afwees was dat volgens Trump omdat ze hoorde 'wat ik erover zei, hoe slecht het was. En toen zei ze: ik kan dat debat niet winnen'.

De werkelijkheid is een slag anders. Clinton moest in de race om de Democratische nominatie afrekenen met de linkse senator Bernie Sanders. Die sprak zich tegen het verdrag uit. Clinton deed dat vervolgens ook, al had ze TPP, een akkoord met onder meer Japan, Australië en Vietnam, omstandig geprezen en zelfs 'de gouden standaard' voor handelsverdragen genoemd.

Ook van haar enthousiasme voor het met Europa te sluiten TTIP, eerder door haar als 'een economische NAVO' bewierookt, is recentelijk niets meer vernomen. Haar draai houdt vooral verband met het paaien van de electoraal zo belangrijke 'verliezers van de mondialisering'. Lees vier vragen in dit artikel van Volkskrant-verslaggever Fokke Obbema waarom beide presidentskandidaten zo tegen vrijhandelsverdragen zijn.