Staatsbedrijf NS ontwijkt fiscus weer
NS-dochter Abellio omzeilt de belasting via Ierland, ondanks het verzoek hiermee te stoppen.
De Nederlandse Spoorwegen gaan door met belastingontwijking in het buitenland, tegen de zin van het ministerie van financiën en de Tweede Kamer. Dochteronderneming Abellio heeft een Iers bedrijf opgericht: Disa Assets Limited. Via deze constructie hebben de NS treinen voor een aanbesteding op het Duitse spoor gefinancierd. Winst van de NS wordt zo in Ierland belast, waar de tarieven laag zijn.
Uit documenten van de Ierse Kamer van Koophandel blijkt dat de NS eind 2016 een nieuw bedrijf hebben opgericht voor concessies van Abellio. Het doel van die dochteronderneming? Zo min mogelijk belasting betalen.
Zo koopt Abellio treinen voor de Duitse Diesel Sachsen-Anhalt-concessie in Ierland en verhuurt ze door aan de Duitse tak. Op die manier boekt Abellio winst in Ierland, waar de vennootschapsbelasting met 12,5 procent laag is. Het Duitse tarief bedraagt bijna 30 procent en het Nederlandse 25 procent.
In 1998 begonnen de NS al met de omstreden constructie. Destijds richtte het dochteronderneming NS Financial Services op. Via dat bedrijf worden tot op de dag van vandaag in Ierland gekochte treinen geleased aan de NS in Nederland.
Staatsbedrijf
De constructie is controversieel omdat de NS een staatsbedrijf zijn. Door zo min mogelijk belasting af te dragen, loopt Nederland belastinggeld mis: voor elke 100 miljoen euro winst van de NS 8 miljoen, liet minister Dijsselbloem van financiën eerder weten.
Door de jaren heen heeft de Ierse tak van de NS een winst van 1 miljard euro opgebouwd, die door de NS buiten Nederland wordt gehouden. De NS keren dat geld niet uit aan de staat als dividend. In 2012 werd de constructie besproken in de Tweede Kamer. Uiteindelijk noemde minister Dijsselbloem in 2013 de belastingtruc “vanuit maatschappelijk oogpunt onwenselijk”.
Het duurde tot maart 2015 voor de NS beloofden een einde te maken aan de Ierse route
Toch duurde het tot maart 2015 voor de NS beloofden een einde te maken aan de Ierse route. In een Kamerbrief van Dijsselbloem staat dat de NS tot 2024 90 procent van de via Ierland gehuurde treinen in Nederland op de balans gaan zetten.
Op het eerste oog geldt het besluit ook voor de buitenlandse activiteiten van het spoorbedrijf. Dijsselbloem schreef: “Voor buitenlandse concessies is het uitgangspunt belasting te betalen daar waar de activiteiten plaatsvinden.” Maar de minister liet een vluchtroute open.
Als de NS concurrentienadeel ondervinden en als de concessieverlener geen voorwaarden stelt aan het belastingregime, mag de Ierse constructie over de grenzen gebruikt worden. Dochteronderneming Abellio, die voornamelijk actief is in Engeland en Duitsland, mag onder die voorwaarden dus belasting betalen in Ierland.
Maar de NS laten weten altijd uit te gaan van concurrentie bij buitenlandse aanbestedingen. Of er daadwerkelijk concurrenten zijn, blijkt pas na de gunning van een concessie. Als de concessieverlener geen expliciete eisen stelt aan het belastingregime zullen de NS dus altijd zo min mogelijk kosten maken.
Eerlijke belasting
Ook schreef Dijsselbloem dat de NS zich in het buitenland actief moeten inzetten voor eerlijke belasting. NASA, het bedrijf dat het Sachsen-Anhalt-traject gunde aan de NS, zegt dat de belastingconstructie niet is besproken tijdens de contractonderhandelingen. Het ministerie van financiën wijst in een reactie op de Kamerbrief uit 2015. “Voor Nederland zijn harde afspraken gemaakt. Voor het buitenland is het een principeafspraak dat de NS belasting betalen in het land waar de treinen rijden”, vult een woordvoerder aan. In deze zaak is dat dus niet het geval.
De NS zijn zich van geen kwaad bewust en zeggen de constructie te gebruiken vanwege de beperkte contractduur van concessies. “Aan het einde van de looptijd kunnen treinen zo eenvoudig aan een nieuwe vervoerder verhuurd worden.”