Gemeente Amsterdam stopt met vergoeden islamles

Wethouder Arjan Vliegenthart (SP, Sociale Zaken) schrijft dat in een brief die hij woensdagmiddag naar de raad heeft gestuurd. Die had hem vorig jaar opgedragen om nader onderzoek te doen naar de declaraties in het kader van de zogenoemde 'scholierenvergoeding' na een publicatie van de Volkskrant. Daaruit bleek dat de gemeente in 2015 voor 285 duizend euro aan bonnetjes van islamonderwijs voor armlastige Amsterdammers had betaald.

Subsidiepot van 12 miljoen

De scholierenvergoeding is een subsidiepot van 12 miljoen euro voor Amsterdamse kinderen uit gezinnen met een inkomen tot 120 procent van het minimum. Het geld - 375 euro per jaar voor basisschoolleerlingen en 499 euro voor middelbare scholieren - is bedoeld om de kinderen te laten 'meedoen' op school en in de samenleving. Ouders kunnen het budget naar eigen inzicht besteden voor bijvoorbeeld lessen, schoolspullen, een fiets, maar ook voor lidmaatschap van sport- of cultuurclubs. Tot op heden viel godsdienstonderwijs ook onder die laatste categorie. 

Uit een steekproef die Vliegenthart heeft laten uitvoeren blijkt dat de gemeente vorig jaar 312 duizend euro heeft bijgedragen aan islamonderwijs voor minima. Het gaat om zo'n 2.500 declaraties. In de steekproef zijn bonnetjes aangetroffen van 41 verschillende mosliminstellingen en particuliere docenten van divers pluimage; van gematigd tot salafisten.

In strijd met scheiding kerk en staat

Zonder die informatie nam de gemeenteraad eerder dit jaar al een motie aan om godsdienstles uit te sluiten van de regeling. Onder meer omdat zo'n subsidie in strijd zou zijn met de scheiding tussen kerk en staat. Vliegenthart zegt nu dus dat hij die motie zal uitvoeren, maar heeft zo zijn bedenkingen over de motivaties van de raad. Het kerk-en-staatargument kan hij niet volgen omdat de gemeente ouders subsidies geeft en niet moskeeën. 'En ik vrees vooral dat we als gemeente een beetje inconsequent bezig zijn. We hebben deze regeling ontworpen vanuit het liberale principe dat elke ouder zelf weet wat belangrijk is voor de ontwikkeling van zijn of haar kind. Nu gaan wij ineens als gemeente bepalen dat godsdienstles daar niet aan bijdraagt en balletles wel.' 

De wethouder vindt het daarnaast spijtig dat veel moslims die hij afgelopen maanden sprak het schrappen van godsdienstles ervaren als een pijnlijk signaal. 'Zij zien het als een bevestiging: zie je wel, wat wij doen is per definitie verdacht.'

'Rieken naar hypocrisie'

'Wij kunnen er wel mee leven dat de gemeente godsdienst niet wil vergoeden, maar wij doen veel meer dan alleen islamles', zegt Mustapha Slaby van de Al Kabir-moskee in Amsterdam Oost, een van de weinige mosliminstellingen die woensdag bereikbaar zijn voor commentaar. Bij de moskee krijgen kinderen al decennialang elke zaterdag en zondag les. 'Het leren van Arabisch en gesprekken voeren over deze samenleving maken er ook deel van uit.' Hij zou graag zien dat de gemeente dat ook erkent en die onderdelen van het curriculum blijft vergoeden. 'Want onze leerlingen hebben echt veel baat bij die lessen, ze doen het vaak beter op school en hangen minder op straat rond.'

PvdA-prominent Ahmed Marcouch is dat volmondig met Slaby eens. Hij was in de jaren tachtig een van de leerlingen die elk weekend in de Al Kabir zat. 'Ik ging destijds vaak met tegenzin, dat mag je best weten', zegt Marcouch. Toch had hij de lessen voor geen goud willen missen. 'Ze hebben me gevormd tot de man die ik nu ben. Een boom met sterke wortels in zowel de Nederlandse als de Marokkaanse als de moslimcultuur.' 

Marcouch vindt het declaratieverbod 'rieken naar hypocrisie'. Volgens hem zou de gemeente zich beter moeten verdiepen in wat het onderwijs op de moskeeën inhoudt. 'In veel van die scholen verrichten vrijwilligers elk weekend heel goed werk.' Tegelijkertijd kijkt Marcouch met zorg naar het onderwijs in salafistische moskeeën. 'Daar wordt kinderen geleerd dat ze superieur zijn.' Hij vindt daarom dat de gemeente het moet aandurven om juist wel naar de inhoud van de islamlessen te kijken en 'goede' instellingen juist te ondersteunen.