Dit staat je als vrouw te wachten in Saudi-Arabië. En toch is het, mede dankzij België, lid van de VN-commissie voor vrouwenrechten

© REUTERS

Stel je voor dat je als vrouw niet met de auto mag rijden, je niet mag kleden hoe je wil, zelfs niet mag gaan waar je wil en dat je voor alles toestemming moet vragen aan je man of zoon. Het lijkt ondenkbaar, maar dat is het niet voor vrouwen in Saudi-Arabië. Welkom in het land van de oliesjeiks waar een vrouw zelfs geen baas is over haar eigen lichaam.

tg

Wat ze koopt, wat ze kookt, of ze mag werken tot zelfs een bad nemen. Voor alles moet een vrouw in Saudi-Arabië eerst een ‘ja’ krijgen van haar man. En als die er niet is, ligt alle macht bij de zoon. Want vrouwen staan bij wet nog altijd op de tweede plaats. Iedere vrouw heeft een ‘begeleider’ of ‘voogd’ die in haar plaats keuzes maakt. Over eender wat. Hakt ze zelf knopen door, is ze ongehoorzaam en verdient ze klappen. Dag mag in het land dat sinds vorige weeklid is van de VN-commissie voor Vrouwenrechten. Die verkiezing heeft het meest vrouwonvriendelijke land ter wereld onder meer te danken aan een ja-stem van België.

Human Rights Watch publiceerde vorig jaar nog een rapport over de situatie van de vrouwen in het land van de sjeiks. Ze spraken met 61 vrouwen en mannen en schreven hun conclusies neer in een 79 pagina’s tellend verslag. De resultaten waren op zijn zachtst gezegd schokkend.

“Mijn zoon is door mijn man aangesteld als mijn bewaker, geloof het of niet. Mijn eigen zoon die ik op de wereld heb gezet, beslist nu over wat ik mag en niet mag. En als het moet, mag hij me zelfs slaan. Alles wat ik wil doen, moet ik eerst aan hem vragen. Zegt hij neen, moet ik hem gehoorzamen”, getuigt een 62-jarige Saudische vrouw in het rapport.

Slavernij

De 44-jarige Hayat zegt: “Het is een nachtmerrie. Daarom alleen wil ik nooit trouwen. Ik wil niet dat een man, ook al zou het dan mijn man zijn, mij controleert en dicteert. Het is een vorm van slavernij...”

Het lijstje met verplichtingen voor de vrouw in Saudi-Arabië is lang, zeer lang. Terwijl hun rechten op een hand te tellen zijn. De meeste vrouwen, zeker de jonge, ervaren het allemaal als zeer vernederend. De ouderen hebben er zich al lang bij neergelegd, omdat ze nooit anders hebben geweten.

Maar klagen doen ze niet. Omdat ze dat niet mogen. Anders riskeren ze stokslagen te krijgen.

Wil een vrouw op reis, kan ze dat niet zonder haar man. Hij moet ook zorgen voor het paspoort, want vrouwen mogen dat niet zelf aanvragen of ophalen. Ze zouden het toch niet krijgen. Ook werk zoeken kan enkel mits toestemming. En veel openbare plaatsen zijn gewoon verboden voor vrouwen. Op alcoholische dranken nuttigen staan zelfs strenge straffen.

Zwart gewaad

Veel vrouwen worden mishandeld. Scheiden is onbespreekbaar en zelfs verboden. Gebeurt het toch, blijft hun ex-man wel hun voogd en blijft hij voor een groot stuk hun leven bepalen.

Modieus gekleed lopen is al helemaal ondenkbaar. Ze mogen enkel buiten in een lang zwart gewaad dat ongeveer hun volledige lichaam bedekt. Zo kunnen ze mannen niet op wilde gedachten brengen. En wanneer iemand het toch zou riskeren om iets te bloot te lopen, is er nog altijd de mutawa, de religieuze politie. Die agenten liggen constant op de loer. Met een stok in de handen, klaar om wat tikken uit te delen.

© rr

Saudi-Arabië is het enige land ter wereld waar het vrouwen in 2017 nog altijd bij wet verboden is om auto te rijden. De Saudische prins en miljardair Al-Walid ben Talal stelde vorig jaar voor om vrouwen toch te laten rijden.

Het lid van de koninklijke familie, dat echter geen enkel politiek ambt bekleedt, is voorzitter van Kingdom Holding Co, dat belangen heeft in de Amerikaanse bankreus Citigroup en het attractiepark Euro Disney. Hij verdedigt al geruime tijd de rechten van vrouwen in Saudi-Arabië. Maar aangezien hij officieel niets te zeggen heeft, maakt zijn voorstellen weinig kans.

Hij verwees naar de economische kosten van het feit dat vrouwen in Saudi-Arabië voor hun verplaatsingen nog altijd afhangen van ‘buitenlandse’ privéchauffeurs en taxi’s. Als een echtgenoot de tijd vindt om zijn echtgenote te voeren, betekent dat volgens hem dat hij afwezig is op zijn werk, wat een invloed heeft op de productiviteit.

Mannen mogen ook meer dan een vrouw hebben. De twee jaar geleden overleden koning Abdullah had er zelfs dertig! Vrouw ‘nummer 2’ is naar Londen gevlucht en deed het boekje open over haar man die ze een despoot noemt. Hun vier dochters zitten al meer dan tien jaar opgesloten binnen de muren van het koninklijk paleis en leiden er een verschrikkelijk bestaan. “Als vrouw heb je binnen de islam nauwelijks rechten. In Saudi-Arabië ben je als vrouw zelfs volslagen kansloos”, zegt ze.

Misschien één lichtpuntje: Saudische vrouwen mochten tot 2015 niet stemmen, maar daar is verandering in gekomen. Koning Abdullah nam de beslissing na een onderhoud met de belangrijkste geestelijken van het land. Het was veruit de grootste hervorming die de vorst doorvoerde sinds hij in 1995 aan de macht kwam.

Amper 130.000 vrouwen hadden zich geregistreerd om te stemmen, tegenover 1,35 miljoen mannen. Voorts stelden 978 vrouwen zich verkiesbaar, naast 5.938 mannelijke kandidaten. Vrouwen mochten geen campagne voeren over vrouwonvriendelijke wetten. Een paar tientallen vrouwen raakten uiteindelijk verkozen.

Publieke onthoofding

Aziza al Yousef is een van de weinig vrouwenactivisten in het land. Enkele jaren geleden hield ze een petitie tegen de wetgeving die de vrouwenrechten volledig aan banden legt. De meeste vrouwen durfden zelfs niet deel te nemen. Uit schrik voor de consequenties. Er zijn toen voorstellen geformuleerd voor de regering, maar daar is het bij gebleven.

“Wanneer een vrouw uit het ziekenhuis of uit de gevangenis ontslagen wordt, kiest de man of hij haar gaat ophalen of niet. Zo erg is het. Maar wat ons meer verontrust is dat er geen beterschap komt, integendeel. Om de twee jaar komt de regering met nieuwe vrouwonvriendelijke wetten op de proppen.”

Als westerse vrouw

© rr

De Nederlandse Desiree Janssen werkte als verpleegkundige in Saudi-Arabië. Ze zag het als een groot avontuur. In ‘Vrij onder de sluier’, beschreef ze nadien haar ervaringen. Want de wereld moest weten hoe het er daar aan toe gaat.

‘’Begin dertig was ik toen ik me aanmeldde om als verpleegkundige te gaan werken in een kliniek in Saoedi-Arabië. Ik had me ontworsteld aan een zeer strenge katholieke jeugd en gestort in de armen van een veel oudere man. Toen die relatie op de klippen was gelopen, lonkte het avontuur. Saudi-Arabië, een land dat bulkte van het geld, was een droom.” Het werd een nachtmerrie.

Tijdens de introductieweek, die ze in haar boek de ‘indoctrinatieweek’ noemt, werden de heilige regels afgerammeld: geen alcohol, geen varkensvlees, niet autorijden en niet uitgaan met een man, tenzij het je echtgenoot is, en niet elders blijven slapen... Doe je dat wel, dan kun je rekenen op zware straffen, klonk het. In het begin vond ze het spannend om naast de lijntjes te kleuren. Ze ging uit, had een relatie met een lokale man, ging naar feestjes waar ze niet mocht komen en dronk alcohol. Maar na een tijd begon ze schrik te krijgen.Omdat alle dreigementen geen holle woorden waren. Dat besefte ze toen ze op een dag getuige was van een publieke onthoofding.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen