Schiphol krijgt dit jaar nog honderd
'zwarte zaterdagen'

Honderd 'zwarte zaterdagen' hangen de vakantieganger dit jaar op Schiphol boven het hoofd. En volgend jaar en de twee jaar erna volgen er waarschijnlijk nog wel meer. Er is geen ontsnappen aan.

Herman Stil 27-04-17, 09:12 Laatste update: 27-04-17, 09:15

Reizen via Schiphol wordt veel prettiger voor passagiers. Nog geen twee jaar geleden gaf de luchthaven hoog op van alle veranderingen in de veiligheidscontroles. Van zeventig controlepunten ging het vliegveld naar vijf 'beveiligingsfilters'. Volgens Schipholtopman Jos Nijhuis zouden we in het vervolg in hoogstens tien minuten door de controles zijn.

De juichfilmpjes van toen doen nu lachwekkend aan: vrolijke passagiers komen bij pittoresk rustige controlepunten om te worden ontvangen door joviale beveiligers. Niet veel passagiers zullen die ervaring de afgelopen dagen hebben gedeeld. De rustieke veiligheidscontroles blijken trechters voor morrende reizigers, die soms tot anderhalf uur moesten wachten. De oorzaak van de problemen kan zowel bij Schiphol als bij de reiziger worden gevonden. Het probleem is dat Schiphol bewust de flexibiliteit uit de beveiliging heeft gehaald. In plaats van controle aan de gate - waarbij alleen passagiers voor een enkele vlucht werden gecontroleerd - ging het naar centrale controle met een vaste capaciteit. Die blijkt op de drukste uren niet voldoende.

Groeizucht

Reizigers wachten in rijen voor de bagagecontrole op luchthaven Schiphol. © ANP

De luchthaven erkende al - overigens met de maatschappijen - zich te hebben vergist in de passagiersgroei. Maar Schiphol lijkt zich vooral te hebben vergist in de gevolgen van de onbedwingbare groeizucht, in combinatie met zijn fysieke beperkingen. Extra beveiligers kunnen nog wel worden ingezet, maar extra ruimte is er niet meer. Daarnaast heeft de luchthaven zich verkeken op het gedrag van passagiers. Doordat maatschappijen - waaronder KLM voor Europavluchten - vaker geld vragen voor ruimbagage, nemen steeds meer passagiers hun koffers in de hand mee. Dat vergroot de werkdruk bij de beveiligingsposten.

Wie een snelle oplossing voor de problemen zoekt, komt al snel uit op meer beveiligers en controlepunten. Maar zo makkelijk is dat niet. Schiphol gaat nu de in 2014 geopende, voor miljoenen verbouwde beveiligingspost in Terminal 1 (Europese vluchten) weer aanpakken. Net als in de andere hallen gaat ook hier de controle naar een tussenverdieping. Maar in de andere terminals zijn er geen oplossingen meer. Schiphol wijst wel op de komst van de nieuwe A-terminal. Buiten het feit dat die pas in 2023 opengaat, lost deze het probleem niet op: de nieuwe beveiligingsrijen zullen worden opgesoupeerd door de extra reizigersstromen.

Maar het probleem ligt niet uitsluitend bij de beveiliging. Heel Schiphol is vol, niet alleen bij de veiligheidschecks, maar ook de paspoortcontrole daarna, waar volgens Schiphol honderden agenten te weinig beschikbaar zijn om te controleren. En dan heeft Schiphol ook op de platforms en landingsbanen de maximale capaciteit bereikt doordat vrijwel alle mogelijke start- en landingsmomenten zijn vergeven. Dat leidt weer tot oplopende vertragingen, zowel bij vertrekkende als aankomende vluchten.

Thuisblijven

Het is maar de vraag of andere luchthavens de reizigers soelaas kunnen bieden. Lelystad wordt het ook niet; dat biedt als het in 2019 opengaat maar 4.000 vluchten per jaar. Verder kan iedereen het voor zichzelf uitmaken: ten minste drie uur op Schiphol wachten of die tijd gebruiken door naar vliegvelden als Eindhoven, Rotterdam of Weeze te rijden. Wie echt niet in de Schipholrij of die van andere luchthavens verzeild wil raken, kiest ander vervoer of blijft gewoon thuis.