De Noordelijke IJszee is mogelijk voor 2040 ijsvrij
Het smelten van het poolijs gaat nog sneller dan werd aangenomen, blijkt uit onderzoek naar de dikte van het ijs.
De temperatuur op de Noordpool stijgt zo snel dat de Noordelijke IJszee mogelijk binnen zo’n twintig jaar ’s zomers grotendeels ijsvrij is. Dat is tien jaar eerder dan tot nu toe werd gedacht.
Dat blijkt uit een onderzoek en berekeningen van 90 wetenschappers in opdracht van de Arctische Raad, het overlegorgaan van landen als Rusland, Noorwegen, Canada en de VS, die in de Arctische regio territoriale belangen hebben. De temperatuurstijging is een gevolg van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.
Het Arctische gebied zal substantieel anders zijn dan vandaag
Oproep
Het onderzoek leest als één grote oproep om vooral het VN-klimaatakkoord van Parijs uit 2015 uit te voeren, al is de daarin afgesproken CO2-reductie niet voldoende om de Noordpool in oude luister te herstellen. De voorziene zeespiegelstijging door smeltend ijs in het Arctisch, maar ook het Antarctisch gebied (de Zuidpool) zal erdoor worden vertraagd, denken de onderzoekers. Mogelijk zal rond 2050 het verlies aan permaforst en sneeuw kunnen worden gestabiliseerd. “Maar het Arctische gebied zal substantieel anders zijn dan vandaag”, schrijven zij.
De wetenschappers keken niet alleen naar het ijsoppervlak op land en in het water, maar ook naar de dikte van het ijs. De dikte van het ijs in water nam over de periode 1975-2012 met 65 procent af. Afhankelijk van het jaargetij groeit en smelt deze ijsmassa ten noorden van Amerika, Europa en Azië. Maar ouder ijs, dat meerdere zomers doorstaat, maakt steeds vaker plaats voor ‘eenjaars’-ijs. Dat groeit in het najaar en de winter, maar smelt in voorjaar en zomer weer weg.
Recente waarnemingen laten ook ingrijpende seizoensverandering zien voor de Noordpool: de periodes van extreme koude, bijvoorbeeld in Noordoost-Alaska en Noordoost-Rusland, worden korter en zijn minder talrijk, terwijl het voorjaar en najaar vaker relatief warme periodes kennen. Ook sneeuwt het daar minder, maar regent het er meer.
De temperatuur zal, zonder ingrijpen, 4 tot 5 graden hoger zijn dan aan het einde van de twintigste eeuw
Temperatuurstijging
De wetenschappers voorzien ook een forse temperatuurstijging voor herfst en winter voor 2050. De temperatuur zal, zonder ingrijpen, 4 tot 5 graden hoger zijn dan aan het einde van de twintigste eeuw werd gemeten.
De ecologische gevolgen zijn per saldo groot, onder andere voor de ijsberen, maar ook zeehonden en walrussen wier leefgebied zo wordt ingeperkt, terwijl de termperatuurstijging ook landschappelijk grote gevolgen heeft. Toendra’s rukken op, gebieden met permafrost krimpen, de begroeiing zal lokaal veranderen en de kans op bosbranden maar ook insectenplagen neemt toe.
Wat de precieze gevolgen zijn voor het klimaat elders in de wereld is lastig voorspelbaar. Wel zijn er steeds meer aanwijzingen dat verstoringen in de Arctische regio invloed hebben op bijvoorbeeld het regenseizoen in Azië.