Wonderkind lijkt het Elysée niet te kunnen ontgaan
De 39-jarige Emmanuel Macron wordt hoogstwaarschijnlijk de jongste president van Frankrijk ooit. Hij dankt zijn bliksemcarrière aan een grote dosis moed en een scherp strategisch inzicht.
Hij wordt het. In de politiek mag je zoiets niet zeggen, maar er valt nauwelijks een scenario te bedenken waarin hem het Elysée kan ontgaan. Zijn tegenstander Marine Le Pen mobiliseert nog altijd beduidend meer afkeer dan instemming. Bovendien zijn er te veel Fransen die bang zijn voor een Frexit, een onzeker avontuur buiten de eurozone en de Europese Unie.
Zondag 7 mei is de 39-jarige Emmanuel Macron, calamiteiten daargelaten, de jongste president van de Franse republiek ooit. Hij is negen jaar jonger dan Valéry Giscard d’Estaing en acht jaar jonger dan Barack Obama toen zij tot het hoogste ambt werden geroepen. Onvoorstelbaar voor wie beseft dat nog maar een paar jaar geleden vrijwel niemand van hem had gehoord.
Nog nooit gekozen
President ben je in Frankrijk pas na een lang leven zwoegen in de politiek. Macron sloeg alle stadia over. Hij is zelfs nog nooit ergens voor gekozen.
Zijn carrière in een notendop: hij studeerde aan de elitaire bestuursschool ENA, werkte als hoge ambtenaar en was actief voor de zakenbank Rothschild & Co waar hij miljonair werd.
Hij werd ontdekt door Jacques Attali, sinds jaar en dag een invloedrijke persoonlijkheid in de coulissen van de macht. Attali beval hem aan bij François Hollande die hem als economisch adviseur aan het werk zette.
Macron dankt zijn bliksemcarrière aan een grote dosis moed en een scherp strategisch inzicht. In augustus 2014 werd hij minister van economie om een liberale koerswijziging te begeleiden. Het ging hem niet snel genoeg. De eeuwige strijd in de socialistische partij tussen reformisten en voorstanders van een klassiek linkse koers met hoge uitgaven en dito belastingen leek eeuwig te duren en legde alles lam.
Zijn ambitieuze plan voor liberalisering van de economie moest veel veren laten. Hij slaagde er nog wel in de regels voor koopzondagen te verruimen en maakte een einde aan beperkingen voor busvervoer over de snelwegen.
Als minister raakte hij in opspraak toen hij zei dat hij meer miljardairs voor Frankrijk wenste.
Energie
In september 2016 kondigde hij aan dat hij zelf een gooi zou doen naar het presidentschap en trad af. De juiste methode om zijn plaaggeesten in de Parti Socialiste politiek te doden zoals nu is gebleken. Het grote verschil tussen Macron en de uiteindelijk socialistische kandidaat Benoît Hamon werd in de campagne voortdurend duidelijk.
Hamon sprak over de economie in uitsluitend negatieve termen, als een vijand die moest worden beteugeld. Een van zijn meest emblematische voorstellen was het erkennen van burn-out als beroepsziekte.
Macron sprak juist gloedvol over de energie die hij wil bevrijden. Ondernemen is voor Macron geen vies woord. Als minister raakte hij in opspraak toen hij zei dat hij meer miljardairs voor Frankrijk wenste. Voor zijn voormalige kameraden was Macron de bankier te liberaal. Rechtse tegenstanders schilderden hem af als de leerling van Hollande die net als zijn mentor gespecialiseerd is in halfzachte maatregelen.
En inderdaad gaan zijn plannen niet heel ver. Zo blijft de pensioengerechtigde leeftijd met Macron 62 jaar. Wel opmerkelijk was hoe hij brak met een traditie in de Franse politiek waarbij presidentskandidaten beweren dat ze een met sluiting bedreigde fabriek gaan redden. Hij liet zich niet zien bij Whirlpool in zijn geboorteplaats Amiens dat zijn Franse wasdrogerdivisie naar Polen verhuist. “Ik ga geen dingen beloven die ik niet kan nakomen”, zei hij eenvoudig.
Macron begrijpt dat de oude links-rechts tegenstelling de meeste kiezers niet veel meer zegt
Vernieuwing
Macron begreep bovendien dat er behoefte was aan vernieuwing in de politiek en dat de oude links-rechts tegenstelling de meeste kiezers niet veel meer zegt. Dat heeft hij gemeen met zijn rivale Marine Le Pen. “Het landschap is bezig zich te herschikken”, zei hij daarover vlak voor de eerste ronde van afgelopen zondag. “De nieuwe scheidslijn loopt tussen progressieven en conservatieven. Tussen degenen die zich naar buiten richten en degenen die naar binnen zijn gekeerd.”
Sommigen vrezen dat Macron de diepgang mist om president te kunnen zijn, ook al viel in een interview dat werd afgenomen door Michel Houellebecq zijn intellectuele brille op. Zo verklaarde hij dat Frankrijk eigenlijk geen eigen cultuur heeft en legde hij onhandig een verband tussen discriminatie en terrorisme. Le Pen zal hem nu bestrijden als een multiculturele dromer en een slappeling als het om terreurbestrijding gaat, als een zetbaas bovendien van het grote geld en de duistere belangen daarachter. Tot nu toe kregen haar aanvallen geen vat op hem.
Toen hij 17 jaar was beloofde hij ‘wat er ook gebeurt’ met zijn 25 jaar oudere ‘Bibi’ te zullen trouwen
Macron is een begenadigd amateurpianist en schijnt een goede tango te dansen. Maar een van zijn meest beschreven bijzonderheden is zijn vrouw Brigitte Trogneux die 25 jaar ouder is. ‘Bibi’ was zijn lerares Frans in Amiens en ze kregen een relatie toen ze samen aan een toneelstuk schreven dat op school opgevoerd zou worden. Toen hij 17 was beloofde hij ‘wat er ook gebeurt’ met haar te zullen trouwen. Dat deed hij uiteindelijk in 2007. Met haar heeft hij zeven (stief-)kleinkinderen.
Trogneux onthulde vorig jaar in een interview met Paris Match misschien wel de kern van het raadsel van de komeetachtige loopbaan van Macron. “Hij was eigenlijk nooit een tiener”, zei ze. “Hij had gelijkwaardige relaties met volwassenen.”
Macrons rivale Marine Le Pen legt het voorzitterschap van de rechts-populistische partij Front National tijdelijk neer om zich helemaal te kunnen concentreren op haar presidentscampagne, zei ze maandagavond. "Ik ben vanaf nu niet langer de voorzitter van de FN, ik ben alleen nog presidentskandidaat."
'Het kost niet zoveel fantasie in Macron een Franse Van Mierlo te zien', schreef columnist Hans Goslinga in april 2016. Lees zijn column hier terug.