Japan reanimeert het TPP-verdrag
Met een pennestreek direct na zijn aantreden trok Donald Trump de VS terug uit het TPP-vrijhandelsverdrag. Daarmee leek het doodvonnis geveld voor de grootste vrijhandelsovereenkomst ooit.
Deze erfenis van Obama moest van Trump naar de prullenbak. Volgens Trump zouden Amerikaanse banen door TPP massaal verdwijnen naar Azië en Zuid-Amerika.
Met het uittreden van de VS leek de overeenkomst, die handelsbarrières tussen elf landen rond de Stille Oceaan wegnam, dood en begraven. Nu komt er toch een reanimatiepoging, onder leiding van Japan en Australië.
Ook wil Japan de Chinezen voor blijven, Peking werkt namelijk aan een eigen Aziatisch handelsverdrag
Dat is een opmerkelijke stap. Nadat de VS zich terugtrokken zei de Japanse premier Shinzo Abe dat het doorzetten van TPP ‘betekenisloos’ zou zijn. Nu is Tokio toch gekanteld. In politiek en economisch opzicht ziet Japan fikse voordelen aan het vrijhandelsverdrag, ook al is de grootste economie ter wereld uit de kruiwagen gesprongen.
In geopolitieke zin kijkt Japan met een schuin oog naar zijn regionale concurrent China. Door nauwere banden te leggen met TPP-deelnemers als Vietnam, Singapore en Australië versterkt Japan zijn positie in de regio. Al deze landen zijn bezorgd over de Chinese ambities. Hun onrust neemt verder toe nu Amerika zich onder Trump achter de eigen grenzen terugtrekt. Ook wil Japan de Chinezen voor blijven, Peking werkt namelijk aan een eigen Aziatisch handelsverdrag.
Tekst loopt door onder afbeelding.
Leiderschapsrol
Met dit initiatief neemt Japan een leiderschapsrol op zich in Azië. Dat is wennen voor Tokio, dat zich in de naoorlogse internationale politiek vooral verschool achter de brede rug van Amerika. Voor Tokio is er een tweede reden om het TPP-verdrag, met deelnemers van Peru tot Maleisië, een nieuwe kans te geven. De Japanse premier Abe is bezig met een langlopend project om zijn economie een oppepper te geven.
“We kunnen geen economische vitalisering verwachten zonder vrijhandelsverdragen”, zei onderzoeker Kenichi Kawasaki tegen de Financial Times. De makkelijkste manier om dat te bereiken is het TPP-verdrag uit de oudpapierbak te halen, zodat de jarenlange gesprekken over handelsregels niet voor niets zijn geweest.
Dat Japan en Australië het TPP-verdrag een tweede leven willen geven, moet een koude douche zijn voor Donald Trump
In eigen land moest premier Abe zware tegenstand tegen het TPP-verdrag overwinnen, vooral van boeren. Van oudsher is het platteland een belangrijke steunpilaar van Abe’s Liberaal Democratische Partij (LDP). Japanse boeren waren fel gekant tegen dit verdrag, zij vreesden weggevaagd te worden door concurrenten uit Amerika en Azië.
Economische schade
Dat Japan en Australië het TPP-verdrag een tweede leven willen geven, moet een koude douche zijn voor Donald Trump. In januari dacht hij nog eigenhandig de doodsteek te hebben toegebracht aan de overeenkomst, maar nu de anderen zonder de VS verder willen gaan kan Amerika juist economische schade oplopen.
Australische of Chileense wijnboeren kunnen bijvoorbeeld met het TPP-verdrag hun flessen aantrekkelijker prijzen in Singapore en Japan dan Amerikaanse concurrenten.
Volgende maand gaan de TPP-landen voor het eerst sinds het Amerikaanse vertrek weer met elkaar om de tafel. De Japanse regering heeft alvast laten weten dat het de deur openhoudt, mocht Amerika zich in de toekomst toch weer bedenken.