Waarom deelt de overheid jodiumpillen uit?

De pillen zijn nodig om een groot deel van de kinderen en zwangere vrouwen in Nederland te beschermen bij een kernramp of nucleaire aanslag. Tot nu toe kregen alleen inwoners in een straal van 10 tot 25 kilometer rond een kerncentrale jodiumpillen.

Die zone wordt vergroot naar 100 kilometer. In het Duitse Lingen, over de grens bij Hardenberg staat de Emsland kerncentrale. Mensen in vrijwel de gehele provincies Drenthe en Groningen krijgen straks deze pil.

Wat doet die jodiumpil eigenlijk?

Bij een kernramp komt er onder andere radioactief jodium vrij. Via de ademhaling, de huid of de inname van besmet eten en drinken komt het in het bloed terecht.

De schildklier slaat het radioactieve jodium op. Dat vergroot bij baby’s en jonge kinderen de kans op schildklierkanker. Dat is voor de overheid de reden om preventief jodiumtabletten te verstrekken. De schildklier maakt namelijk geen verschil tussen radioactief jodium en gewoon jodium.

Door de schildklier met gewoon jodium vol te proppen, zorg je ervoor dat er geen radioactief jodium meer bij kan. Het is net zoals een spons vol zuiver water die geen vuil water meer kan opnemen. De radioactieve jodiumdeeltjes worden dan gewoon via de urine en de stoelgang uit het lichaam verwijderd.

Ben je met een jodiumpil beschermd tegen een kernramp?

Nee, in het geheel niet. Jodiumtabletten bieden geen bescherming tegen alle andere radioactieve stoffen die bij een groot ongeluk in een kerncentrale vrijkomen. Dat zijn er tientallen. Daar kun je je niet effectief tegen beschermen, stelt de website World Information Service on Energy WISE.

De jodiumpil helpt mensen alleen bij de evacuatie uit een besmet gebied. Volgens WISE geeft de pil zelfs een vals gevoel van veiligheid. Het zou mensen het idee kunnen geven dat ze zich ermee beschermen tegen radioactieve stoffen.

Na de ramp in Fukushima in Japan zijn honderden mensen in besmet gebied gebleven omdat ze jodiumtabletten hadden gekregen en dachten dat ze zichzelf daarmee konden beschermen.

Wanneer is een jodiumpil effectief?

De jodiumtabletten zijn het meest doeltreffend als ze worden ingenomen juist voor of zo snel als mogelijk na een lozing met radioactief jodium. Het innemen van jodiumtabletten moet alleen gebeuren als je zeker weet dat er de radioactief jodium is ontsnapt.

Dit moet bevestigd zijn door een autoriteit. Bij een ramp met een kerncentrale ontsnappen altijd meer stoffen dan alleen radioactief jodium. Op de website van WISE wordt dan ook dringend geadviseerd je snel uit de voeten te maken.

En als ik nu geen jodiumpil krijg, wat dan?

Als je buiten de straal van 100 kilometer woont en dus geen jodiumtablet krijgt, is er geen man overboord. De tabletten zijn voor een paar euro gewoon te koop bij apotheek en drogist.

Is het niet hartstikke gevaarlijk zo dicht bij een kerncentrale?

Nee, zegt de overheid. De meest zorgvuldige veiligheidsmaatregelen worden in acht genomen, wordt bezworen. Ja, heel erg gevaarlijk, zeggen mensen die de overheid niet op het woord vertrouwen. Iedereen kent Tsjernobyl en de nasleep die nog altijd voortduurt.

Ook bestaat er nog altijd geen afdoende oplossing voor radioactief afval. Daarentegen; op de weg gebeuren bijna dagelijks levensbeëindigende ongelukken. En toch stappen de meeste weggebruikers nog welgemoed in de auto.