Koning van Marokko begraaft Arabische Lente
De koning van Marokko smoort de democratische vernieuwing in de kiem. Hij heeft de overtuigende winnaar van de verkiezingen aan de kant gezet ten behoeve van paleisgezinde partijen. "De Arabische Lente is dood."
De Arabische Lente lijkt voorbij te zijn in Marokko. De koning heeft zijn greep op de politiek verstevigd door de winnaar van de winnende islamistische partij aan de kant te schuiven. De nieuwe premier is weliswaar ook een islamist, maar hij moet de macht met vele andere partijen delen. Vandaag verdedigt hij zijn plannen voor het land in het parlement.
De aantredende premier, Saad Eddine El Othmani, sprak afgelopen woensdag zijn regeringsverklaring uit. Hij zei onder meer dat hij de grondwetsherziening van 2011, het jaar van de Arabische Lente, 'met urgentie' in wetgeving zal vertalen. Het gaat om zaken als het stakingsrecht, het tegengaan van marteling en de gelijkheid van vrouwen. Ook komen er 83 nieuwe rechtbanken, en burgers moeten voortaan online de voortgang van rechtszaken kunnen volgen.
Koning Mohammed VI versterkt zijn greep op de macht met aanduiding van ‘zwakke’ premier
Toch lijkt de democratische opleving van na de Arabische Lente voorbij, signaleren veel Marokkaanse commentatoren. De islamistische Parti de la Justice et du Développement won de verkiezingen en levert ook de premier, zoals het hoort volgens de nieuwe grondwet - maar daarmee is alles gezegd. De populaire leider van de islamisten, Abdelilah Benkirane, is door de koning vervangen door de nummer twee, El Othmani, nadat het hem in vijf maanden niet was gelukt een coalitie te sluiten. Benkirane is een populair politicus in Marokko. Hij won de verkiezingen overtuigend: niet alleen omdat zijn partij een strikte uitleg van de islam predikt, maar vooral om zijn hulp aan de armen en afkeer van corruptie.
Benkirane weigerde een coalitie van zes partijen te accepteren, terwijl er maar drie nodig waren. Maar de partijen die nauw verbonden zijn met het paleis hielden elkaar vast en wonnen de krachtmeting. Op alle terreinen: de islamisten werden afgescheept met onbelangrijke ministersposten.
Dat betekent dat het seizoen waarin de politieke islam tot bloei kwam, op zijn einde loopt - niet alleen in Marokko, maar in alle Arabische landen, signaleert politicoloog Mohamed Chtatou. Na de Arabische Lente kwamen ze aan de macht, nu is volgens Chtatou de Arabische Lente 'officieel dood'.
Volgens politicoloog en schrijver Omar Saghi is Marokko geen echte democratie. Hij beschrijft hoe Marokko, sinds het aantreden van de huidige koning Mohammed VI, steeds een afwisseling heeft gekend van "regeringen volgens de wil van het volk" en "regeringen volgens de wil van de dynastie". Nu is het de beurt aan een regering van die laatste soort.
Die 'technocratische' regeringen laten zich voorstaan op de successen van Marokko in de internationale concurrentiestrijd, betoogt Saghi. Ook El Othmani, de aantredende premier, beloofde in zijn regeringsverklaring economische voorspoed: een groei van 5 procent, dalende werkloosheid en een stijging in het Doing Business-klassement, waarin landen worden beoordeeld op het gemak waarmee bedrijven er zaken kunnen doen. Het zijn precies de zaken waarvoor koning Mohammed VI zich inzet. De vorst maakt handelsreizen, opent bedrijfsterreinen en bedenkt infrastructurele projecten.
De terugtrekkende beweging van de Marokkaanse democratie is niet zonder gevaar
De terugtrekkende beweging van de Marokkaanse democratie is niet zonder gevaar. Na al die moeite om de politieke instituties geloofwaardigheid te geven, schrijft journalist Abdellah Tourabi, is er nu het risico dat het hele bouwwerk instort.