Gevestigde Franse politiek krijgt oorvijg van jewelste met winst Macron en Le Pen
Emmanuel Macron en Marine Le Pen gaan door naar de tweede ronde van de Franse presidentsverkiezingen. De links-liberaal Macron heeft 23,8 procent van de stemmen gehaald, Marine Le Pen van het Front National 21,5. De Fransen zullen in de tweede ronde moeten kiezen tussen globalisering en protectionisme, tussen de pro-Europese Macron en de nationalistische Le Pen. Macron is daarbij zwaar favoriet.
De gevestigde politieke partijen kregen een oorvijg van de Franse kiezer. Voor het eerst in de geschiedenis van Vijfde Republiek halen de twee grote partijen van rechts en links de tweede ronde niet. De Republikein François Fillon bleef steken op 19,91 procent. De socialisten moesten het mislukte presidentschap van François Hollande bekopen met een vernederende 6,2 procent voor Benoît Hamon. Hamon werd vermorzeld tussen Macron en de radicaal-linkse kandidaat Jean-Luc Mélenchon, die 19,64 procent haalde.
Formidabel
Emmanuel Macron (39) heeft een formidabele prestatie geleverd. In augustus 2016 nam hij ontslag als minister van Economische Zaken om zich kandidaat te stellen voor de presidentsverkiezingen. Buiten de gevestigde partijen bouwde hij zijn eigen beweging op: En Marche! Nu is hij de grote favoriet voor de tweede ronde op 7 mei.
Volgens de laatste peiling zou hij 61 procent van de stemmen krijgen, tegenover 39 procent voor Le Pen. Macron krijgt er veel stemmen van de linkse kandidaten Mélenchon en Hamon bij. De verslagen Republikein Fillon riep zijn aanhangers ook op in de tweede ronde voor Macron te stemmen. "Le Pen zal Frankrijk naar een faillissement voeren. Europa zal in chaos vervallen. Het extremisme brengt slechts ongeluk en verdeeldheid", aldus Fillon. Volgens een peiling van Ifop-Fiducial zal 43 procent van zijn aanhangers op Macron stemmen, terwijl 31 procent voor Le Pen kiest en 26 procent thuis zou blijven.
Volgens de laatste peiling zou Macron 61 procent van de stemmen krijgen, tegenover 39 procent voor Le Pen
Zwak resultaat
De score van Marine Le Pen is zwak. Lange tijd werd ervan uitgegaan dat ze de eerste ronde zou winnen, nu eindigde ze nog achter Macron. Hoewel ze het Front National met succes heeft "geontdemoniseerd", blijft er een groot wantrouwen tegen de familie Le Pen bestaan. Nog altijd wordt ze geassocieerd met haar vader Jean-Marie en de fascistische oorsprong van de partij.
Normaal gesproken zal Emmanuel Macron de volgende president van Frankrijk zijn. Toch is hij op sommige punten kwetsbaar. Le Pen zal hem afschilderen als de kandidaat van het geld en de globalisering. Daarmee raakt ze een gevoelige snaar. Veel Fransen vertrouwen Macron niet omdat hij bankier is geweest bij de zakenbank De Rothschild. De keuze tussen Macron en Le Pen is een zuivere keuze tussen kosmopolitisme en nationalisme, tussen liberalisme en protectionisme. Die keuze doet aan het referendum over de brexit denken. Het is niet geheel ondenkbaar dat in de campagne voor de tweede ronde een vergelijkbare nationalistische dynamiek zal ontbranden.
Normaal gesproken zal Emmanuel Macron de volgende president van Frankrijk zijn. Toch is hij op sommige punten kwetsbaar
Oorvijg
Door twee relatieve buitenstaanders te kiezen hebben de Franse kiezers keihard afgerekend met de gevestigde politieke orde. François Fillon zou waarschijnlijk de eerste ronde hebben gewonnen als hij niet in opspraak was geraakt door 'Penelopegate'. Ondanks de druk van zijn partij weigerde hij het veld te ruimen, iets waarvoor de Republikeinen nu een zware prijs betalen.
Welke kandidaat de tweede ronde ook wint, voor Frankrijk zal een heel nieuwe politieke periode aanbreken. De nieuwe president zal een nieuweling (Macron) of een outsider (Le Pen) zijn.
Het is zeer de vraag of ze op een parlementaire meerderheid kunnen rekenen. In juni vinden parlementsverkiezingen plaats. In het districtenstelsel heeft het Front National altijd grote moeite om zetels te veroveren. In de huidige Assemblée Nationale heeft het FN slechts 2 zetels, hoewel het ruim 20 procent van de kiezers vertegenwoordigt.
Wellicht zal een volgende president met een regering van een andere kleur moeten werken
Emmanuel Macron heeft aangekondigd vooral nieuwe kandidaten te presenteren, in alle 577 kiesdistricten. Het is zeer de vraag hoeveel zetels deze onervaren politici zullen binnen slepen. Wellicht zal een volgende president met een regering van een andere kleur moeten werken, zoals de socialist Mitterrand ooit gedwongen werd tot een cohabitation met de rechtse premier Chirac. Waarschijnlijk zal een nieuwe president, meer dan nu het geval is, compromissen moeten sluiten met het parlement.