Direct naar artikelinhoud
Opinie

Onze 'superieure' levensstijl helpt de aarde naar de maan, mevrouw Rutten

Steven Vromman.

Beste mevrouw Rutten, 

Toegegeven, u hebt lef. Uw eigen levensstijl zonder schroom als superieur bestempelen en meteen iedereen die anders leeft impliciet als inferieur etiketteren. Qua arrogantie kan dit tellen. Het is echter opvallend hoe u niet spreekt over onze normen en waarden die zogezegd superieur zijn, maar over onze manier van leven. Daarom wil ik u toch even informeren over enkele wetenschappelijke feiten over de gevolgen van deze levensstijl, ervan uitgaande dat u het hebt over de Westerse kapitalistische consumptie samenleving.

Ondanks de euforie over het akkoord in Parijs in 2015 blijkt uit de cijfers dat de concentratie van CO2 in de atmosfeer sindsdien niet is gedaald. Integendeel, de toename ervan is nog versneld. Elke week verschijnt wel een nieuw rapport dat aangeeft dat de opwarming sneller gaat en de gevolgen dramatisch zullen zijn. U weet wel dat onze levensstijl met ongebreidelde vleesconsumptie, vliegreizen, autorijden, energieverbruik en verspilling de belangrijkste oorzaak is van de wereldwijde toename van de broeikasgassen.

U zegt dat u elke discriminatie van vrouwen bestrijdt en alle vormen van geweld veroordeelt. Daar ben ik het helemaal mee eens. Maar wat doet u aan het feit dat overal in de wereld miljoenen vrouwen in erbarmelijke omstandigheden werken aan onze jeans en smartphones omdat onze levensstijl nu eenmaal vereist dat we deze spullen zo vaak mogelijk vervangen? Dat goedkope prijzen voor de consument hier enkel kunnen door de ecologische en sociale gevolgen af te schuiven op anderen met een inferieure levensstijl, is u toch niet onbekend? Als ik het goed begrijp mag onze vrijheid om dat soort uitbuiting in stand te houden niet beperkt worden.

Dat goedkope prijzen voor de consument hier enkel kunnen door de ecologische en sociale gevolgen af te schuiven op anderen met een inferieure levensstijl, is u toch niet onbekend?

Ik ga ervan uit dat u als partijvoorzitter oog hebt voor de belangrijke uitdagingen waar we voor staan. Het zal u ook niet ontgaan zijn dat we ons op dit ogenblik in de zesde grote massa-extinctie bevinden. De vorige 500 miljoen jaar is de aarde al vijf keer geconfronteerd met het massaal verdwijnen van soorten. De oorzaak was vaak een asteroïde of een reeks vulkaanuitbarstingen. De zesde golf van uitsterven (die trouwens veel sneller verloopt dan alle voorgaande) is een logisch gevolg van onze superieure levensstijl. We vullen oceanen met plastiek, we doden landbouwgrond met pesticiden, we ontbossen en vernietigen dat het een lieve lust is, want er moet steeds meer geproduceerd en geconsumeerd worden.

Die superieure levensstijl zorgt ook hier voor collateral damage. Steeds meer mensen hebben moeite deze levensstijl te volgen en eindigen met een burn-out of depressie. Anderen proberen dag na dag te overleven, als het moet met een dosis antidepressiva. We vinden het logisch onze bejaarden in tehuizen op te sluiten, inferieure voeding te geven en te timen hoelang ze onder de douche moet. Dit is nu eenmaal het gevolg van vermarkting van zorg. Dat een derde van onze kinderen last heeft van angststoornissen nemen we erbij, net als het feit dat we door fijn stof met zijn allen bijna een jaar minder lang leven. Onze superieure levensstijl komt er niet zonder offers.

Dat een derde van onze kinderen last heeft van angststoornissen nemen we erbij, net als het feit dat we door fijn stof met zijn allen bijna een jaar minder lang leven. Onze superieure levensstijl komt er niet zonder offers

En dan nog iets. Samen met de machtige corporaties en hun media- en reclameconcerns willen we per se onze superieure levensstijl de hele wereld laten veroveren. En dat lukt aardig. Zo dumpen we onze landbouwoverschotten in het Zuiden zodat lokale boeren uit de markt worden geprijsd en de voedselsoevereiniteit van die landen er op achteruit gaat. We verplichten landbouwers in Afrika en Azië om te betalen voor onze gepatenteerde zaden en bijhorende pesticiden. Waarom zouden we dat niet doen, het gaat ten slotte over mensen met een inferieure levensstijl.

De Amerikaanse wetenschapper Jared Diamond beschrijft in zijn boek Collapse hoe een tiental hoogontwikkelde – zeg maar superieure – beschavingen in het verleden aan hun einde kwamen. De oorzaken zijn vaak te linken aan het over-exploiteren van hulpbronnen, maar soms gaat het ook om externe factoren of oorlogen. Maar één element zag Diamond terugkomen bij elke ondergang. De samenlevingen zijn ten onder gegaan omdat hun arrogante leiders weigerden veranderingen aan te brengen aan levensstijl. Ze bleven ondanks de veranderende context vasthouden aan de oude gewoontjes die ze superieur achten. Het is niet echt geruststellend te merken aan uw uitspraken dat onze politieke leiders niet veel geleerd hebben uit de geschiedenis.

Eén element zag Diamond terugkomen bij elke ondergang. De samenlevingen zijn ten onder gegaan omdat hun arrogante leiders weigerden veranderingen aan te brengen aan levensstijl.

Ik hoop van harte dat ik ongelijk heb met alles wat ik schrijf. Toch zou ik u graag eens ontmoeten binnen pakweg 20, 25 jaar om samen een balans op te maken van hoe de planeet onze voortrazende superieure levensstijl al of niet heeft overleefd.

Met vriendelijke groeten, 

Steven Vromman

Low Impact Man