Hoe de Lange Arm van Eritrea soms tot aan een Nederlandse voordeur reikt

Intimidatie in de Eritrese gemeenschap? Dat gaat zo, vertellen bronnen. Een Eritrese vereniging in Nederland organiseerde in december in een buurthuis in Rotterdam een bijeenkomst, speciaal bedoeld voor Eritrese vrouwen. Er kwamen er enkele tientallen, veelal wat oudere of alleenstaande vrouwen. Het was een bijeenkomst zoals er vaker zijn: om een beetje te praten en elkaar te ontmoeten.

Maar er kwam ook een medewerker van de Eritrese ambassade, hij was er samen met een oud-strijder uit het Afrikaanse land. Ze vroegen de aanwezige vrouwen indringend om ‘een bijdrage’. Vijftig euro, maar twintig of dertig kon ook, zegt een bron die zelf niet bij de bijeenkomst was, maar wel aanwezigen heeft gesproken. Niet iedereen wilde een bijdrage geven: omdat ze simpelweg het geld niet konden missen of omdat ze niet achter de bestemming van de bijdrage stonden. ,,Maar als je niet betaalt, noemen ze je een verrader. Dat gaat dan rondzingen door de gemeenschap en dat willen mensen niet, want Eritreeërs hebben vaak niets anders dan die gemeenschap”, vertelt een in Nederland wonend lid van de Eritrese oppositie.

De bijdrage was bedoeld voor het organiseren van de omstreden en uiteindelijk verboden conferentie van de Europese jongerenorganisatie YPFDJ in Veldhoven, afgelopen weekend. De PFDJ is de enige toegestane politieke partij in Eritrea, de zittende president regeert het land al sinds 1991. Minister Koenders van Buitenlandse Zaken heeft voor vandaag de Eritrese ambassadeur ontboden om over die conferentie én over de intimidatie te praten. Het kabinet noemde het vorige week ‘ongemakkelijk’ dat er op de conferentie een hooggeplaatste adviseur van president Afewerki zou spreken. Ook waarschuwde het kabinet Eritrea al eerder haar ‘Lange Arm’ waarmee het regime invloed wil houden op Eritreeërs in het buitenland, thuis te houden.

Ondanks de waarschuwing reikte die Lange Arm de afgelopen maanden tot aan Nederlandse buurthuizen én voordeuren. De organisatie van de YPFDJ-conferentie heeft ook huis aan huis geld ingezameld, melden meerdere bronnen. ,,Mensen komen langs om je te begroeten, dat is niet ongebruikelijk in de Eritrese cultuur, maar als ze binnen zijn, beginnen ze over geld”, zegt een bron. De huisbezoeken gingen door tot vlak voor de conferentie. Wie betaalde, kreeg een kwitantie. Radioprogramma Argos wist de hand te leggen op meerdere van die bonnetjes. Volgens het programma was bij meerdere van die bezoeken iemand van de ambassade aanwezig, die tekende ook de kwitantie. Op de bonnetjes staat een stempel en een handtekening, maar niet de bestemming van het geld.

De Eritrese ambassade in Den Haag reageerde gisteren niet op onze vragen. 

Als de Eritrese ambassadeur Negassi Kassa Tekle vanmiddag zijn opwachting maakt op de kamer van minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders zal de toon van het gesprek beleefd, maar ‘stevig’ zijn. ,,Geen ambassadeur vindt zoiets leuk, want je weet dat je de les wordt gelezen. En het is niet fijn om een standje te krijgen”, zegt Ben Bot, voormalig minister van Buitenlandse Zaken en ex-ambassadeur in onder meer Turkije.

De Eritreeërs zijn ‘ontboden’ omdat Nederland opheldering wil over de rol van de Eritrese overheid bij een omstreden conferentie afgelopen weekend. Bot: ,, ,Als een minister een ambassadeur ontbiedt, doet hij dat niet op basis van vage geruchten, dan heeft hij zich echt wel goed laten informeren dat er iets niet in de haak is.”

Maar dat wil niet zeggen, dat Koenders zal verwachten dat de ambassadeur met hangende pootjes zijn excuses zal aanbieden. ,,Bij dit soort gesprekken, gaat het meer om het signaal, dan om de inhoud van het gesprek zelf. De boodschap dat we vinden dat er iets niet in de haak is, moet goed doorkomen.” Of er ook een antwoord komt? ,,De tegenpartij heeft doorgaans wel een smoes klaar.” Tekle zetelt overigens op de Eritrese ambassade in Brussel. De ambassade in Den Haag wordt bestuurd door een 'tijdelijk zaakgelastigde'.