Ziekenhuis huurt operatiekamers van commercieel bedrijf uit geldnood

Een ziekenhuis dat operatiekamers huurt in plaats van ze zelf te bouwen, dat kenden we nog niet in Nederland. Nu wel. Het Admiraal de Ruyterziekenhuis in Goes heeft de bouw van nieuwe operatiezalen uitbesteed aan Siemens, waarmee het een langlopend huurcontract heeft gesloten.

Leasecontracten voor medische apparatuur worden steeds normaler. Leveranciers als Siemens en Philips krijgen daardoor meer grip op hun klanten, de zorginstellingen. Kleven daar risico's aan?

'Totaalpakket'

Siemens heeft de nieuwbouw in februari opgeleverd. Sindsdien levert het Duitse bedrijf een 'totaalpakket' aan het ziekenhuis: nieuwe operatiekamers, compleet met apparatuur en inrichting. Het noodlijdende Zeeuwse ziekenhuis koos noodgedwongen voor leasen. 'Omdat we een aantal jaren daarvoor in de financiële problemen zaten, wilde de bank ons geen lening verstrekken om die operatiekamers te bouwen', zegt een woordvoerder. 'Dan ga je op zoek naar een ander bron van financiering. We kwamen uit bij Siemens.' De huurconstructie heeft nog een voordeel: als er iets kapotgaat, staan technici van Siemens meteen klaar.

Het Admiraal de Ruyterziekenhuis is niet het enige dat steeds afhankelijker wordt van de technologiebedrijven waarbij het zijn apparatuur betrekt. Siemens is met ongeveer twintig andere Nederlandse ziekenhuizen in gesprek over mogelijke 'samenwerking' waarbij het bedrijf veel meer is dan alleen de leverancier van apparatuur.

Ook concurrent Philips sluit steeds meer leasecontracten waarbij de ziekenhuizen apparaten van Philips huren en er permanent technici van Philips in het ziekenhuis rondlopen. Dat beide bedrijven zulke contracten met hetzelfde ziekenhuis sluiten, is volgens Siemens ondenkbaar. Zo lijken er Siemensziekenhuizen en Philipsziekenhuizen te ontstaan.

Het huurcontract van de Zeeuwse operatiekamers heeft een looptijd van tien jaar. 'Het ziekenhuis is niet verplicht om onze apparaten te gebruiken. Wij leveren ook apparatuur van concurrerende fabrikanten. Sterker nog: slechts 15 procent van de inrichting van de operatiekamers in Goes is van ons', zegt Kees Smaling, algemeen directeur van Siemens Healthineers in Nederland. Een woordvoerder van Philips meldt dat de Nederlandse multinational in leasecontracten soms wel vastlegt dat een ziekenhuis bij Philips moet kopen.

Keuzevrijheid en zekerheid

De keuzevrijheid van artsen is gewaarborgd en daarmee ook de zekerheid dat de beste apparatuur in het ziekenhuis aanwezig is, zegt de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. 'Er is niks mis met dit soort oplossingen. Ook de ACM en de Nationale Zorgautoriteit vinden het prima', zegt een woordvoerder.

Het voordeel voor Siemens is dat het bedrijf tien jaar verzekerd is van stabiele inkomsten. 'Gesprekken over dit soort samenwerkingen met ziekenhuizen voeren we elke dag', zegt Smaling. 'Eerst hadden we vooral een leverancier-klant-relatie. Nu gaat dat steeds meer naar een partnerrelatie. Daarnaast is dit voor ziekenhuizen goedkoper dan zelf bouwen.'

Sjors Linssen, manager zorg bij financieel adviesbureau EY Montesquieu, spreekt dat tegen. 'Als je kredietwaardig bent, is het goedkoper om zelf te bouwen. Het voordeel van huren is dat het ziekenhuis van het leegstandrisico af is, maar desondanks is dit op lange termijn toch duurder.' Een woordvoerder van het ziekenhuis beaamt dit, maar zegt: 'In onze financiële situatie was dit een mooie uitweg.'

Het ziekenhuis voelt zich niet gevangen in het Siemens-contract. 'Na tien jaar hoeven we niet per se verder met Siemens. We kunnen dan gewoon zelf beslissen wat we met de operatiekamers willen. We kunnen het gebouw terugkopen.' Daar moet het ziekenhuis dan wel de middelen voor hebben. 'We zijn daarom ook blij dat we weer uit de rode cijfers zijn.'