Burgemeester Klaas Tigelaar. © Frank Jansen

Op monument herdachte SS’ers waren makkelijk te traceren

De één wordt in overlijdensadvertenties omschreven als ‘Truppenführer’ en ‘Drager van het Strijdersteeken’. Een ander was gevallen in ‘dapperen strijd tegen het Bolsjewisme’.

Albert Kok 19-04-17, 14:23 Laatste update: 19-04-17, 16:58

Achteraf is het makkelijk praten. Maar toch: feitelijk blijkt het kinderlijk eenvoudig om erachter te komen dat er op het huidige monument in Leidschendam-Voorburg behalve veel slachtoffers van nazi-Duitsland in elk geval ook drie zuivere SS’ers worden herdacht.

Bij het CBG, het in Den Haag gevestigde Centrum voor familiegeschiedenis, rollen niet alleen de namen maar ook hun overlijdensberichten na drie tellen uit de computer. Het rechtvaardigt op zijn minst de conclusie van het NIOD (Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies) dat er rondom de oprichting van het monument geen gedegen onderzoek is verricht.

SS'ers prijken op oorlogsmonument Leidschendam-Voorburg © RV

Details
Veel details van de overleden landverraders – in hun overlijdensadvertenties aangeduid als strijdmakkers en levenskameraden - blijken ook met behulp van andere eenvoudig te raadplegen bronnen te achterhalen. Zo overleed Jan Grondel op 9 juli 1944, 29 jaar nadat hij in Den Haag was geboren. Grondel was van beroep stuurman, voordat hij zich aansloot bij de nazi’s.

Jacob Hendrikus Petrus van As was tot aan de Tweede Wereldoorlog apotheker, waarna hij het in vreemde dienst schopte tot Truppenführer, commandant. Hij trouwde in de oorlog op 43-jarige leeftijd met Janna Jacoba Mondij, in Amsterdam. En kreeg in april 1944 op het Deutsche Kriegerfriedhof in Loosduinen een begrafenis met ‘militaire eer’.

Ook Pieter Lodewijk van Iren, de derde SS’er die nu nog wordt herdacht op het monument voor iedereen die in Leidschendam-Voorburg voor onze vrijheid heeft gestreden, is met militaire eer ter aarde besteld. Evenals trouwens zijn broer Hendrik Martinus. ‘Zijn eer was trouw’, melden diens nabestaanden bedroefd over de man die ooit als kaasmakersknecht werkte. ‘Uit aller naam’.

Onderzoeker Jos Engels, als bestuurslid van de Historische Vereniging betrokken geweest bij het twee jaar geleden verschenen boek 70 jaar Vrede en Veiligheid, wil aan de drie SS’ers liever geen woorden meer vuilmaken. ,,Ik ben opgelucht dat hun namen nog vóór de komende herdenking op 4 mei van het monument kunnen worden verwijderd. Elke keer dat die mannen nu opnieuw in de publiciteit komen is mij eerlijk gezegd te veel.’’