Europa en Nederland hebben uiterst koel tot bijna vijandig gereageerd op de Turkse referendumuitslag. Als president Erdogan had gerekend op gelukwensen van een grote reeks op papier bevriende Europese leiders, dan had hij het mis.
Frans Boogaard en Tobias den Hartog
Kanselier Merkel en president Hollande drukken Erdogan op het hart zorgvuldig om te springen met de zeer grote minderheid die hem niet steunt. Ze willen ook dat hij snel contact zoekt met Brussel en andere hoofdsteden over zijn plannen voor de komende maanden en jaren. De Europese Commissie schortte een reactie zelfs op tot vaststaat dat de referendumuitslag rechtsgeldig is, en onderstreepte nog eens dat Turkije zelf alle bruggen opblaast als het zijn voornemen tot herinvoering van de doodstraf uitvoert. De afschaffing daarvan was meer dan tien jaar geleden een voorwaarde voor het verre perspectief op een EU-lidmaatschap en de start van toetredingsonderhandelingen.
Volgens Turkije-onderhandelaar in het Europees Parlement Kati Piri is nauwelijks voorstelbaar dat die onderhandelingen, ‘met een Grondwet die haaks staat op onze toetredingseisen’, nog blijven doorgaan. Haar eigen sociaaldemocratische fractie in het Parlement eist al opschorting - 'meer dus dan de bevriezing waarvoor een ruime Parlementsmeerderheid zich eind volgend jaar al uitsprak'. De massa-arrestaties van journalisten, rechters, parlementaire oppositie en andere al dan niet vermeende tegenstanders van Erdogan waren toen de directe aanleiding.
Toetredingsoverleg
In een democratie is het cruciaal dat macht begrensd is en burgers rechten hebben die de staat niet kan afnemen
D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma
Brussel zelf en de lidstaten zien tot nu toe geen aanleiding voor bevriezing van het toetredingsoverleg, maar de ministers van Buitenlandse Zaken komen eind deze maand wel met een nieuwe evaluatie. Demissionair minister Bert Koenders wil dat Brussel die voorbereidt. Hij is ‘bezorgd’ over ‘de sterke concentratie van macht in één hand die gevolgen kan hebben voor de scheiding der machten en onafhankelijkheid van de rechterlijke macht’.
Ook politiek Den Haag reageert overwegend negatief op de referendumuitslag. ,,Bijna de helft van de Turken zegt 'nee'. Erdogan mag zich nauwelijks winnaar noemen in een tot op het bot verdeeld land'', reageert SP'er Sadet Karabulut. VVD-Kamerlid Han ten Broeke: ,,Verregaande bevoegdheden na een marginale overwinning.’’
Ook PVV-leider Geert Wilders reageert in een Engelstalige tweet negatief: ,,Turkije koos vandaag voor meer islamofascisme en totalitarisme.''
D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma: ,,In een democratie is het cruciaal dat macht begrensd is en burgers rechten hebben die de staat niet kan afnemen. Dit referendum staat hier haaks op en bevestigt de negatieve trend ingezet onder Erdogan: Turkije glijdt af naar een dictatuur.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
