'Nipte overwinning belooft niet veel goeds'

De Turkse president heeft de overwinning ondertussen geclaimd. Al is de winst veel minder groot dan hij wellicht zelf had verwacht. ,,Recep Tayyip Erdogan heeft niet zo'n denderend succes behaald ondanks alle middelen die hij daarvoor heeft kunnen inzetten", meent Dirk Rochtus, Turkijekenner en docent Internationale Politiek aan de KUL/Campus Antwerpen. ,,Die nipte overwinning vormt echt wel een probleem. Grondwetswijzigingen die maar door de helft van de bevolking worden gedragen, beloven niet veel goeds."

Bovendien vecht de oppositie het resultaat van de volksraadpleging en een omstreden beslissing van Turkse hoge verkiezingsraad(YSK) aan. Deze laatste besliste - toen het referendum nog volop aan de gang was - dat ook kiesbrieven die geen officiële stempel hadden van het kiesbureau, toch zouden worden goedgekeurd. Verschillende politici uit het 'nee'-kamp uitten al hun verontwaardiging. De belangrijkste Turkse oppositiepartij eist een hertelling van zeker 60 procent van de stemmen van het referendum.

De resultaten tonen een verdeeld Turkije. ,,Er is een sterke polarisering tussen de steden en het platteland", merkt Rochtus op. Er zijn namelijk grote verschillen tussen hoe de Turken in de steden en op het platteland hebben gestemd. In de rurale gebieden in het binnenland heeft Erdogan probleemloos het laken naar zich toe getrokken, dit staat in sterk contrast met het resultaat in de metropolen, de toeristische regio's en het gebied in het Zuid-Oosten waar voornamelijk Koerden wonen.

Het feit dat een meerderheid van de kiezers in de drie grootste Turkse steden - Istanboel, Ankara en Izmir - de grondwetswijziging heeft afgewezen, is geen goed nieuws voor de Turkse president. ,,Erdogan is zijn carrière begonnen met de verovering van de grote steden", aldus de docent internationale politiek.,,Nu is hij die macht in die steden verspeeld en dat betekent ook dat de macht van de AKP in die metropolen tanende is."

De vraag is alleen of de EU wel verder wil met een leider die alle macht naar zich toetrekt en mogelijk weer de jacht zal openen op tegenstanders. Indien de Turkse president opnieuw de doodstraf invoert - waar hij in aanloop naar het referendum gewag van maakte - dan betekent dit meteen het einde van de toetredingsonderhandelingen omdat dergelijke beslissing niet te vereenzelvigen is met de normen en de waarden van de EU.

,,Het is ook mogelijk dat dit pure verkiezingspraat was van Erdogan en dat hij dit heikele item op de lange baan schuift, al snijdt hij dan mogelijk wel in zijn eigen vlees", vindt de docent Internationale Politiek.

In zijn eerste toespraak meteen na het referendum heeft Erdogan wel opnieuw laten verstaan dat hij bereid is desnoods een referendum te organiseren over de herinvoering van de doodstraf.