De verhoudingen tussen Trump en Poetin zijn meer verziekt dan ooit
In het Westen kreeg de Amerikaanse president Donald Trump veel steun voor zijn besluit om met kruisraketten Syrië te bestoken. Maar de emotie overheerste. Het was duidelijk dat de Syrische president Bashar al-Assad moest worden gestraft en vraagtekens bij diens motieven werden niet gewaardeerd. Maar het blijft raar dat Assad tot een dergelijke aanval met chemische wapens zou hebben besloten.
Assad is aan de winnende hand; eindelijk hadden de Amerikanen gezegd dat zijn aanblijven een zaak van het Syrische volk is; hij wist dat hij met de gasaanval de hele internationale gemeenschap over zich heen zou krijgen; en hij kon vermoeden dat de onvoorspelbare Trump zou kunnen ingrijpen.
De president was diep geroerd toen hij zag hoe ‘mooie baby’tjes’ door het gifgas waren getroffen.
Mij ontgaat daarom de strategische logica achter de aanval, waarmee ik niet wil zeggen dat hij het niet gedaan kan hebben. Zou hij de Verenigde Staten in conflict met Rusland willen brengen? Een middelvinger naar het Westen hebben willen opsteken? Is er iets fout gegaan?
Ook ontbreekt de strategische logica achter de aanval van Trump. De president was diep geroerd toen hij zag hoe ‘mooie baby’tjes’ door het gifgas waren getroffen. Dat is ook erg, maar dit mag nooit een reden zijn om een nieuwe oorlog te beginnen.
Vraag maar aan oud-president Bush sr. Die was indertijd zo geroerd door de verschrikkingen in Somalië dat hij besloot om er een einde aan te maken. Omdat er geen Amerikaanse vitale belangen op het spel stonden viel in 1993 de steun voor deze interventie snel weg, zeker nadat een dode Amerikaanse soldaat door de straten van de Somalische hoofdstad Mogadishu werd gesleept. Het gevolg was een vernederende terugtrekking.
Vitale belangen
Toen president Clinton in 1998 kruisraketten op Irak afvuurde om Saddam Hoessein te dwingen VN-inspecties te aanvaarden, leidde dat uiteindelijk tot escalatie en in 2003 tot een interventie die rampzalig voor de Amerikanen uitpakte.
Als gevolg van strategisch amateurisme manoeuvreert Trump zich met zijn acties en retoriek in een positie waarin hij oorlogen over zichzelf afroept
Trump heeft er allemaal niets van geleerd en roept nu dat Amerikaanse belangen door de gifgasaanval op het spel staan. Dat is natuurlijk onzin. Want de gifgasaanval bedreigt Amerika niet.
Die vitale belangen staan wel op het spel als de kruisrakettenaanval de opmaat is naar een confrontatie waarbij ook Rusland en Iran zijn betrokken. De kans daarop is groot omdat beide landen vinden dat de VS een rode lijn zijn overgestoken en dat militaire actie volgt als het nogmaals gebeurt. In Moskou kon de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Rex Tillerson, deze week Vladimir Poetin niet overtuigen van de juistheid van Trumps actie. Sterker, de verhoudingen zijn meer verziekt dan ooit.
Tot nu toe is het beleid van Trump zo wispelturig dat duidelijk elke strategie ontbreekt.
Ontbrekende strategie
Die strategie lijkt ook te ontbreken ten aanzien van Noord-Korea. Oorlogsschepen stomen op, maar een aanval zal het goed beschermde Noord-Koreaanse kernwapenprogramma niet raken. En als vervolgens Noord-Korea militair niet in staat is de aanval tegen Amerika te vergelden, kan het altijd nog een strafexpeditie tegen Amerika’s bondgenoot Zuid-Korea beginnen.
En zo koerst Trump ook aan op een confrontatie met Noord-Korea en mogelijk met China. Er is een nieuwe uiterst gevaarlijke fase in de internationale betrekkingen aangebroken. Als gevolg van strategisch amateurisme manoeuvreert Trump zich met zijn acties en retoriek in een positie waarin hij oorlogen over zichzelf afroept.